ایران از ظرفیتهای گردشگری خاصی برخوردار است، که بسیاری از کشورهای منطقه و جهان، قادر به رقابت با این ظرفیتها نیستند. گردشگری فرهنگی به دنبال ویژگیهای منحصر به فرد است و اتفاقا ایران مملو از ویژگیهای منحصر به فرد است. به همین دلیل میگویم ما باید استقبال کردن را بیاموزیم. برای بازسازی تصویر ایران، نزد گردشگران به یک تلاش همگانی در سطوح مختلف نیاز داریم.
فرارو- لغو روادید گردشگری ایران و روسیه که در قالب آن گروههای ۵ تا ۵۰ نفری میتوانند بدون نیاز به ویزا و در قالب سفر با تورهای گردشگری به دو کشور سفر کنند، از روز دوم مهرماه اجرایی شد.
به گزارش فرارو، ایران طی یک سال گذشته با دو کشور ارمنستان و گرجستان قانون ویزا را لغو کرد تا سفرهای شهروندان ایرانی به این دو کشور و شهروندان این کشورها به ایران تسهیل شود. عزتالله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این خصوص گفت: «لغو روادید با دیگر کشورها ایده مهمی بود که برای تقویت گردشگری کنار پیشنهادات متعدد دیگر مطرح شد. جلسات متعددی در این ارتباط با وزارت امور خارجه داشتیم و این وزارتخانه کاملاً با پیشنهاد وزارت گردشگری هماهنگی دارد.»
ضرغامی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «این کار آرام آرام شروع شده و کشورها به پنج دسته تقسیم شدهاند که هر کدام از این گروهها ویژگی خاصی دارند تا در اولویت لغو روادید قرار بگیرند. نخستین مورد لغو روادید در ارتباط با روسیه بود که هفته قبل انجام شد و در ارتباط با دیگر کشورهایی که از نظر ما در اولویت هستند بهتدریج و با هماهنگی با سایر دستگاهها و نهادهای مرتبط انجام میشود.»
محمدحسین صوفی، رئیس هیأتمدیره و مدیرعامل کانون جهانگردی و اتومبیلرانی ایران نیز در این خصوص گفت: «یکی از سیاستهای خارجی دولت سیزدهم، افزایش تعاملات اقتصادی و فرهنگی بهویژه گردشگری با کشورهای مختلف با محوریت کشورهای همسایه است. براین اساس برنامههای متعدد و متنوعی مثل لغو روادید یک طرفه و دو طرفه، برگزاری نمایشگاههای گردشگری ایران در کشورهای هدف در حال اجرا است.»
با توجه به این موضوع، پرسشهایی مطرح است از جمله این که لغو ویزای گردشگری چه تاثیری بر وضعیت گردشگری کشور خواهد داشت و آیا این موضوع میتوان سایر چالشهای گردشگری ایران را تحت تاثیر قرار دهد؟ سید محمد بهشتی شیرازی، نخستین رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در گفتگو با فرارو به این پرسشها پاسخ داده است:
محمد بهشتی شیرازی به فرارو گفت: «در حال حاضر بیش از میزان گردشگرانی که وارد کشور میشوند، خدمات آماده داریم. یعنی ظرفیتهایی داریم که پر نمیشود. درواقع گردشگری در کشور ما جریان پررنگی ندارد. البته درست است که سرویس و خدمات گردشگری ما باید مثل کشورهایی که گردشگری در آنها رونق دارد به استانداردهایی برسد. اما مسئله این است که همین رسیدن به استانداردها، مستلزم رونق گردشگری در کشور است. این همان نسبت مرغ و تخم مرغ است. در روزهایی که برجام منعقد شده بود. وضعیت گردشگری در کشور رشد قابل توجهی داشت. زمانی که برجام امضا شد تقریبا به مدت ۳ ماه، تمامی هتلهای ما رزرو شد. وقتی که برجام از سوی آمریکا لغو شد، متاسفانه بسیاری از پروازها لغو و تورها کنسل شد؛ بنابراین در بازه زمانی که با استقبال گردشگران مواجه بودیم، ظرفیت گردشگری کشور، پاسخگو بود.»
