محمد شاه قاجار در قاب

فرارو- محمد شاه سومين پادشاه سلسله قاجار فرزند عباس ميرزا وليعهد فتحعليشاه بود که پس از مرگ پدر و در زمان حيات فتحعليشاه به وليعهدي منصوب گرديد. همين که خبر مرگ فتحعليشاه در تبريز به محمد ميرزا رسيد در همان شهر تاجگذاري کرد، سپس با سپاهيان خود از تبريز به طرف تهران حرکت نمود.
 
در نزديکي پايتخت با سپاهيان سلطان علي ميرزا ظل السلطان عموي خود روبرو شد. ولي لشکريان ظل السلطان به زودي شکست خورده و متلاشي شدند. در ضمن يکي ديگر از عموهاي محمد شاه يعني حسنعلي ميرزا (فرمانفرما) در شيرزا خود را پادشاه خواند، ولي قواي محمد شاه سپاهيان او را در جنوب قمشه در هم شکستند.

محمد شاه در آغازسلطنت قائم مقام فراهاني را که در تبريز سمت پيشکاري و وزارت او را داشت به صدر اعظمي منصوب کرد. ولي کمتر از يکسال بعد به تحريک و سعايت سرجان کمپبل وزير مختار وقت انگليس در ايران دستور بازداشت وی را صادر کرد. 

پس از قتل قائم مقام، محمد شاه معلم سابق خود حاج ميرزا آقاسي را به صدارت منصوب کرد. در دوران صدارت او محمد شاه به تحريک روسها به هرات لشکر کشي کرد ولي به علت مخالفت شديد انگليسيها در اين جنگ شکست خورد.

لشکر کشي براي فتح هرات و تسلط بر افغانستان يکي از مهمترين وقايع دوران سلطنت سومين پادشاه قاجار است که پيامدهاي ناگواري براي ايران و ايرانيان به بار آورد و رسوايي شکست در اين جنگ و گردن نهادن به شرايط خفت بار انگليسيها که راه مداخلات بعدي آنان را در ايران هموار ساخت ميراثي بود که محمد شاه و صدر اعظمش براي جانشينان خود بر جاي گذاشتند.

شکست در جنگ و تحريکات انگليسيها و بروز طاعون و وبا در ايران و عدم کفايت حاج ميرزا آقاسي در مقابله با اين مشکلات، هرج و مرج و آشفتگي شديدي در ايران بوجود آورد و در اين ميان خود محمد شاه که عليل و مريض بود در سال 1226 هجري شمسي پس از چهارده سال و سه ماه سلطنت در سن 43 سالگي در گذشت.