پیش‏ پرده ترسناک برای مادورو

ماریا کورینا ماچادو، یک کاندیدای راست میانه، در انتخاباتی پیشتاز است که نشان‌دهنده ایمان رای‌دهندگان به دموکراسی و نارضایتی از سال‌ها حکومت استبدادی است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، یک نامزد راست میانه روز دوشنبه در انتخابات مقدماتی در ونزوئلا به پیروزی رسید تا نامزد نهایی اپوزیسیون برای رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده شود؛ رایی که می‌تواند برای سرنوشت کشوری که یک دهه بحران اقتصادی و استبداد را تحمل کرده است، تعیین‌کننده باشد.

بر اساس داده‌های کمیسیونی که بر رای‌گیری نظارت می‌کند، با توجه به شمارش حدود ۹۳درصد آرا تا یکشنبه شب، ماریا کورینا ماچادو، نماینده سابق مجلس قانون‌گذاری این کشور، ۶۵درصد آرا را در رقابت ۱۰نامزدی در میان احزابی که به دنبال به چالش کشیدن حاکمیت نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا هستند، به دست آورد.

نزدیک‌ترین رقیب او کمتر از ۵درصد آرا را به‌دست آورده است. ماچادو در یک سخنرانی حوالی نیمه‌شب اعلام پیروزی کرد. او در یک گردهمایی در فضای باز در کاراکاس، پایتخت ونزوئلا به هوادارانش گفت: «این هنوز پایان کار نیست؛ اما آغاز یک پایان است.

امروز ما نیروی بسیار قدرتمندی را آزاد کردیم. امروز به خودمان نشان داده‌ایم که می‌توانیم چه کار کنیم.» اکنون این سوال مطرح می‌شود که آیا دولت مادورو تصمیم خود را مبنی بر رد صلاحیت خانم ماچادوی ۵۶ساله از شرکت در رقابت‌های انتخاباتی سال آینده لغو خواهد کرد یا خیر؟

تحلیلگران می‌گویند که او تهدید انتخاباتی قابل توجهی برای رئیس‌جمهور فعلی خواهد بود. رای‌دهندگان در سرتاسر ونزوئلا بی‌توجه به باران‌های شدید، تهدید‌ها و موانع لجستیک برای به صندوق انداختن رای، جسارت به خرج دادند و به‌قدری تعداد زیادی حضور یافتند که برخی از محل‌های رای گیری مجبور شدند تا لحظه آخر رای‌گیری که در‌ها باز بود، بمانند.

پس از سال‌ها تماشای فرسایش دموکراسی در ونزوئلا در میان کمبود مواد غذایی، گرسنگی و تماشای مرگ عزیزانشان بر اثر بیماری‌های قابل پیشگیری، روز رای‌گیری برای خیلی‌ها مهم بود. انتخابات در این کشور آمریکای جنوبی با جمعیت تقریبا ۲۸میلیون نفری بدون حمایت رسمی دولت برگزار شد.

در واقع، رای‌گیری توسط جامعه مدنی سازمان‌دهی شد و شعبه‌های رای گیری در خانه‌ها، پارک‌ها و دفاتر احزاب اپوزیسیون برگزار شد. کمیسیون انتخابات گفت که حدود ۲.۳میلیون ونزوئلایی برای رای دادن شرکت کردند، عدد نسبتا بالایی که می‌تواند نشان دهد که رای‌دهندگان چقدر می‌توانند در انتخابات عمومی در سال۲۰۲۴ مشارکت داشته باشند.

آژانس مخابراتی دولت دست به فیلتر یک راهنمای آنلاین زد که به ونزوئلایی‌ها محل نزدیک‌ترین شعبه رای‌دهی را نشان می‌داد. همزمان دولت ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی را از پوشش خبری رای منع کرد؛ اقدامی که توسط اتحادیه روزنامه‌نگاران این کشور محکوم شد.

اما ناظران روز یکشنبه گفتند که داوطلبان برای غلبه بر موانع خلاقیت به خرج داده‌اند. بنینو آلارکون، مدیر یک مرکز تحقیقاتی در دانشگاه کاتولیک آندرس بلو در کاراکاس که نظرسنجی از رای‌دهندگان را انجام می‌دهد، گفت: «آنچه در خیابان می‌بینیم این است که در همه شهرها، مشارکت گسترده مردم وجود دارد. مردم روی انتخابات به‌عنوان راه نجات حساب باز می‌کنند.»

