bato-adv
bato-adv
ساخت سریال نابغه کوچک؛ ابن‌سینا در جهت ملت‌سازی ترکیه است

ترکیه، ابن‌سینا را هم مصادره کرد!

ترکیه، ابن‌سینا را هم مصادره کرد!

شبکه تی‌آرتی ترکیه در حال ساخت سریالی به نام نابغه کوچک، ابن‌سیناست که قطعاً هویت تمدن‌ساز ایرانی او را انکار خواهد کرد. حدود پنج سال پیش بود که تصویر مجسمه‌ای از ابوعلی‌سینا، حکیم و فیلسوف بزرگ ایرانی در یکی از بیمارستان‌های زیر مجموعه دانشگاهی در ترکیه به‌عنوان یک حکیم ترک‌زبان معرفی شده بود!

تاریخ انتشار: ۱۰:۴۰ - ۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۲

ترکیه در صدد مصادره مفاخر ایران است. هرازگاهی سراغ یکی از چهره‌های ملی و تاریخی ایران می‌روند و آن را به لطایف‌الحیلی مصادره می‌کنند. مولانا را از مدت‌ها پیش به‌عنوان شاعری ترک جا زدند و به دلیل دفن بودن و او در قونیه، مولوی را جز نواده و شاعران برجسته خود می‌دانند.

این در حالی است که هیچ مصرعی از این شاعر به زبان ترکی گفته نشده و ترک‌ها دست به ترجمه دیوان غزلیات او زدند و آن را به‌عنوان اثری اصیل از این شاعر بزرگ و بی‌تکرار جا می‌زنند. از این راه درآمدی هنگفت از طریق برگزاری مراسم سماع که هر سال در قونیه برگزار می‌شود به جیب می‌زنند و صنعت توریسم خود را رونق می‌دهند.

در واقع، پشت پرده تصاحب تمامی بزرگان ادب و هنر دو هدف وجود دارد. از یک سو ترکیه در صدد ملت‌سازی و دنبال جعل تاریخ است تا برای خود تاریخی با شکوه با مفاخر ارزنده بسازد و از دیگر سو به دنبال آن است که از طریق سریال‌سازی به مطامع اقتصادی و تجاری خود برسد.

ترک‌ها به خوبی می‌دانند که با چنین کاری به اهداف سیاسی و اقتصادی خود خواهند رسید و راه به دست آوردن آن را هم به‌خوبی بلد هستند. درست مانند همان اتفاقی که بر سر ساخت فیلم و سریال «مست عشق» به کارگردانی حسن فتحی با سرمایه‌گذاری ترک‌ها رخ داد. این اثر با بازیگران ایرانی و ترکیه‌ای ساخته شده و به‌زودی از یکی از شبکه‌های ترکیه‌ای پخش خواهد شد و احتمالاً همزمان با آن، سریال آن از شبکه خانگی ما هم پخش خواهد شد. اما در زمان تولید این سریال واکنش‌هایی که پیرامون آن در ایران اشکال گرفت پاس گل به ترک‌ها داد.

برخی از علما این سریال را به دلیل اشاعه فرهنگ صوفی‌گری زیر سوال بردند و به‌شدت به آن انتقاد کردند. این در حالی بود که نه فیلمنامه‌ای از آن منتشر شده بود و نه تصویری از صوفی‌گری موجود در آن وجود داشت. واکنش‌ها نسبت به ساخت این اثر آنقدر بود که سازندگان ایرانی‌اش از اینکه دست به ساخت این فیلم و سریال در خارج از کشور زدند، خوشحال شدند. با شرایطی که به وجود آمد حتی اگر فیلمسازی تصمیم به ساخت فیلمی درباره مولانا در ایران داشت به‌راحتی از آن دست کشید، چراکه به‌خوبی دریافت، ساخت اثری درباره این شاعر بزرگ در کشورش امکان‌پذیر نخواهد بود.

