امید؛ کابوسی که نیم‌قرن از آن گذشت

تیم امید ایران در شرایطی روز گذشته استارتش در بازی‌های آسیایی هانگژو را با تساوی برابر امید عربستان زد که بعید است به این راحتی‌ها بتوان نتایج عجیبی که رضا عنایتی و تیمش همین هفته گذشته در مرحله انتخابی بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ گرفتند را فراموش کرد. اصولا عجیب است که وقتی مجموعه‌ای با چنان عملکرد بد، نمی‌تواند حتی از سد ساده‌ترین بازی‌ها عبور کند، تشویقی می‌گیرد و با همان ترکیب راهی تورنمنتی دیگر می‌شو‌د (حتی به بهانه عدم امکان تغییر در فهرست اعزامی هم باز این حرکت توجیهی ندارد).

ماجرای نرسیدن تیم امید به المپیک در لابه‌لای تعطیلات آخر هفته گذشته گم‌و‌گور شد، ولی از آنجا که درد نرسیدن این تیم به المپیک به نیم‌قرن رسید، بعید است به این راحتی‌ها فراموش شود. البته که این دوره تیم امید حتی به دوحه، محل برگزاری جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا هم نرسید چه برسد به اینکه بخواهد سر از بازی‌های المپیک دربیاورد. این هم یکی دیگر از شاهکار‌های متعدد فدراسیون فوتبال و کمیته ملی المپیک است که بعد از سال‌ها جست‌وجو از یافتن یک مربی کاربلد عاجز ماندند.

تیم امید در حالی در مرحله انتخابی همین جام ملت‌های زیر ۲۳ سال در دوحه که پیش‌مرحله انتخابی المپیک بود، ناکام ماند که نتوانست از سد تیمی مثل ازبکستان عبور کند. البته ضربه اصلی را ایران زمانی خورد که با اتخاد تاکتیک‌های عجیب و غریب از سوی سرمربی، این تیم از زدن گل‌های زیاد به تیم‌های ضعیفی همچون هنگ‌کنگ و افغانستان باز‌ماند. ایران در شرایطی در این گروه ساده حتی نتوانست به عنوان برترین تیم دوم صعود کند که کار چندان سختی نداشت. آن‌ها یا نباید به ازبکستان می‌باختند یا اینکه باید حداقل گل‌های بیشتری به رقبای ضعیف‌تر می‌زدند.

شاگردان عنایتی در دیدار نخست با سه گل هنگ‌کنگ را بردند و بعد هم چهار گل به افغانستان زدند تا پیش از بازی سرنوشت‌ساز با ازبکستان، تفاضل گل هفت را برای خود ثبت کنند. این در حالی بود که ازبک‌ها در همان دو بازی به رقبایی مثل افغانستان و هنگ‌کنگ در مجموع ۱۷ گل زدند تا حسابی شرایط به سودشان باشد. این‌طور شد که بازی آخر با ازبکستان برای ایران حیثیتی از آب درآمد. ایران، ولی بازی را با یک گل به ازبکستان واگذار کرد تا شانس صعود مستقیم به مرحله دوم انتخابی از بین برود. در ۱۱ گروه این رقابت‌ها، تیم نخست می‌توانست مستقیما به دوحه برود. البته چهار تیم برتر دوم هم می‌توانستند مسافر مرحله بعدی شوند. ایران فرصت استفاده از صعود به عنوان تیم دوم را هم به همین راحتی از دست داد.

ماجرا، اما عجیب‌و‌غریب‌تر از این حرف‌ها بود؛ چرا‌که تیم امید ایران با آن‌همه ستاره نامی در شرایطی از گردونه رقابت‌ها کنار رفت که تیمی مثل مالزی مسافر مرحله بعدی شد. برای تشریح عملیات شگفت‌انگیز تیم امید، همین بس که این تیم کارش به قانون دریافت اخطار‌های بیشتر کشیده شد! در آن شب عجیب و غریب، امید‌های ایران در شرایطی در بین تیم‌های دوم قرار گرفتند که بر اساس ضوابط، نتیجه بازی‌های رودررو با تیم‌های چهارم حذف می‌شد و همین مسئله باعث شد تا تیم امید ایران با کسب سه امتیاز در رتبه سوم در جدول ۱۱ تیمی برترین تیم‌های دوم قرار گیرد. نگاه شاگردان رضا عنایتی به سرنوشت بازی تیم‌های امید استرالیا-امید تاجیکستان، امید عربستان-امید کامبوج و امید عراق-امید کویت بود و آن‌ها امید داشتند که تیم‌های امید تاجیکستان و کامبوج نتوانند به امتیاز کامل در مسابقات خود دست پیدا کنند و تیم امید کویت هم با تفاضل دو گل شکست بخورد تا جواز صعود به جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا را به دست آورند.

