مبارزه با موش‌های فاضلاب یکی از مهم‌ترین اقدامات شهرداری‌های شهر‌های بزرگ است. این معضل در تمام شهر‌های بزرگ وجود دارد و پاریس، لندن و نیویورک هم با آن مواجه هستند.
تا ۲۰ سال قبل که تهران هنوز به ابرشهر امروزی تبدیل نشده بود، کمتر شهروندی بود که با موش‌های خاکستری یا نروژی مواجه شده باشد. بیشتر موش‌ها در کنار رودخانه‌ها و مسیل‌ها بودند و در سطح شهر اثری از آنها نبود، اما حالا موش‌های نروژی یا خاکستری به سلطان پایتخت تبدیل شده اند.
در مورد تعداد موش‌های فاضلاب تهران نظرات متفاوتی بیان شده است. برخی معتقدند تعداد موش‌ها از تعداد شهروندان پایتخت بیشتر است. برخی دیگر، اما مدعی اند که تعداد موش‌های تهران حداکثر به ۲ میلیون می‌رسد. علت این تفاوت عددی این است که تخمین تعداد موش‌های تهران امری ناممکن است
بیشتر موش‌ها در فاضلاب و زیر زمین زندگی می‌کنند و به همین دلیل، نمی‌توان تعداد آنها را محاسبه کرد. با این حال، شهرداری تهران مدعی است حدود ۵۰ هزار کلونی موش‌های خاکستری را شناسایی کرده و قصد مبارزه با این موجودات موذی را دارد.
مبارزه با موش‌های فاضلاب یکی از مهم‌ترین اقدامات شهرداری‌های شهر‌های بزرگ است. این معضل در تمام شهر‌های بزرگ وجود دارد و پاریس، لندن و نیویورک هم با آن مواجه هستند.
ترس و وحشت تهرانی‌ها از موش‌های فاضلاب، مبارزه با این موجودات را ضروری کرده است، ترسی که بی راه هم نیست. موش‌های فاضلاب حامل بیماری‌های مختلفی هستند و نزدیکی آنها به محیط زندگی انسان‌ها می‌تواند باعث بیماری شهروندان شود.
ادرار و فضله موش و پوست و بزاق و جسدش علت بروز بیماری‌های کشنده‌ای است و به همین دلیل، باید تا حد ممکن تعدادشان کم شود.
همچنین، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های موش‌ها تولید مثل وحشتناک‌شان است. موش‌های فاضلاب می‌توانند سالانه ۵ بار زایمان کرده و در هر زایمان چند بچه موش بزایند.
روش تولید مثل آنان بر اساس الگوی تصاعد هندسی است و هر بار تعدادشان چند برابر بیشتر از قبل می‌شود و همین امر کنترل جمعیت آنها را ناممکن می‌کند.
موش‌های تهران در حال حاضر کاری با انسان ندارند چرا که در زیر زمین و شبکه فاضلابی زندگی کرده و از زباله‌های تولید شده توسط انسان‌ها تغذیه می‌کنند، اما در صورت بروز یک حادثه مانند زلزله و کمبود غذا می‌توانند به محیط انسانی نزدیک شوند.
این مساله زمانی ترسناک‌تر است که بدانیم موش‌های تهران دیگر از انسان‌ها ترسی ندارند. تا چندی پیش موش‌ها فقط در جوی‌های بزرگ و زباله دان‌ها پیدا می‌شدند، اما حالا می‌توان موش‌ها را در جوی‌های باریک و خشک کوچه‌ها هم دید.
همچنین، این موش‌ها به راحتی در پیاده رو‌ها می‌دوند و بدون ترس به پای انسان‌ها برخورد می‌کنند. این در حالی است که تا چندی قبل به انسان نزدیک نمی‌شدند.
مبارزه با موش‌های فاضلاب بسیار سخت است. موش‌ها موجوداتی فوق العاده باهوش اند که به سرعت خود را با شرایط و محیط زیست وفق داده و در مقابل سموم مختلف مقاوم می‌شوند. این مساله‌ای است که مسئولین نیز بار‌ها بر آن تاکید کرده اند.
برای مثال، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در سال ۱۴۰۱ در نشستی خبری گفت: «اخیرا موش‌های تهران رفتار‌های عجیبی از خودشان نشان می‌دهند، به نحوی که نسبت به هر نوع اقدام مقابله ای، واکنش جالبی بروز می‌دهند و سعی می‌کنند با هر روشی که برای مبارزه با آنها در پیش می‌گیریم، خودشان را تطبیق بدهند و سازگار کنند.»
شهرداری تهران بار‌ها تلاش کرده با موش‌ها مبارزه کند، اما هربار ناموفق بوده است. موش‌های نروژی یا موش فاضلاب خاکستری از اوایل دهه ۸۰ در تهران زیاد شد.
برخی معتقدند این موش‌ها ترانزیتی هستند و از کشور‌های اروپایی وارد تهران شده و از آنجا که قدرت مطابقت و تولید مثل خوبی دارند در طول کمتر از ۱۰ سال توانستند به سلطان تهران تبدیل شوند.
از ابتدای دهه ۸۰ تا کنون شهرداری هر ساله با طعمه گذاری تلاش کرد جلوی ازدیاد این موجودات را بگیرد، اما عدم جدیت در این کار و بی توجهی به روش‌های علمی باعث گردیدند که این طرح‌ها و اقدامات به شکست منتهی شوند.
برخی مدعی اند موش‌های پایتخت جهش ژنتیکی داشته اند. طول و وزن موش‌های خاکستری پایتخت در سال‌های گذشته بسیار کم بود و به زحمت می‌توانستیم موشی به وزن ۲۰۰ گرم پیدا کنیم، اما حالا موش‌های عظیم الجثه زیادی دیده می‌شوند که وزنشان به ۹۰۰ گرم هم می‌رسد.
با این حال، شورای شهر تهران تاکید کرده که افزایش وزن موش‌های پایتخت ربطی به جهش ژنتیکی آنها ندارد و بیشتر به تغذیه مناسب آنها مربوط است. موش‌های خاکستری می‌توانند از هر چیزی تغذیه کنند و اگر غذای کافی داشته باشند به سرعت رشد کرده و بزرگ می‌شوند.
شورای شهر و شهرداری تهران تاکید کرده اند که مهم‌ترین علت افزایش تعداد موش‌های نروژی در پایتخت، ریختن زباله‌ها در جوی‌ها و مسیل‌ها و کنار فاضلاب است. عدم رسیدگی به پسماندها، عدم لایه روبی جوی ها، برخورد با کسبه و دکه دارانی که زباله‌های خود را در جوی‌ها می‌ریزند، عدم توجه به سم گذاری‌های مرتب و سریع و … از جمله عللی هستند که به جولان موش‌ها کمک می‌کنند.
در این میان، ریختن زباله های‌تر و گیاهی در جوی‌های آب از سایر علل مهم‌تر است. زباله‌های تر، از جمله ضایعات کاهو، برای حیوانات موذی حکم ماده تقویت‌کننده را دارد، چراکه این حیوانات موذی با خوردن این نوع سبزی ها، ویتامین «K» مورد نیازشان را تامین می‌کنند.
همچنین، خوردن این نوع زباله‌های‌تر خاصیت برخی از دارو‌ها و موادی را که برای نابودی این جانوران در کلونی‌ها و نقاط آلوده به کار رفته به نوعی خنثی و بی اثر می‌کند. اگر بتوان میزان زباله را کنترل کرد و از ریختن آنها در جوی‌های آب جلوگیری کرد می‌توان تا حدودی مشکل را برطرف کرد.
منبع: خبرفوری