وی افزود: «شاید کیفیت خدمات در همان دوران هم به اندازه کشورهای پیشرفته نبود، اما، ظرفیت قابل قبولی بود. اما هم اکنون این ظرفیت مغفول مانده و در شرایطی که تعداد گردشگران ما محدود است، لزومی ندارد روی گردشگری کشور سرمایه گذاری جدید انجام دهیم. زمانی که با افزایش تعداد گردشگران مواجه باشیم، عملا فضا برای افزایش سرمایه گذاری در کشور پدید میآید. به شکل عمده، سرمایه گذاری در حوزه گردشگری کشور در بخش خصوصی انجام شده و بخش خصوصی به دنبال افزایش سود است؛ بنابراین طبیعی است که اگر بخش گردشگری کشور رونق بگیرد، بخش خصوصی حجم سرمایه گذاری و کیفیت را افزایش خواهد داد.»
نخستین رئیس سازمان گردشگری کشور گفت: «روزگاری بود که یکی از موانع اصلی حضور گردشگران در کشور، موضوع روادید بود. اما اکنون به نظر نمیرسد مشکل اصلی ما موضوع روادید باشد. ما مشکلات بزرگ تری از جمله تحریم و «تصویر شکل گرفته علیه ایران» در مجامع جهانی را داریم. جو سازی گسترده رسانهای علیه ایران و آن تصویری که از ایران در مجامع جهانی ترسیم شده، سفر به ایران را در زمره امور بسیار پرریسک قرار داده است. برخی گردشگران خارجی معتقدند ممکن است با سفر به ایران، زنده برنگردند. ما باید فکری به حال این شرایط داشته باشیم. با وجود همه این ها، تسهیل شرایط برای دریافت روادید موضوعی نیست که ما از آن خرده بگیریم، بلکه یک موضوع مثبت است. اما این کار، کلید ماجرا نیست. ما باید کلید اصلی ماجرا را پیدا کنیم. درواقع باید چه در داخل کشور و چه در سطح خارج از کشور، اقداماتی را انجام دهیم تا سوء تفاهمها و سوء تدبیرها را از بین ببریم.»
وی افزود: «ایران مقصد جذابی برای گردشگری مستهجن نیست، پس برخی افراد داخل کشور هم باید متوجه باشند که نباید گردشگران را به چشم افرادی ببینند که حضورشان در کشور به افزایش فساد اجتماعی منتهی میشود و به نوعی درگیر «گردشگری ستیزی» نشوند. ایران یک مقصد ایده آل برای «گردشگری فرهنگی» است. اتفاقا این جذابترین و با ارزشترین نوع گردشگری است. ایران سرزمین جذابی است و فرهنگ ایرانی نیز برای گردشگران غربی جذابیت دارد؛ بنابراین حضور گردشگران خارجی که مشتاق آشنایی با فرهنگ ایرانی هستند، تقویت کننده فرهنگ اصیل ما خواهد بود. تا زمانی که مواردی که اشاره کردم اصلاح نشود، نمیتوانیم امیدوار باشیم که صنعت گردشگری در ایران، تحولات چشمگیری داشته باشد.»
این کارشناس گردشگری گفت: «احیای برجام معجزه نمیکند، اما میتواند تاثیر مشهودی بر رونق گردشگری کشور داشته باشد. ما باید آغوشمان را نسبت به گردشگران خارجی باز کنیم. با تمثیل بگویم که اگر قصد پذیرایی از مهمانان جدید را داریم باید رسم دعوت کردن را بیاموزیم. باید استقبال کردن و لبخند زدن را یاد بگیریم. اگر برای پذیرایی از مهمانمان سفره رنگین بچینیم، اما در بخش میزبانی با اخم و تندی رفتار کنیم، نتیجهای نمیگیریم. مهمان برای رفع گرسنگی به رستوران هم میتواند برود. من از این مثال در مفهوم کلی استفاده میکنم. باید از خود، در مجامع بین الملل، چهرهای مثبت ترسیم کنیم.»
وی افزود: «ایران از ظرفیتهای گردشگری خاصی برخوردار است، که بسیاری از کشورهای منطقه و جهان، قادر به رقابت با این ظرفیتها نیستند. گردشگری فرهنگی به دنبال ویژگیهای منحصر به فرد است و اتفاقا ایران مملو از ویژگیهای منحصر به فرد است. به همین دلیل میگویم ما باید استقبال کردن را بیاموزیم. برای بازسازی تصویر ایران، نزد گردشگران به یک تلاش همگانی در سطوح مختلف نیاز داریم. این احیای تصویر ایران در یک وزارتخانه به دست نمیآید. اگر میبینید که گردشگری در نقاط مختلف جهان، روند رشد را طی میکند، بد نیست بدانید که فقط یک سازمان خاص، برای رشد گردشگری تلاش نمیکند. دهها دستگاه باید همزمان در این حوزه تلاش کنند.»