اکنون مدیران و مسئولان فرهنگی کشور ترکیه برگ تازه‌ای رو کردند. شبکه تی‌آرتی ترکیه در حال ساخت سریالی به نام نابغه کوچک، ابن‌سیناست که قطعاً هویت تمدن‌ساز ایرانی او را انکار خواهد کرد. حدود پنج سال پیش بود که تصویر مجسمه‌ای از ابوعلی‌سینا، حکیم و فیلسوف بزرگ ایرانی در یکی از بیمارستان‌های زیر مجموعه دانشگاهی در ترکیه به‌عنوان یک حکیم ترک‌زبان معرفی شده بود! این تصویر که بوعلی‌سینا را حکیم، دانشمند، فیلسوف و شاعر ترکیه‌ای معرفی می‌کرد، در حالی در شبکه‌های مجازی دست‌به‌دست می‌شد که بررسی‌ها نشان می‌داد از وقوع چنین رخدادی در شهر آنکارا و کشور ترکیه، سال‌ها می‌گذرد و حالا به مدد فضای مجازی است که مردم و مسئولان ایران در جریان آن قرار گرفته‌اند.

این درحالی است که حدود پنج سال پیش از رونمایی این مجسمه، شبکه «تی‌آرتی» ترکیه در برنامه‌ای تحت عنوان «شخصیت‌های ماندگار ترک در تاریخ» ابوریحان بیرونی، فارابی و ابن‌سینا را زاده آن کشور و از مشاهیر ترکیه معرفی کرد. جالب اینکه علاوه‌بر ترکیه، کشور ازبکستان هم ابن‌سینا را ازبک می‌خواند و حتی شبکه انگلیسی بی‌بی‌سی هم در یکی از برنامه‌هایش از عنوان «دانشمند عرب» برای ابن‌سینا استفاده کرد!

این‌ها همه در حالی است که مرور زندگی‌نامه این دانشمند بزرگ ایرانی، ثابت می‌کند او به گواه تاریخ هیچ ارتباطی به این کشور‌ها ندارد. حکیم ابوعلی‌سینا در سال ۹۸۰ میلادی در بخارا متولد شد و پدرش از صاحب‌منصبان حکومت سامانیان بود که البته اصالتی بخارایی نداشت و زاده شهر بلخ بود. هر دو شهر بخارا و بلخ در آن دوره جزو قلمرو جغرافیایی ایران و در هر دو، زبان فارسی فراگیر بود و به همین دلیل نمی‌توان ایرانی و فارسی‌زبان بودن ابن‌سینا را انکار کرد. اگرچه او بیش از ۴۵۰ کتاب نوشته که بیشتر آن‌ها به زبان عربی است، اما بیش از ۳۰ کتاب هم به زبان فارسی دارد و دلیل نوشتن بیشتر کتاب‌هایش به زبان عربی، حاکم بودن این زبان در قلمرو‌های اسلامی آن زمان بوده است. جالب اینجاست که او هم مانند مولانا یک خط کتاب یا نوشته به زبان ترکی ندارد.

اما ترک‌ها به دلیل اینکه بلخ و بخارا را جزئی از ترکستان قلمداد می‌کنند، حالا ابن‌سینا را هم ترک می‌دانند. اما خودشان هم به‌خوبی می‌دانند که این جعل تاریخ است چراکه در هیچ اثری از آن دوره، این مناطق را ترکستان نشمرده‌اند. در دوره ابن‌سینا برای این مناطق یا اصطلاح خراسان به کار می‌رفت یا ماوراءالنهر. اصولاً اصطلاح فارسی ترکستان توسط نویسندگان ایرانی و در سده‌های میانه کاربرد داشت. آن هم در حالی که بلخ جز ترکستان نبوده است.

بهترین منبع در زمینه گستره ترکستان، کتاب دو جلدی «ترکستان‌نامه» نوشته بارتولد است که حتی در دانشگاه‌های ترکیه هم تدریس می‌شود. به قول ولسوفسکی شرق‌شناس، «هیچ‌یک از محققان ترکستان نمی‌توانند کتاب بارتولد را نادیده بگیرند». هنوز هم زبان مردمان این منطقه فارسی است و با وجود سیاست‌های ازبک‌سازی و فشار برای تغییر زبان فارسی- تاجیکی شهر‌هایی همچون بخارا، سمرقند و... مردمان این شهر‌ها هویت زبانی خود را حفظ کرده‌اند.

