کوهنوردی و طبیعت‌گردی از تفریحات رایج در بین ساکنان کشورمان است. البته که طبیعت کم‌نظیر کوهستان‌های ایران یکی از مهم‌ترین عوامل این علاقه است. اما متاسفانه حال این کوهستان‌ها خوب نیست. عاملش هم خود ما هستیم.
از مشورت‌گرفتن برای صعود به قله‌ها و پیداکردن گروه‌های حرفه‌ای کوهنوردی تا انتشار آگهی پیدا شدن حلقه ازدواجی که در ارتفاعات درکه گم شده بود، از انتشار آگهی چادر و چاقوی کوهنوردی تا جستجو برای خرید دوربین و چراغ‌قوه و کوله‌پشتی و…. این، تنها بخشی از نتایج جستجو‌ها و آگهی‌های مرتبط با کوه و کوهنوردی در دیوار است.
سازمان ملل متحد می‌گوید کوهستان‌ها میزبان ۱۵ درصد جمعیت جهان و همچنین نیمی از تنوع زیستی کره زمین‌اند و آب آشامیدنی نیمی از مردم دنیا را تأمین می‌کنند؛ به همین دلیل «جواهراتی» هستند که باید قدرشان را بدانیم. با این حال، گزارش‌های همین سازمان تأکید می‌کند که در حال حاضر ۸۴ درصد گونه‌های بومی گیاهی و جانوری کوهستان‌های سراسر جهان، در معرض انقراض‌اند. دلیلش هم آلودگی است. یک نمونه‌اش «میکروپلاستیک» است که حتی در قله اورست هم مشاهده شده!
به مناسبت روز جهانی کوهستان، نگاهی انداخته‌ایم به آمار‌هایی که از فعالیت دوستداران کوهنوردی و طبیعت‌گردی در دیوار می‌گوید. از اینکه چطور از طریق انتشار آگهی «همنورد» و «هم‌پا» پیدا می‌کنند، چه آگهی‌هایی منتشر می‌کنند، کدام لوازم کوهنوردی را بیشتر جستجو می‌کنند و در کدام استان‌ها فعال‌ترند. پاسخ این سوال‌ها و بیشتر از این‌ها را می‌توانید در ادامه همین مطلب بخوانید.
کاربرانِ کوهنورد و طبیعت‌گردِ دیوار برای بسیاری از فعالیت‌هایشان، در دسته «اجتماعی»، آگهی منتشر می‌کنند. این دسته شامل سه زیردسته «رویداد»، «داوطلبانه» و «گمشده‌ها» ست که معمولا آگهی‌های‌شان، در هر زمینه‌ای که باشد، به جهت هم‌کاری و هم‌یاری منتشر می‌شود و جنبه انتفاعی ندارد. حالا دوستداران کوه و طبیعت با انتشار آگهی در این دسته‌ها گاهی به دنبال همنورد می‌گردند و گاهی درخواست اطلاعات برای آشنایی با گروه‌های کوهنوردی دارند.
مانند کاربری که در زیردسته «فعالیت داوطلبانه» از دیگران خواسته «اگر گروه خوب کوهنوردی و طبیعت‌گردی سراغ دارند» به او اطلاع دهند؛ یا کاربر دیگری که گفته از کرمانشاه است و می‌خواهد به قله دارآباد (در ارتفاعات تهران) صعود کند و از کسانی که تجربه دارند همفکری خواسته. گاهی هم کاربران اشیائی را که حین کوهنوردی گم یا پیدا کرده‌اند آگهی می‌کنند. مانند کاربری که حین کوهنوردی یک «حلقه ازدواج» پیدا کرده و برای آنکه آن را به صاحبش برساند در زیردسته «گمشده‌ها» آگهی‌اش کرده است. در بین این آگهی‌ها می‌شود آگهی‌هایی را هم دید که فعالیت‌های مسئولانه انجام می‌دهند و هدف‌شان کمک به طبیعت است.
کاربران دیوار لوازم گوناگون کوهنوردی و کمپینگ را در ۸ ماه نخست امسال نزدیک به ۱۳٫۷ میلیون بار جستجو کرده‌اند. در میان این لوازم، بیش از همه انواع چاقوی کوهنوردی جستجو شده و پس از آن انواع چادر و انواع دوربین (شکاری و دوچشمی) در مقام‌های دوم و سوم قرار دارند. این اقلام در مجموع ۷۲ درصد کل جستجو‌ها را به خودشان اختصاص داده‌اند.
ظاهرا علاقمندان به نجوم و آسمان نیز در میان کوهنوردان کم نیستند. شاهدش این است که کاربران در زیردسته «کوهنوردی و کمپینگ» دیوار در این ۸ ماه نزدیک به ۶۰ هزار بار کلمه «تلسکوپ» را جستجو کرده‌اند.
برخلاف عمده دسته‌ها و زیردسته‌های کالایی در دیوار، که معمولا سهم کالا‌های دست دوم در آن‌ها خیلی بیشتر است، در دسته کوهنوردی و کمپینگ، اقلام نو سهم بیشتری دارد و بیش از نیمی از این آگهی‌ها را به خودش اختصاص داده. در میان اقلام دست دوم هم، ۷۷ درصد آگهی‌ها مربوط به اقلام در حد نو است.
در ۸ ماه اول امسال، ساکنان استان‌های ایلام و کرمانشاه، نسبت به جمعیت‌شان، بیش از سایر استان‌ها آگهی مرتبط با لوازم کوهنوردی و طبیعت‌گردی منتشر کرده‌اند. پس از آن‌ها هم استان تهران قرار دارد.
از سوی دیگر، اهالی استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و فارس را باید پروپاقرص‌ترین مشتریان برای خرید این لوازم به حساب آورد. میانگین اقدام به تماس با آگهی‌های لوازم کوهنوردی و طبیعت‌گردی در این استان‌ها بالاتر از سایر استان‌های کشور است. در استان هرمزگان، کاربران دیوار به طور میانگین برای هر آگهی ۱۰ بار اقدام به تماس با فروشنده کرده‌اند که تقریبا ۲ برابر میانگین اقدام به تماس با این آگهی‌ها در کل کشور است.
داده‌های دیوار می‌گوید کوهپیمایی، کوهنوردی و طبیعت‌گردی از تفریحات رایج در بین ساکنان کشورمان است. البته که طبیعت کم‌نظیر کوهستان‌های ایران یکی از مهم‌ترین عوامل این علاقه است. اما متاسفانه حال این کوهستان‌ها خوب نیست. عاملش هم خود ما هستیم. چرای بی‌رویه دام، آتش‌سوزی‌های عمدی و سهوی، طرح‌های به اصطلاح «عمرانی» غیرکارشناسی، ویلاسازی‌های ویرانگر، رهاسازی زباله و موارد بسیار زیاد دیگری که می‌توانیم به این سیاهه اضافه کنیم، در کنار سوء مدیریت و بی‌تدبیری در زمینه محیط زیست و حتی بی‌اعتنایی به آن، همه و همه آفت زیست‌بوم کوهستانی ایران شده است.
جنگل‌های بلوط زاگرس با بیش از ۵۵۰۰ سال قدمت و جنگل‌های هیرکانی در شمال رشته کوه البرز با چندین میلیون سال قدمت، شرایط‌شان بحرانی است. اگر امروز نجات‌شان ندهیم، در آینده‌ای نه چندان دور، این جواهرات نیز از گنجینه جواهرات این مرز و بوم کم خواهد شد.