مادوروی ۶۰ساله در سال۲۰۱۳ پس از مرگ هوگو چاوز، بنیان‌گذار انقلاب سوسیالیستی این کشور، به قدرت رسید. در دوران مادورو، ونزوئلا که زمانی یکی از ثروتمندترین کشور‌های آمریکای لاتین بود، دچار یک فروپاشی اقتصادی فوق‌العاده شد که منجر به یک بحران انسانی شد که همین، عامل ترک بیش از ۷میلیون نفر، یعنی یک‌چهارم جمعیت آن کشور شد.

اما دولت مادورو و اپوزیسیون هفته گذشته توافق‌نامه‌ای را امضا کردند که قرار است این کشور را به سمت انتخابات آزاد و عادلانه سوق دهد؛ از جمله به اپوزیسیون اجازه می‌دهد نامزدی را برای رقابت ریاست‌جمهوری سال آینده انتخاب کند. ماچادو که از سال۱۹۹۹ خود را بهترین فرصت این کشور برای برکناری سوسیالیست‌ها می‌داند، ماه‌ها در نظرسنجی‌ها پیشتاز بوده است.

روث گارسیا، ۵۰ساله، پرستاری که معادل ۶دلار در ماه درآمد دارد و روز یکشنبه به ماچادو رای داد، گفت: «ما به کسی نیاز داریم که ایده‌آل‌های قانع کننده‌ای مانند او داشته باشد. من اعتماد دارم که ماریا کورینا یک برنامه جایگزین برای غلبه بر محرومیت ما دارد. ما باید به حمایت از نامزدی او ادامه دهیم.»

در یک مرکز رای‌گیری در پارکینگی در کاتیا، محله فقیر نشین کاراکاس، رای‌دهندگان از ساعت ۷صبح شروع به صف کشیدن کردند تا اینکه با یک مشکل مواجه شدند: گروهی از غیرنظامیان طرفدار دولت تهدید کردند که در صورت ادامه رای دادن، خودرو‌های موجود در پارکینگ را خواهند سوزاند.

اما زنی که در آن نزدیکی زندگی می‌کرد، مارگاریتا فوئن مایور، راه‌حلی ارائه کرد که مفید واقع شد: «او خانه خود را به‌عنوان یک مرکز رأی‌گیری موقت در اختیار اپوزیسیون قرار داد.»

فوئن مایور، ۵۲ساله، درحالی‌که جمعیتی از رای‌دهندگان برای ورود به خانه او فشار می‌آوردند و هل می‌دادند، گفت: «والدین من بدون مراقبت پزشکی در این کشور مردند. من فکر می‌کنم ما نیاز به تغییر داریم.» در تمام مدت صف رای‌دهندگان در خارج از خانه افزایش یافت.

با خروج رای‌دهندگان، آن‌ها فریاد می‌زدند: «Sí se puede» یا «بله ما می‌توانیم.» در یکی دیگر از محله‌های کاراکاس، میز‌هایی که داوطلبان انتخابات سفارش داده بودند، هرگز نرسیدند. در عوض کارگران صندوق‌های رای را روی صندلی‌هایی که همسایه‌ها از خانه‌هایشان بیرون آورده بودند، گذاشتند.

صد‌ها نفر در صف با چترهایشان زیر باران سنگین ایستادند تا رای بدهند. ژسوس آبه‌رو، ۶۸ساله، رای داد و سپس به‌عنوان یک داوطلب باقی ماند. او گفت که با حقوق بازنشستگی حدود ۳.۷۰دلار در ماه زندگی می‌کند. او ادامه داد: «امروز اینجا هستم، زیرا در زندگی عذاب‌آور به سر می‌بریم. دولت آرام آرام ما را می‌کشد.»

ماچادو یک سیاستمدار کهنه‌کار است که به‌دلیل روابط خصمانه‌اش با دولت‌های مادورو و چاوز به «بانوی آهنین» ملقب شده است. برخی از حامیان او را برای ماندن در ونزوئلا شجاع می‌خوانند؛ درحالی‌که بسیاری از سیاستمداران دیگر از آزار و شکنجه سیاسی فرار کرده‌اند.

جف رمزی، کارشناس ارشد ونزوئلا در شورای آتلانتیک گفت: «ماچادو یک صاعقه ناگهانی است.»، اما مواضع تندروانه و پافشاری او بر مجرم دانستن اعضای دولت مادورو برای نقض حقوق بشر نیز می‌تواند این احتمال را کاهش دهد که دولت اجازه دهد او قدرت را در دست بگیرد.