درمان با سلول‌های بنیادی: چرا گران، اثبات نشده و اغلب خطرناک هستند

فرارو- بیش‌ترین تعداد کلینیک‌های درمان از طریق سلول‌های بنیادی در ایالات متحده، مکزیک، هند و چین هستند و بیماران بری دریافت این درمان‌ها به سفر‌های طولانی می‌پردازند که منجر به ظهور پدیده‌ای به نام گردشگری سلول‌های بنیادی شده است.

به گزارش فرارو به نقل از کانورسیشن؛ علیرغم هشدار‌های مطرح شده از سوی دانشمندان، رسانه‌ها و تنظیم کننده‌ها مبنی بر این که این درمان‌ها آزمایش نشده و بالقوه خطرناک هستند افراد ناامید هزاران پوند هزینه می‌کنند تا اساسا برای این درمان‌های اثبات نشده نقش خوکچه هندی را ایفا کنند. در ایالات متحده چندین بیمار پس از دریافت درمان با سلول‌های بنیادی برای بیماری‌های دژنراتیو چشم بینایی خود را از دست دادند.

بیمارانی که در یک کلینیک درمانی غیرقابل کنترل سلول‌های بنیادی در فلوریدا تحت درمان قرار گرفتند برای شرکت در "آزمایی بالینی" تا ۲۰۰۰۰ دلار آمریکا (۱۵۶۰۰ پوند) پرداخت کردند. گزارش‌های دیگر آسیب‌های شدید مرتبط با درمان‌های سلول‌های بنیادی کنترل نشده، از جمله تب، عفونت، تومور، التهاب مغز، لخته‌های خونی تهدید کننده حیات، ناتوانی و حتی مرگ را برجسته ساخته اند.

نحوه عملکرد سلول های بنیادی

برخی از قسمت‌های بدن انسان توانایی قابل توجهی در ترمیم خود و جایگزینی سلول‌های از دست رفته یا آسیب دیده دارند. برای مثال، پوست انسان هر چهار هفته یکبار به طور کامل خود را تجدید می‌کند در حالی که تقریبا چهار ماه به طول می‌انجامد تا همه گلبول‌های قرمز به طور کامل دوباره پر شوند. متاسفانه برخی از اندام‌ها کارایی کمتری برای ترمیم و جایگزینی دارند و یا قادر به ترمیم خود نمی‌باشند.

این خود ترمیمی یا بازسازی عملکرد اولیه سلول‌های بنیادی است. برخلاف سایر سلول‌های بدن مان سلول‌های بنیادی توانایی منحصر به فردی برای تبدیل به انواع مختلف سلول‌ها را دارند که هر کدام عملکرد خاصی را برعهده دارند.

در مراحل اولیه رشد انسان سلول‌های بنیادی پرتوان نامیده می‌شوند به این معنی که می‌توانند به هر نوع سلولی در بدن تبدیل شوند. با این وجود، با رشد جنین سلول‌های بنیادی تخصصی‌تر می‌شوند و تنها می‌توانند به انواع سلول‌های خاصی تبدیل شوند. در انسان بالغ، این سلول‌های بنیادی تخصصی به عنوان سلول‌های بنیادی بالغ شناخته می‌شوند. سلول‌های بنیادی بالغ به اندازه سلول‌های بنیادی جنینی تطبیق پذیر نیستند، زیرا صرفا می‌توانند به انواع سلول‌هایی شبیه به منبع خود تبدیل شوند. برای مثال، سلول‌های بنیادی موجود در مغز استخوان تنها می‌توانند به سلول‌های خونی تبدیل شوند در حالی که سلول‌های بنیادی در مغز تنها می‌توانند جایگزین سلول‌های مغز شوند.

علاوه بر نقش سلول‌های بنیادی در جایگزینی سلول‌های تخصصی تمام سلول‌های بنیادی با آزادسازی مواد مفید ذخیره شده در قطرات چربی کوچک به نام وزیکول‌های خارج سلولی به خودترمیمی سلول‌ها و اندام‌ها کمک می‌کنند. سلول‌های بنیادی از ظرفیت بالقوه زیادی برای تحقیقات در درمان‌های پزشکی برخوردارند، زیرا می‌توانند به ترمیم بافت‌ها و اندام‌های آسیب دیده در بدن کمک کنند. در واقع، هزاران آزمایش بالینی قانونی در حال انجام است تا ظرفیت بالقوه شفابخشی سلول عای بنیادی را کشف کند.

با این وجود، هنوز در روز‌های اولیه به سر می‌بریم و تنها تعداد بسیار کمی از درمان‌های سلول‌های بنیادی برای طیف محدودی از شرایط توسط تنظیم کننده‌های دارو، مانند سازمان غذا و دارو (FDA) در ایالات متحده یا آژانس دارویی اروپا (EMA) در اتحادیه اروپا تایید شده‌اند. درمان‌های سلول‌های بنیادی مورد تایید سازمان غذا و دارو شامل مواردی است که سرطان‌های خاص، لثه‌های عقب رفته، تخریب غضروف و آتروفی عضلانی نخاعی را هدف قرار می‌دهند.

در تمام این درمان‌های تایید شده انواع بسیار خاصی از سلول‌های بنیادی برای هر بیماری مورد هدف استفاده می‌شود. به طور کلی درمان با سلول‌های بنیادی هنوز در مراحل اولیه است و مطمئنا یک درمان پرکاربرد یا درمان معجزه آسا برای تمام اختلالات یا شرایط نیست. هر کلینیکی که درمان‌های سلول‌های بنیادی را ارائه می‌کند که توسط تنظیم کننده‌ها مجاز نباشد درمان‌های اثبات‌نشده و بالقوه خطرناکی را به فروش می‌رساند.

خلاء قانونی و حقوقی

کلینیک‌های غیراخلاقی در اتحادیه اروپا و بریتانیا سلول‌های بنیادی از شکاف نظارتی استفاده می‌کنند. اگر سلول‌های بنیادی پس از استخراج و قرار گرفتن مجدد در فرد به هیچ وجه اصلاح نشوند این روش‌ها خارج از مقررات مربوط به محصولات دارویی به اصطلاح درمان پیشرفته (دارو‌های مبتنی بر ژن، بافت یا سلول) هستند. در نتیجه این فقدان مقررات هیچ کنترل کیفیت استانداردی وجود ندارد اگر اصلا کنترل کیفیت وجود داشته باشد.

در نتیجه، اثربخشی و ایمنی درمان‌های سلول‌های بنیادی را نمی‌توان تضمین کرد. این کلینیک‌ها اغلب از توصیفات کتبی یا ویدئو‌های توصیفی از بیمارانی استفاده می‌کنند که قابل تایید نیستند یا از افراد مشهوری که در آنجا درمان شده اند نام می‌برند. آنان با وجود فقدان شواهد علمی یا نظارت قانونی از شهرت و نفوذ خود برای ایجاد تصوری از مشروعیت استفاده می‌کنند. به دلیل فقدان مقررات و اقدامات کنترل کیفیت نامشخص در کلینیک‌های سلول‌های بنیادی خطرات عوارض جانبی و خطرناک فعالیت‌های شان قابل توجه است.

درمان‌های سلول‌های بنیادی اثبات نشده هم چنین ممکن است منجر به تاخیر یا چشم پوشی بیماران از درمان‌هایی شود که بی خطر و موثر بودن آن برای بیماری شان ثابت شده است. این تاخیر می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد، زیرا ممکن است بدون مداخله پزشکی مناسب باعث پیشرفت یا بدتر شدن بیماری زمینه‌ای شود.