بلیت هواپیما کجاست؟

 در ایام محرم، سفر به شهرهای زیارتی مورد استقبال فراوان قرار می‌‌‌گیرد، مشهد یکی از این شهرهاست که در طول سال مخاطبان زیادی دارد و در این ماه، تمایل به سفر به آن بیشتر هم می‌‌‌‌‌‌شود. برخی این مسیر را با ماشین شخصی طی می‌‌‌کنند و از مبدایی مانند تهران پس از ۹۰۰کیلومتر رانندگی به مشهد می‌‌‌رسند. این مسافت برای کسانی که از زنجان‌‌‌، تبریز و سایر شهرها قصد سفر به مشهد را دارند بسیار بیشتر است. از همین‌روست که در کنار گزینه ماشین شخصی، سفر به مشهد با هواپیما، قطار و اتوبوس هم هواداران زیادی دارد. این موضوع سبب شده تا در زمان تعطیلات مناسبتی‌‌‌، یافتن بلیت بسیار دشوار و حتی غیرممکن شود. البته دشواری در خرید بلیت پرواز تنها به مشهد خلاصه نمی‌‌‌شود‌‌‌، مقاصد پرطرفداری مانند اصفهان، شیراز، کرمانشاه، یزد و ارومیه نیز در کنار مشهد بلیت‌‌‌هایشان محدود است و مسافر مطمئن نیست حتی با وجود خرید بلیت، آیا پروازش برقرار خواهد بود یا نه.

آرین قایی، فعال در حوزه آژانس‌های گردشگری در گفت‌‌‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌‌‌گوید: خرید بلیت پرواز مشهد نه تنها برای گردشگران زیارتی بلکه برای آژانس‌‌‌ها نیز مشکلاتی دارد و به ندرت افرادی می‌‌‌توانند این بلیت‌‌‌ها را در روزی که قصد سفر دارند،‌ ‌‌تهیه کنند. او با اشاره به اینکه شرکت‌‌‌های هواپیمایی خصوصی هستند و مالک شخصی دارند، اضافه می‌‌‌کند: در سال‌‌‌های اخیر مجموعه‌‌‌ای از شهرها که دارای فرودگاه نبوده‌‌‌اند نیز به سیستم حمل و نقل هوایی متصل شده‌‌‌اند که همین موضوع در کنار تعداد محدود هواپیماهای ما در ایران،‌‌‌ باعث شده خرید بلیت هواپیما سخت‌‌‌تر شود.

این فعال حوزه آژانس‌‌‌های گردشگری ادامه می‌‌‌دهد: در کنار کمبود هواپیما ما مسیرهای پرتردد مانند کیش و مشهد را داریم که درخواست برای آنها بالاست. در مورد مشهد علاوه بر پرواز، متقاضیان سفرهای جاده‌‌‌ای و ریلی در زمان‌‌‌های اعیاد و شهادت‌‌‌ها نیز عدد قابل توجهی را شامل می‌شوند که همین امر خرید بلیت به مقصد مشهد را با مشکل مواجه کرده است. او در عین حال به چارتر شدن بلیت‌‌‌های پرواز به مشهد اشاره کرده و می‌گوید: برخی آژانس‌‌‌ها برای اینکه بتوانند درآمد داشته باشند تعدادی از اتاق‌‌‌های یک هتل را رزرو می‌کنند و به جای فروش بلیت هواپیما‌‌‌، تور را می‌‌‌فروشند.

قایی توضیح می‌‌‌دهد: به عنوان مثال چند آژانس با هم ۲۸ اتاق از یک هتل ۳۰ اتاقه را رزرو می‌‌‌کنند و به ازای مثلا ۱۰ اتاق، ۲۰ صندلی هواپیما را هم می‌‌‌خرند. زمانی که مسافر قصد خرید بلیت هواپیما را دارد، در سایت‌‌‌های آنلاین بلیت پیدا نمی‌‌‌کند اما زمانی که به آژانس مراجعه می‌‌‌کند یا تماس می‌‌‌گیرد، متصدی به او می‌‌‌گوید که می‌‌‌‌‌‌تواند یک تور دو شب و سه روز را برای رفتن به مقصد خریداری کند. اگر مسافر قصد سفر کاری به مقصد را داشته یا ساکن شهر میزبان باشد چه باید کند؟ این فعال حوزه آژانس‌‌‌های گردشگری می‌‌‌گوید: فرض کنید هزینه تور گردشگری که به مسافر فروخته می‌‌‌شود ۵ میلیون تومان است و آژانس توانسته ۷۰ درصد اتاق‌‌‌هایی که از پیش رزرو کرده را پر کند. برخی از آژانس‌‌‌ها که منصف هستند در این شرایط به گردشگر اعلام ‌‌‌می‌‌‌کنند که تنها هزینه یک شب اقامت در هتل را از آنها می‌‌‌گیرند و به جای ۵ میلیون ۳ میلیون تومان از آنها دریافت می‌‌‌‌‌‌کنند تا از فروش بلیت متضرر نشوند و گروه دیگری تخفیفی در این زمینه قائل نمی‌‌‌شوند.

