امین گلریز، حقوقدان و جرم‌شناس: اگر مجازات مربوط به کشتن همسر اطلاع‌رسانی شود، مردان متوجه می‌شوند اقدام آنها با قصاص مواجه می‌شود در نتیجه می‌توان جامعه را هوشیار و از اقدامات اینچنینی جلوگیری کرد
اعتماد نوشت: اخباری که به دست ما رسیده، حاکی از آن است؛ حادثه در زمانی رخ داده که اعتراضات سراسری در کشور برگزار بوده و به همین خاطر خبر مربوط به این حادثه در فضای مجازی و رسانه‌ها به قدر کافی دیده و منتشر نشده است. از طرفی به دلیل ضد و نقیض گویی‌هایی که به تازگی و طی چند روز گذشته درباره این حادثه در فضای مجازی انتشار پیدا کرده است،
سعی کرده‌ایم برای روشن شدن صحت و سقم خبر، آن را پیگیری کند. یادآور می‌شویم؛ این گزارش صرفا براساس صحبت‌های یک منبع مطلع، بستگان نزدیک مقتول و با استناد بر مدارکی که در صفحه اینستاگرامی یکی از اقوام او در راستای حمایت از قربانی وجود دارد، تنظیم شده است. بنا به خواست مصاحبه‌شوندگان نامی از آنها در این گزارش قید نشده است.
۹ ماه پیش؛ حدود ساعت ۹ شب مردی جوان در اطراف شهریار خودزنی می‌کند. سپس پیکر بی‌جان همسرش را به دوش می‌کشد و به بیمارستان «تامین اجتماعی» در شهریار می‌برد و می‌گوید: «در خیابان بودیم که افرادی به ما حمله کردند و ما را کتک زدند.» مسوولان بیمارستان پس از شنیدن این جملات و جواب‌های متناقض از سوی این مرد، با پلیس تماس می‌گیرند و مورد مشکوک را گزارش می‌دهند. متهم پس از دستگیری به قتل همسرش اعتراف می‌کند...
۸ آبان ماه سال ۱۴۰۱ «فاطمه. ف» زنی ۳۵ ساله در تهران توسط همسرش «محمد. ر» به قتل می‌رسد. متهم، آن شب همسرش را به بهانه خوردن شام به بیرون از خانه می‌کشاند و بعد هم در اطراف شهریار به وسیله یک «تکه آهن» به سر قربانی «سه ضربه» وارد می‌کند و او را می‌کشد. سپس او را به بیمارستان می‌رساند.
عوامل بیمارستان به او مظنون می‌شوند و موضوع را به ماموران آگاهی اطلاع می‌دهند. ماموران، متهم را بازداشت می‌کنند. متهم پس از دستگیری اقرار می‌کند که آن شب تعادل روانی نداشته و با همسرش بحث شان شده و با تکه آهنی که در محل حادثه پیدا کرده به سر همسرش ضربه زده و وقتی مقتول روی زمین افتاده، کنار او رفته و جلوی دهانش را گرفته تا نتواند نفس بکشد.
به گفته یکی از اقوام مقتول؛ فاطمه ۴۵ دقیقه قبل از اینکه به بیمارستان منتقل شود، فوت می‌کند. او می‌گوید: «وقتی بالای سرش رسیدم، چشم‌ها و لب‌هایش کبود و مو‌های طلایی او از شدت خونریزی سیاه شده بود.»
طبق گزارشات ماموران آگاهی؛ پس از مراجعه ماموران به بیمارستان و شهادت شاهد ماجرا که نگهبان ساختمان […]بوده، فرد مظنون به عنوان متهم تحویل ماموران آگاهی می‌شود.
یک منبع مطلع در مورد فاطمه و شب حادثه می‌گوید: «فاطمه از کودکی با عمه‌اش زندگی می‌کرد. یک پسر ۱۰ ساله دارد. همسر مقتول دو، سه سال قبل از این ماجرا به فاطمه خیانت می‌کند… فاطمه و همسرش تصمیم داشتند دوباره از هم جدا شوند که این حادثه رخ داد. شب حادثه همسر فاطمه وقتی او را به قتل می‌رساند و به بیمارستان منتقل می‌کند قصد فرار داشته که مسوولان بیمارستان متوجه این قضیه می‌شوند و موضوع را به پلیس اطلاع می‌دهند.»
یکی از بستگان نزدیک مقتول شرح می‌دهد که فاطمه به همسرش علاقه داشت به همین خاطر اموالی که از پدرش به او ارث رسیده بود را در اختیار همسرش می‌گذارد، اما وقتی فاطمه از همسرش می‌خواهد اموالش را به او برگرداند، اختلافات شروع می‌شود.
