الیسیا کلروتیکا (Elysia chlorotica) که به نام لیسه دریایی سبز زمردی یا الیزیای زمرد شرقی نیز شناخته میشود، گونهای از لیسه دریایی متعلق به خانواده Elysiidae و به دلیل توانایی خود در فتوسنتز معروف است.
به گزارش عصر ایران، این یکی از نخستین اعضای قلمرو حیوانات بود که مشخص شد توانایی تولید کلروفیل را دارد. کلروفیل رنگدانهای است که تقریبا در تمام گیاهان فتوسنتز کننده یافت میشود و از انرژی خورشیدی برای تبدیل دی اکسید کربن به کربوهیدارتها استفاده میکند.
اعضای این گونه لیسه دریایی به شکل برگهای سبز پهن و مواج با سرهای حلزون مانند دیده میشوند. آنها در مردابهای نمکی کم عمق و خلیجهای سواحل اقیانوس اطلس آمریکای شمالی از فلوریدا تا نوا اسکوشیا ساکن هستند. طی عمر ۹ تا ۱۰ ماهه خود، آنها طولی بین ۱ تا ۶ سانتیمتر پیدا میکنند.
به نظر میرسد توانایی فتوسنتز الیسیا کلروتیکا از ترکیب موقت کلروپلاستهای حاصله از Vaucheria litorea - نوعی جلبک زرد مایل به سبز که لیسه دریایی از آن تغذیه میکند- در سلولهایی که دستگاه گوارش حیوان را احاطه کرده اند، سرچشمه میگیرد.
کلروپلاستها و دیگر پلاستیدها (در سنتز و ذخیره مواد غذایی نقش دارند) میتوانند تا چند ماه به فتوسنتز مواد مغذی برای حیوانات ادامه دهند.
با این وجود، مشخص نیست که الیسیا کلروتیکا تا چه اندازه به ظرفیت فتوسنتزی کلروپلاستهایی که برای تامین انرژی وارد بدن خود میکند، متکی است، زیرا برخی از آنها میتوانند دورههای طولانی را در تاریکی سپری کنند. احتمالا آنها از طریق گوارش پلاستیدهای ذخیره شده در تاریکی دوام میآورند.
الیسیا کلروتیکا همچنین ژنهای جلبک Vaucheria litorea را در ساختار ژنتیکی خود جذب میکند. با این وجود، به نظر نمیرسد که این ژنها در حیوان فعال باشند.
آزمایشها نشان داده اند که این لیسه دریایی میتواند به مدت ۹ ماه یا بیشتر بدون خوردن چیزی به زندگی خود ادامه داده و بر توانایی فتوسنتز خود متکی باشد.