ترک‌ها، چون در زندگینامه ابن‌سینا آمده که او فارسی و عربی را نزد استادان خود فرا گرفت، استدلال می‌کنند که او ترک بوده است؛ در حالی که، این حکیم حاذق ایرانی یا کتاب‌هایش را به فارسی سره نوشته یا عربی. همان کتاب‌هایی که در غرب سده‌هاست به‌عنوان منابع تاریخی پزشکی و فلسفی تدریس و خوانده می‌شود. اما جعل تاریخی اینجا اتفاق می‌افتد که آموختن زبان فارسی لزوماً به معنای ترک بودن نیست. بخارا زبان رایجش در آن دوره، گویش سغدی بوده که جزو خانواده زبان‌های ایرانی شرقی است و پیوند عمیقی با زبان فارسی داشته. اما خب ترک‌ها تنها به آموختن زبان فارسی ابن‌سینای در زمان کودکی و نوجوانی تکیه دارند و او را ترک زبانی قلمداد می‌کند که مجبور به یادگیری زبان فارسی شده است.

اما واقعیت این است که آن‌ها به این مستندات تاریخی توجهی ندارند. ابن‌سینا را حکیم ترک نامیدند و زیر مجسمه‌اش به وضوح این عبارت را درج کردند. مفاخر ما را به نام خودشان می‌زنند و ما به این خیال که مستندات تاریخی به نفع‌مان است تنها تماشا می‌کنیم و بعد هم لابد سریال ابن‌سینای ترکی را می‌بینیم و شاید هم از تماشایش لذت ببریم. بعد هم به تعریف و تمجید از آن می‌پردازیم که دیدید ترک‌ها چه اثری درباره ابن‌سینا ساختند و چقدر ارج و قرب بر آن نهادند. نظیر همان اتفاقی که هر ساله در قونیه رخ می‌دهد و بسیاری از ایرانیان به مرقد مولانا می‌روند و از خدمات شایانی که ترک‌ها به توریست‌ها ارائه می‌دهند، ابراز خشنودی می‌کنند که ترک‌ها چنین و چنان‌اند و قدر مولوی و شمس‌تبریزی را بهتر از ما می‌دانند.

البته در شرایطی که مدیران و مسئولان فرهنگی به این قبیل مصادره‌ها و تصاحب‌ها وقعی نمی‌نهند و اصلاً اهمیتی برایشان ندارد که تک تک مفاخر ما به تاراج می‌روند، حرجی هم به عامه مردم نیست. آن‌ها را چه کار به مفاخر ایرانی؟ اگر برایشان اهمیت داشت که تنها به یک مجموعه دهه شصتی درباره این حکیم و فیلسوف و ایرانی اکتفا نمی‌کردند. خبر ساخت سریال ابن‌سینای ترکی، نه مدیری را برآشفت و نه کوچک‌ترین واکنشی را از هیچ یک از آن‌ها برانگیخت. این بار هیچ اعتراضی هم از سوی علما به ساخت این سریال نشد. چراکه ردپای هیچ صوفی‌گری و عرفانی هم در آن پیدا نبود بنابراین جای اعتراضی هم وجود نداشت. تنها آن‌هایی که نگران مفاخر و بزرگان ایران هستند از شنیدن این خبر متاثر و نگران شدند.

در آینده‌ای نزدیک این سریال هم از شبکه‌های ترکی پخش می‌شود. تماشای آن، ابن‌سینا را به عنوان حکیمی بزرگ و گران‌قدر ترک در حافظه نسل‌های کنونی ثبت خواهد کرد. نه‌فقط ترک‌ها بلکه به دلیل اشاعه و نفوذ این سریال در شبکه‌های عربی و حتی اروپایی و آمریکایی، از آن پس ابن‌سینا به عنوان دانشمند ترک مطرح خواهد شد و آن وقت است که دیگر مستمسک شدن به مستندات تاریخی، کاری از پیش نخواهد برد. چراکه حافظه تصویری میلیون‌ها نفر تنها ابن‌سینای ترک را به خاطر خواهد آورد.