او در مورد جزییات بیشتر به «اعتماد» می‌گوید: «فاطمه شاغل و کارمند سازمان […]بود. چند وقت بعد از اینکه ازدواج می‌کند، متوجه می‌شود شوهرش به او خیانت کرده. همسر فاطمه در شرکت […]کار می‌کرد وقتی از شرکت اخراج می‌شود، تصمیم می‌گیرد سراغ بازیگری برود. در دفتر بازیگری با خانمی آشنا می‌شود و با او رابطه برقرار می‌کند. پس از مدتی فاطمه این موضوع را می‌فهمد و زندگی آنها از هم می‌پاشد و فاطمه از همسرش جدا می‌شود، اما، چون متوفی به شوهرش خیلی علاقه داشت دوباره به او رجوع می‌کند. این اتفاقات حدودا دو سال قبل از کشته شدن فاطمه رخ داده است.
مجدد که زندگی مشترک را شروع می‌کنند فاطمه تمام دارایی‌اش را در اختیار محمد قرار می‌دهد. محمد هم در اطراف شهریار یک باغ اجاره می‌کند و دستگاه‌های «بیت‌کوین» را در آنجا قرار می‌دهد. تمام این اقدامات از جمله اجاره باغ و دستگاه بیت‌کوین را با پول‌های فاطمه انجام داده بود و از درآمدی که از این راه درمی‌آورده به فاطمه چیزی نمی‌دهد. سر همین موضوع درگیری‌های‌شان بیشتر و بیشتر می‌شود تا اینکه آن شب به بهانه شام خوردن فاطمه را به بیرون می‌برد. طبق اعترافاتی که خود متهم انجام داده؛ وقتی درگیر می‌شوند با یک تکه آهن که دم دستش بوده به سر فاطمه ضربه می‌زند. در گزارشات پزشکی قانونی هم عنوان شده که مقتول بر اثر سه ضربه با جسم سنگین به قتل رسیده است.
به سر فاطمه که ضربه می‌زند، ناگهان می‌بیند فاطمه روی زمین افتاده و به سختی نفس می‌کشد. از ترس خودزنی می‌کند و او را به بیمارستان می‌رساند. متهم در بیمارستان به مسوولان آنجا می‌گوید که ما در خیابان بودیم که عده‌ای به ما حمله کردند و ما را کتک زدند. طی سوالاتی که مسوولان بیمارستان از متهم می‌پرسند متوجه می‌شوند در پاسخ‌هایش تناقضاتی وجود دارد و به ماموران آگاهی موضوع را اطلاع می‌دهند. در همین حین محمد تصمیم می‌گیرد از بیمارستان فرار کند که مسوولان بیمارستان متوجه قصد او می‌شوند و تا آمدن ماموران آگاهی او را نگه می‌دارند. وقتی ماموران محمد را دستگیر می‌کنند او هم به جرم خود اعتراف می‌کند… در حال حاضر او بازداشت است و پرونده‌ای هم در زمینه بیت‌کوین برایش تشکیل شده است.»
«امین گلریز»، حقوقدان و جرم‌شناس در مورد مجازات زن‌کشی در قانون مجازات اسلامی و علل و عوامل آن از نظر جرم‌شناسی می‌گوید: «در قانون مجازات اسلامی، مجازات کشتن یک انسان، اعدام است. بنابراین کشتن زن به دست همسرش نیز با این مجازات روبه‌رو می‌شود. در قانون مجازات اسلامی فقط در یک مورد خاص، مرد می‌تواند زن خود را به قتل برساند آن هم به هنگام «قتل در فراش» (زن با مرد اجنبی در حال ارتکاب زنا باشد) البته قتل در فراش نیز به این سادگی نیست و شرایط پیچیده و بسیار دشواری دارد، اما در شرایط عادی کشتن زن به دست مرد با هر انگیزه‌ای با مجازات اعدام روبه‌رو است و حتی اگر آن مرد با کشتن زن نظم جامعه را برهم زده باشد، علاوه بر قصاص، قاضی می‌تواند او را به حبس تعزیری نیز محکوم کند. بنابراین قاعده کلی این است؛ کشتن زن به دست همسر که دایم یا موقت آن هم فرقی نمی‌کند، مجازات آن قصاص است.»
