گوارانا با نام علمی Paullinia cupana، گیاهی برزیلی از خانواده افرا است که در آمازون رشد می‌کند. دانه‌های این گیاه شبیه چشم انسان به نظر می‌رسد.
گوارانا نام یک گونه از تیره ناترکیان است. این گیاه به لطف گیاه‌شناس آلمانی، پائولینی و طی سفر به برزیل در قرن هجدهم کشف شد. از زمان‌های بسیار قدیم، هندی‌ها نوشیدنی نیرومندی را از گوارانا تهیه می‌کردند، که انرژی لازم را برای بدن تامین می‌کرد، در مبارزه با گرسنگی و افزایش غلظت در هنگام شکار کمک می‌کرد و از گوارانا به عنوان دارو در معالجه بیماری‌های بدن و روح استفاده می‌کردند.
گوارانا بومی جنگل‌های بارانی برزیل و پاراگوئه است. این گیاه در فرم طبیعی خود، یک تاک بادگیر با گل‌های سفید و میوه‌های قرمز است که هسته آن دارای طعم تلخی است. با این حال، در حال حاضر نوع دیگری از گوارانا وجود دارد که در شرایط صنعتی رشد کرده و با بوته‌ای به طول سه متر رشد می‌کند.
گل دهی گوارانا از ماه مارس آغاز می‌شود و تا تابستان اولین محصول میوه برداشت می‌شود که خشک و خاکی است؛ بنابراین، پودری به دست می‌آید که از آن نوشیدنی انرژی زا تهیه می‌شود، سطح کافئین که در آن بسیار بیشتر از قهوه یا چای است. یک گرم پودر گوارانا حاوی ۴۰ میلی‌گرم کافئین است که قابل مقایسه با نصف فنجان قهوه است.
اما بر خلاف کافئین موجود در دانه‌های قهوه، گوارنین (به اصطلاح کافئین موجود در گوارانا) برای مدت زمان طولانی‌تر یعنی شش ساعت روی بدن عمل می‌کند و عوارض جانبی ندارد. گوارنا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، کافئین، تئوفیلین و تئوبرومین است و قرن هاست که در طب سنتی برای لاغری و کاهش وزن، تقویت حافظه و درمان خستگی مزمن استفاده می‌شود.
گیاه گوارانا چیست؟
گوارانا با نام علمی Paullinia cupana، گیاهی برزیلی از خانواده افرا است که در آمازون رشد می‌کند. دانه‌های این گیاه شبیه چشم انسان به نظر می‌رسد. این گیاه حاوی تئوبرومین و تئوفیلین، سایر محرک‌های موثر بر سیستم عصبی وهمچنین آنتی اکسیدان‌هایی مانند تانن، ساپونین و کاتچین است.
گوارانا به دلیل توانایی در کاهش خستگی، تقویت انرژی، کمک به یادگیری و تقویت حافظه مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین با کاهش وزن، بهتر شدن وضعیت پوست و کاهش خطر ابتلا به بیماری چشمی مرتبط با سن در ارتباط است.
توت گوارانا به عنوان یک مکمل غذایی به فروش می‌رسد و برای عملکرد بهتر ورزشکاران در مکمل‌های بدنسازی نیز به کار می‌رود.
در ادامه به مهم‌ترین فواید گوارانا برای سلامتی انسان می‌پردازیم:
گوارانا حاوی مقدار زیادی کافئین است و از زمان قدیم جهت تقویت عملکرد ورزشی قرار می‌گرفت. مکمل‌های حاوی گوارانا قانونی بوده و در بین ورزشکاران بسیار قابل قبول است. امروزه ۷۰ درصد از گوارانا تولید شده در صنعت نوشیدنی‌های انرژی زا و ۳۰ درصد باقی مانده به عنوان پودر در مکمل‌های بدنسازی همچون مکمل آمینو EAA گلد کر لاین استفاده می‌شود.
چاقی یک نگرانی رو به رشد است، زیرا به بسیاری از بیماری‌های مزمن از جمله بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و سرطان مرتبط است. گوارانا به عنوان منبع غنی کافئین، به عنوان محرک عمل کرده و متابولیسم را طی ۱۲ ساعت، ۳ تا ۱۱ درصد تقویت می‌کند. به همین دلیل گوارانا از زمان قدیم به عنوان چربی سوز مورد استفاده قرار می‌گرفت.
علاوه بر این، گوارانا ژن‌هایی را که به تولید سلول‌های چربی کمک می‌کند، سرکوب می‌کند. در حالی که بسیاری از محرک‌ها و چربی سوز‌ها به مرور زمان به دلیل عدم امنیت از بازار خارج شده اند، سازمان غذا و داروی ایالات متحده مکمل‌های حاوی گوارانا را در دوز‌های طبیعی ایمن می‌داند.