منبع: روزنامه سازندگی

یه عادم عادی
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۱۸ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
نوش جونشون ،یه مشت ... مملکتو مصادره کردند ،مملکتو از بین بردن ،آبروی ایرانی جماعت رو تو دنیا بردند...اونوقت تو نگران ابن سینایی که دیگه وجود نداره.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۱۶ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
كشورهاي همسايه يكي يكي دارند افتخارات كشور رو بنام خودشان مصادره مي كنند و اونوقت در كشور نگراني مسئولان فقط شده حجاب خانوم ها !!!!! معلوم نيست اين مسئولين از كجا آمده اند كه هيچ غيرت و تعصبي نسبت به كشور ندارند !!!!؟؟؟؟
Delavar
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۱۱ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
فعلاً دغدغه مسئولین موی خانمهاست که گیر کردن و نه راه پس دارن و نه راه پیش.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۰۶ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
ابن‌سینا هم یک فیلسوف ترک مولانا که معلوم شما خودتون ناراحت نکنید
محمد
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۰۵ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
شبکه تی آر تی نیست تِ رِ تِ است چیزی که نمی دانید مگر مجبوری بنویسی حال که ذوق نوشتن داری حداقل یاد بگیر درستش را بنویس
انتشار یافته: ۲۶
سام
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۵۷ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
این کار با چراغ سبز دوستان هست . وقتی ما سریالهایی با هزینه هنگفت از افارد درجه دهم مذهبی می سازیم و به مفاخر ملی خود بی اعتنا هستیم . به نظر من نوش جان ملت ترکیه و مبارکشان باشد.
امیر
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۵۸ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
حالا مثلا اگه مولانا تو ایران دفن بود ، شما میتونستین از مراسم سماع درآمدزایی کنین ؟ یا هر چند وقت یه بار یه گوشه از سقفش میریخت !!!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۰۵ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
به جاش سینما گرای ایران و سلبریتی های ایرانی به دنبال ویزای ایایلات متحده هر کاری می کنند
امین میرزائی
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۰۵ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
مقبره بوعلی تو همدانه اطرافِ همدانم تورک زبانن ... اینا فکر کردن ابن سینا و فک و فامیلشم ترک بوده ن !!!!!!!!!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۱۲ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
الانه که عمله و مواجب بگیرای خردوغان حمله کنن به کامنتها
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۱۴ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
بیننده و شنونده عاقلند.
عسل
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۱۷ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
فقط حجاب
محمد
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۲۶ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
خودمون دستی دستی داریم ایران رو نابود می کنیم.
وحید
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۳۰ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
ابن سینا ترک بود و اهل ازبکستان این واقعیتی هست چه ما خوشمان بیاد چه نیاد
هر چقدر هم ایرانی ایرانی بکنیم و بکنید. نه مال تورکیه هست و نه ایران .اهل ازبکستان هست و تورک اوزبک
جنید الله
United States of America
۱۱:۴۸ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
خوب که چی
عسل جون
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۴۹ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
بدبختا با دزدی دانشمند شاعر و رسم و رسومات میخوان به خودشون هویت بدن تازه یکی نیس بگه ابو علی سینا افغانی بوده پدرش ومادرش بلخی بودن
مجید
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۲ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
ابن سینا تورک بوده نه فارس . مثل ابوریحان بیرونی
بنده خدا
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
۱۱:۵۸ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
خب بوعلی سینا تورک ازبکستانی هست و ترکیه هم نگفته که ترکیه ای هست ، گفته که بوعلی تورک هست و دروعنگفته! شماها از بس تاریخ رو جعل کردین و دروغ گفتین خودتونم باورتون شده!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۱۳ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
وقتی با فقط به ساخت فیلمهای شخصیتهای عربی اکتفا کنیم بایدم کشورهای دیگه شخصیتهای تاریخی مارا تصاحب کنن
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۱۵ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
مملکت که شیر تو شیر باشد ، همه اموال با ارزشش را غارت می کنند
ناشناس
United States of America
۱۲:۳۴ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
لعنت بر روس و انگلیس
behzad
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۳۶ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
چیه خیلی عجیبه؟
وقتی با دنیا ارتباط دارن و کلی صنعت فیلم سازیشون پیشرفت کرده که براحتی هر دروغی رو میتونن جا بندازن.
یک کم یاد بگیریم و با دنیا مهربون باشیم
سید محید
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۴۳ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
عزیزم شماها و امثالهم بفرمایید در مورد حجاب و اخوند فقط تیتر بزنید گور بابای تاریخ و تمدن و ...
خوبه نگفتین ابوعلی سینا و مولانا در کتابشون از حجاب هم گفتن
راضیه
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۴ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
ترکیه شکر زیادی خورده
راضیه
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۴ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
ترکیه شکر زیادی خورده
م
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۰۴ - ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
شوربختانه برای بیشتر مردم، دیگه چیزی به‌جز پول دارای ارزش نیست.
در چنین شرایطی، تاریخ و فرهنگ جایگاهی در زندگی مردم و حتا مسئولان کشوری نداره و وضعیت مناسب میشه برای دزدی و تاراج فرهنگی از سوی فرهنگ‌های بی‌بنیه‌ای که چیزی از خودشون برای عرضه نداشته و ندارند.
bato-adv
bato-adv
bato-adv