این حقوقدان در پاسخ به اینکه چرا روند رسیدگی به پرونده‌های زن‌کشی طولانی است و در اکثر مواقع مجازات متهم از طریق رسانه‌ها اعلام نمی‌شود، توضیح می‌دهد: «برخی از این پرونده‌ها روند طولانی دارند. به عنوان مثال وکیل شوهر، ادعای جنون را در دادگاه مطرح می‌کند که این ادعا روند طولانی در پی دارد و باید به دفعات به پزشکی قانونی مراجعه کنند و بعد اعتراضاتی به حکم و ادعای مطرح شده صورت گیرد یا بعضا روند طولانی شدن رسیدگی به این پرونده‌ها برای این است که واحد اجرای احکام تلاش دارد از اولیای دم زن رضایت بگیرد، اما در مورد عدم اطلاع‌رسانی مجازات متهم، قانونگذار در برخی موارد تصمیم می‌گیرد که مجازات متهم اعلام نشود و فقط در چند مورد اجازه می‌دهد؛ اخبار مربوط به مجازات متهم اطلاع‌رسانی شود.
پرونده‌هایی که کثیرالشاکی است یا پرونده‌هایی که در آن احساسات عمومی جریحه‌دار شده از نوع پرونده‌هایی است که این امکان را می‌دهد مجازات محکوم علیه اطلاع‌رسانی شود.»
او در ادامه درباره علل و عوامل زن‌کشی می‌گوید: «علل و عوامل مربوط به این پرونده‌ها باید جداگانه بررسی شود. دست‌اندرکاران نظام عدالت کشور باید به این نکته توجه کنند که اگر به دنبال علل زن‌کشی هستند علت آن را در خود این پرونده‌ها جست‌وجو کنند. به‌طور مثال در پرونده‌ای مرد، زن خود را کشته و سر او را از بدنش جدا کرده و در شهر چرخانده بود. علت اقدام این مرد را در خود پرونده مربوطه باید جست‌وجو کرد و می‌توان گفت اقدام او ناشی از خشونت بوده است.
در کشور ما قبل از ازدواج همسان‌سازی صورت نمی‌گیرد در نتیجه گاهی فرهنگ‌های زن و مرد با یکدیگر متفاوت است و همین موضوع می‌تواند آغاز اختلافات میان آنها شود و در برخی موارد این اختلاف‌ها به یک اقدام شوم یعنی قتل منتهی می‌شود. بنابراین همسان‌سازی حتما باید در قانون ما اجباری شود. علت بعدی می‌تواند مسائل اقتصادی باشد.
فشار‌های اقتصادی گاهی منجر به اتفاقات ناگوار می‌شود. یکی دیگر از علل و عوامل این اتفاقات، عدم انتشار احکام مجازات است که گاهی برای بعضی افراد این‌طور تداعی می‌شود که مرد مجوز دارد همسرش را به قتل برساند. اگر مجازات مربوط به کشتن همسر اطلاع‌رسانی شود، مردان متوجه می‌شوند اقدام آنها با قصاص مواجه می‌شود در نتیجه می‌توان جامعه را هوشیار و از اقدامات اینچنینی جلوگیری کرد.»
بررسی‌ها از اخبار رسمی منتشر شده، نشان می‌دهد؛ مهم‌ترین انگیزه قتل زنان و دختران در کشور «ناموسی و اختلافات خانوادگی» است که البته این‌ها خشونت علیه زنان به حساب می‌آید.
خشونت علیه زنان و دختران مشکلی عظیم و همه‌گیر است. در اکثر این موارد آزار‌ها از سوی یکی از بستگان یا نزدیکان خود زن انجام شده است. آمار و ارقام به دست آمده از خشونت علیه زنان، تصویر وهم‌انگیزی را از پیامد‌های اجتماعی و سلامتی ترسیم می‌کند. بر اساس تحقیقاتی که در سراسر جهان انجام شده است، نیمی از زنانی که به قتل رسیده‌اند، به دست همسران یا شریکان پیشین زندگی خود کشته شده‌اند. خشونت خانگی، توسط همسر یا شریک زندگی شامل حملات جسمی و جنسی علیه زنان در خانه، توسط یکی از افراد خانواده یا شریک زندگی او می‌شود. زنان در روابط خصوصی و نزدیک خود با یک مرد بیش از هر موقعیت دیگری در خطر مواجهه با خشونت قرار می‌گیرند.
بر اساس تحقیقاتی که در سراسر جهان انجام شده است، نیمی از زنانی که به قتل رسیدند به دست همسران یا شریکان پیشین زندگی خود کشته شدند. زنان اکثرا به دست مرد‌هایی که از پیش می‌شناسند، از جمله به وسیله اسلحه، چاقو، آتش‌سوزی یا زیر ضرب و جرح جسمی جان می‌دهند. سنت‌های زیان‌آور و مصدوم‌کننده، انواع خشونت‌هایی را تشکیل می‌دهند که در برخی جوامع به‌طور سنتی علیه زنان انجام می‌شود.