تیم امید تاجیکستان به مصاف تیم امید استرالیا رفت که هر دو تیم برای سرگروهی تلاش می‌کردند که در نهایت بازی با تساوی یک-یک به پایان رسید تا تاجیکستان در جدول برترین تیم‌های دوم با چهار امتیاز قرار گیرد و در کنار تیم امید چین جواز حضور در مسابقات جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا را به دست آورد. به‌جز این مسابقه، تیم امید عربستان هم به مصاف تیم امید کامبوج رفت که این بازی با برتری ۶ بر یک عربستانی‌ها همراه بود تا شانس صعود کامبوجی‌ها از بین برود. تیم‌های امید عراق و کویت هم در شرایطی مقابل هم صف‌آرایی کردند که به دنبال سرگروهی بودند و با وجود برتری دوگله کویتی‌ها، نتیجه بازی در دقایق پایانی تغییر کرد و دو تیم به تساوی ۲-۲ رضایت دادند تا عراق با صدرنشینی در گروه خود به مرحله بعد راه پیدا کند و تیم امید کویت هم با چهار امتیاز به دلیل تفاضل گل بهتر نسبت به تاجیکستان و چین صدرنشین جدول برترین تیم‌های دوم شود و به جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا صعود کند.

تیم امید ایران با توجه به نتایج سایر دیدارها، با سه امتیاز و با تفاضل گل مثبت سه در جدول برترین تیم‌های دوم در شرایطی در رتبه پنجم قرار گرفت که تنها وجه تمایز تیم‌های امید ایران و مالزی، تفاوت شمار کارت‌های زرد دو تیم بود؛ به‌طوری‌که مالزیایی‌ها در طول سه مسابقه اخیر چهار کارت زرد دریافت کرده بودند، اما تیم امید ایران ۹ اخطار گرفته بود و همین مسئله باعث شد تا شاگردان رضا عنایتی در مسیر انتخابی جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا ناکام بمانند و نتوانند جواز حضور در این رقابت‌ها را به دست آورند. البته کارت زرد دیدار با تیم پایانی گروه لحاظ نمی‌شود، اما با این اوصاف هم تیم امید ایران هفت کارت زرد در کارنامه خود دارد که در قیاس با تیم امید مالزی با چهار کارت زرد بیشتر بود.

مسئولان تیم امید ایران هم به دنبال آن بودند تا بتوانند با ارائه اسناد و مدارک، حضور غیرقانونی مدافع تیم ازبکستان را به اثبات برسانند و بردی انضباطی را به دست آورند تا از این طریق، صعود تیم امید ایران به جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا رسمیت پیدا کند، اما کنفدراسیون فوتبال آسیا واکنشی به درخواست تیم امید ایران نشان نداد و این مسئله به آن معنا شد که پیش از آنکه شاگردان عنایتی بخواهند در مسابقات جام ملت‌های زیر ۲۳ آسیا برای کسب سهمیه المپیک تلاش کنند، نتوانند سهمیه حضور در این مسابقات را به دست آورند و از گردونه رقابت‌ها کنار رفتند.

نکته دردناک‌تر اینکه رضا عنایتی، سرمربی تیم امید ایران، بعد از تعیین تکلیف این تیم از دریافت کارت زرد توسط بازیکنانش انتقاد کرد تا بار اصلی انتقاد‌هایی را که متوجه خودش و تاکتیک‌های نه‌چندان کارگشای فنی‌اش بود، بردارد. آدرسی غلط که اصولا دردی از فوتبال پایه ایران دوا نکرد. به این ترتیب حتی ممکن است نرسیدن ایران به المپیک دیگر ابدی هم باشد؛ المپیک ۲۰۲۴ پاریس طبق گفته مسئولان کمیته بین‌المللی المپیک، آخرین دوره از رقابت‌ها‌ست که رشته فوتبال در آن حضور دارد و حالا با توجه به ناکامی تیم امید ایران در مسیر رسیدن به المپیک ۲۰۲۴ پاریس، حسرت ۴۴‌ساله تکمیل شد و دیگر فوتبال ایران شانس حضور در این رقابت‌ها را نخواهد داشت. تیم امید ایران جواز حضور در المپیک ۱۹۸۰ را به دست آورد که در این رقابت‌ها شرکت نکرد و آخرین حضور تیم امید ایران در مسابقات المپیک به سال ۱۹۷۶ میلادی (۱۳۵۴ شمسی) باز‌می‌گردد که آن دوره از رقابت‌ها، تیم امید ایران توانست به مرحله یک‌چهارم نهایی راه پیدا کند.