۳۷/۵ تا ۷۵ میلی گرم از عصاره این گیاه می‌تواند به بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه کمک کند. همچنین افزودن گوارانا به مولتی ویتامین‌های همچون منتال انرژی می‌تواند باعث بازدهی بیشتر در فعالیت‌های ذهنی شده و خستگی‌های ذهنی مرتبط با درس خواندن و یا فعالیت ذهنی طولانی مدت را کاهش دهد.
مکمل‌های حاوی گیاه گوارانا در بین مکمل‌های تقویت حافظه، موجب تمرکز بیشتری می‌شود. گوارانا می‌تواند توانایی یادگیری و به خاطر آوردن را بهبود ببخشد. اثرات این ماده گیاهی در این زمینه بیشتر مربوط به وجود کافئین است.
در زمان قدیم گوارانا به عنوان مسکن نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت و این خاصیت تسکین درد، به دلیل داشتن کافئین زیاد است. کافئین به گیرنده‌های آدنوزین متصل شده (A۱، A۲a که در تحریک احساس درد نقش دارند)، آنها را مسدود می‌کند و باعث کنترل درد می‌شود.
گوارانا به عنوان ترکیبی در نوشیدنی‌های انرژی زا استفاده می‌شود. این ماده منبع عالی کافئین است که به حفظ تمرکز و افزایش انرژی ذهنی کمک می‌کند.
در حقیقت دانه‌های گوارانا می‌توانند ۴ تا ۶ برابر قهوه کافئین داشته باشد. کافئین با مسدود کردن آدنوزین، باعث کاهش خواب آلودگی و افزایش آرامش مغز می‌شود.
گوارانا بدون عوارض جانبی قابل توجه می‌تواند خستگی‌های روانی ناشی از سرطان را نیز کاهش دهد. استفاده از مکمل‌های حاوی گوارانا در یک دوره کوتاه مدت، برای مقابله با خستگی ناشی از شیمی درمانی در خانم‌هایی که مبتلا به سرطان پستان بوده اند، اثر بخش است.
استفاده از گوارانا به دلیل دارا بودن خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی قوی در صنعت آرایشی به عنوان یک ترکیب در کرم‌های ضد پیری، لوسیون ها، صابون‌ها و محصولات مراقبت از مو رایج است.
کافئین موجود در گوارانا باعث افزایش جریان خون در پوست می‌شود. همچنین آنتی اکسیدان‌های موجود در گوارانا آسیب‌های پوستی مربوط به سن را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
مواد آرایشی حاوی گوارانا در بهبود سفت شدن پوست و به حداقل رساندن چین و چروک اطراف چشم موثر هستند.
افزایش سن می‌تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد چشم شود. نور خورشید، رژیم غذایی ضعیف و برخی از رفتار‌های مرتبط با سبک زندگی مانند سیگار کشیدن می‌تواند به چشم آسیب زده و خطر ابتلا به اختلالات چشمی را افزایش دهد.
گوارانا حاوی ترکیباتی است که با استرس اکسیداتیو مبارزه کرده و از چشم در برابر مشکلات مربوط به افزایش سن مانند دژنراسیون ماکولا، آب مروارید و گلوکوم محافظت می‌کند. گوارانا میزان آسیب DNA و مرگ سلول‌های چشم را به طرز قابل توجهی کاهش داده و باعث تقویت بینایی می‌شود.
– عوارض جانبی گوارانا مانند کافئین است. تپش قلب، بی خوابی، سر درد، اضطراب احتمالی و بی قراری از جمله این عوارض است.
– زنان باردار باید از مصرف گوارانا خودداری کنند، چون حاوی دوز بالای کافئین بوده و کافئین می‌تواند از جفت عبور کرده و مقدار زیاد این ماده باعث ناهنجاری‌های رشد در کودک شده و یا خطر سقط جنین را افزایش دهد.
– افراد با بیماری قلبی نیز باید پیش از مصرف گوارانا با پزشک مشورت کنند.
گوارانا گیاهی است که قرن‌ها توسط قبایل آمازون به صورت دارویی استفاده می‌شود. گوارانا در بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی‌زا و مکمل‌های غذایی یافت می‌شود. از فواید مهم این گیاه می‌توان به کاهش خستگی، افزایش انرژی، تقویت حافظه و تمرکز و کاهش وزن اشاره کرد…
منبع: موبنا
