محققان مدرسه پزشکی هاروارد، دانشگاه مین و ام. آی. تی، طی تحقیقی پیشگام، روشی شیمیایی را برای معکوس کردن روند پیروی سلولی معرفی کردند.
به گزارش راهنماتو، این رویکرد انقلابی جایگزینی برای ژندرمانی در معکوس کردن پیری است. یافتهها در تغییر درمانهای مرتبط با پیری و ارتقا پزشکی احیاکننده مؤثرند و احتمالاً به جوانسازی کل بدن منجر میشوند.
رویکرد جدید در معکوس کردن روند پیری، رویکردی نوین است که میتواند با پیری و بیماریهای مرتبط با افزایش سن مقابله کند. این مطالعه به روشی شیمیایی دست پیدا کرده که میتواند سلولها را جوان کند و آنها را به وضعیتی جوانتر برساند. تا قبل ازاین تحقیق فقط درمان ژنتراپی قوی میتوانست به چنین موفقیتی برسد.
این مطالعه که در ۱۲جولای سال ۲۰۲۳ منتشر شد، بر پایه اکتشافات قبلی انجام شده است.
جوانسازی سلولهای پوست انسان
این اکتشاف بر مبنای بیان ژنهای خاص به نام فاکتورهای یاماناکا استوار است که میتواند سلولهای بالغ را به سلولهای بنیادین پرتوان القایی تبدیل (iPSCs) کند. این موفقیت که توانست برنده جایزه نوبل بشود، دانشمندان را بر آن داشت تا این پرسش را مطرح کنند که آیا پیری سلولی میتواند بدون آنکه سلولها را وادار به زیادی جوان و احتمالاٌ سرطانی شدن کند، معکوس شود؟
در این مطالعه اخیر، دانشمندان در جستجوی مولکولهایی بودند که میتوانستند، پشتسرهم، پیری سلولی را خنثی کنند (یا به اصلاح دقیق زیستشناسی باعث شوند که مدام سلولها به ویژگیهای اصلیشان رجعت پیدا کنند) و سلولهای انسانی مدام تازه شوند. آنها معیارهای مبتنی بر سلول پیشرفته را برای تمایزگذاری بین سلولهای پیر و جوان و سالخورده تهیه کردند. تیم تحقیق ساعتهای سنی مبنی بر رونوشت و یک سنجش تقسیم پروتئین نوکلئوسیتوپلاسمی (NCC) را به خدمت گرفتند.
آنها ۶ترکیب شیمیایی را شناسایی کردند که میتوانست NCC و پروفایلهای رونوشت گسترده ژنوم را به وضعیت جوان تبدیل کنند و در کمتر از یک هفته سن رونویسی را معکوس کنند.
تیم هاروارد قبلاً احتمال معکوس کردن پیری سلولی بدون رشد ناهنجار سلولی را نشان داده بود. این کار با وارد کردن ژنهای مخصوص یاماناکا با کمک ناقل ویروسی به درون سلولها صورت میگرفت. مطالعات روی نسوج و اندامهای مختلف مانند سلولهای بینایی، مغز، کلیه و عضلات نتایج امیدوارکنندهای، از جمله بهبود بینایی و افزایش طول عمر موشها، را نشان داده است. علاوهبرآن، گزارشهای اخیر بهبود بینایی در میمونها را نیز اثبات کردهاند.
این یافتهها دستاورهای ژرفی در پی دارد، مسیر را برای طب جوانساز و احتمالاً جوانسازی کلی بدن هموار میسازد. با تهیه مادهای شیمیایی که جای ژنتراپی را در معکوس کردن پیری بگیرد، این رویکرد ظرفیت دارد که درمان پیری، زخمها و جراحات و بیماریهای مرتبط با سن را متحول کند.
این رویکرد همچنین با صرف هزینه کمتر و مدت زمان کوتاهتر انجام میشود. بعد از موفقیت در معکوس کردن نابینایی در میمونها در آوریل سال ۲۰۲۳، اکنون برنامههای آزمایشی روی انسانها در حال انجام است تا به کمک ژنتراپی سن معکوس شود.
دیوید سینکلر، استاد گروه مطالعات ژنتیک در مدرسه پزشکی هاروارد و دانشمند اصلی این پروژه، میگوید: «تاکنون کند کردن روند پیری بهترین کاری بود که میتوانستیم بکنیم. کشفیات جدید میتوانند پیری را معکوس کنند. این فرایند قبلاً به ژنتراپی متکی بود که استفاده گسترده از آن را محدود میکرد.»
تیم تحقیقاتی هارواد چشم به آیندهای دارد که در آن بیماریهای مرتبط با سن میتوانند به صورت اثربخشی درمان شوند و جراحات میتوانند به شکلی مؤثر بهبود پیدا کنند و رؤیای بدنی به کل جوانشده میتواند به واقعیت تبدیل شود.
سینکلر میگوید: «این کشف جدید ظرفیت معکوس کردن پیری را فقط با مصرف یک قرص دارد و پیامدهای آن از تقویت قوای بینایی گرفته تا درمان بیماریهای مرتبط با افزایش سن است.»