به گفته قایی چنین روندی برای مقاصد پرطرفدار گردشگری اتفاق می‌‌‌افتد. او اضافه می‌‌‌کند: به عنوان مثال یزد،‌‌‌ شهری نیست که هر روز تعداد زیادی گردشگر داشته باشد که می‌‌‌خواهند با هواپیما به آن سفر کنند از این رو پروازهای آن هم به چند روز در هفته خلاصه می‌‌‌شود و همین روند را درباره آن می‌‌‌بینیم. خرید پرواز عسلویه هم به دلیل تعداد بالای جابه جایی‌های افراد در آنها بسیار دشوار است و البته همین روند را درباره کرمانشاه،‌‌‌تبریز و ... هم شاهدیم. آیا چنین روندی اجحاف در حق گردشگر نیست؟ این فعال در حوزه آژانس‌‌‌های گردشگری می‌‌‌گوید: این موضوع چند سالی است که در کشور رواج پیدا کرده و تغییر آن دشوار یا حتی ناممکن است. آژانس‌‌‌ها بلیت پرواز و هتل را گرفته‌‌‌اند و قیمت را خودشان بر اساس این خدمات مشخص می‌‌‌کنند.

او درباره خرید بلیت قطار می‌‌‌گوید: خرید بلیت برای حمل و نقل ریلی بسیار دشوار است و پیچیدگی‌‌‌های زیادی دارد. همین موضوع سبب شده تا بسیاری از خرید آن صرف‌نظر کنند، هر چند که خانواده‌‌‌ها معمولا این گزینه را به دلیل راحتی آن ترجیح می‌‌‌‌‌‌دهند. قایی دشوار بودن خرید بلیت اتوبوس را هم به رونق تورهای خارجی زمینی مرتبط می‌‌‌داند و توضیح می‌دهد: با افزایش قیمت دلار و بالا رفتن قیمت تورهای هوایی شاهدیم که بسیاری ترجیح می‌‌‌‌‌‌دهند تورهای زمینی به کشورهای همسایه را خریداری کنند که گاه تا ۳۰ میلیون تومان ارزان‌‌‌‌‌‌تر است. همین موضوع هم سبب شده تا صاحبان اتوبوس که بخش خصوصی هستند ترجیح دهند به جای مسیرهای داخلی، مقاصد خارجی را انتخاب کنند.

یک منبع آگاه در‌این‌باره می‌‌‌گوید: فروش بلیت هواپیما با تور یکی از کارهایی است که معمولا در موضوع پروازهای داخلی انجام می‌‌‌شود اما این کار بیشتر مربوط به شرکت‌‌‌های هواپیمایی کوچک است که شرایط مالی نامناسبی دارند و می‌‌‌خواهند با این کار ضررهایشان را جبران کنند. او یکی از چالش‌های صنعت هواپیمایی را در کمبود تعداد هواپیماها می‌‌‌‌‌‌داند و می‌‌‌افزاید: ما در ایران به ۵۰۰ هواپیما نیاز داریم در حالی که ۱۷۰هواپیمای ما عملیاتی هستند و در مناسبت‌‌‌های مختلف که سفرهای خارجی هم بالا می‌‌‌رود،‌‌‌ شاهد محدودیت‌های بیشتر در حوزه پروازهای داخلی می‌‌‌شویم.

این فعال حوزه آژانس ادامه می‌‌‌دهد: برخی چارترکننده‌‌‌ها و دلال‌‌‌ها بلیت‌‌‌ها را با نرخ بالا عرضه می‌‌‌‌‌‌کنند و مسافر و گردشگر که نیاز فوری برای سفر و جابه‌جایی دارد،‌‌‌ ناچار می‌‌‌شود از آنها بلیت تهیه کند. او همچنین از تاخیر در برخی سفرها خبر می‌‌‌دهد که باعث می‌‌‌شود مسافر پرواز را کنسل و به جای آن مسافر دیگری، بلیت را تهیه ‌کند، خبر داده و می‌‌‌گوید: این تاخیرها به ضرر مسافر و در مواردی به سود آژانس است. همچنین کنسل شدن پروازهایی که یک ماه پیش بلیت آنها فروش رفته است باعث می‌‌‌شود مسافر برنامه‌‌‌ریزی سفرش دچار اختلال شود در حالی که هزینه سفرش در حساب آژانس برای یک ماه بوده است. در واقع این اختلال‌‌‌ها به ضرر کسانی است که می‌‌‌‌‌‌خواهند از سیستم حمل و نقل هوایی استفاده کنند.

گفته‌‌‌های این فعال حوزه آژانس در کنار نگاهی به پایگاه‌‌‌های اطلاع‌‌‌رسانی فروش بلیت‌‌‌های هواپیما، اتوبوس و قطار به مشهد نشان می‌‌‌دهد در آستانه تاسوعا و عاشورا، نه تنها بلیت به مشهد به دشواری یافت می‌‌‌شود بلکه در مواردی شاهد کاهش حرکت اتوبوس و قطار به سمت این مقصد هستیم در حالی که هزینه قطار هم این موضوع با توجه به دامنه مخاطبان بالا، همواره مشکلاتی را برای گردشگران زیارتی به همراه داشته که به نظر می‌‌‌رسد در سال جاری نیز این مشکل همچنان پابرجا باشد.