چهارمين كنگره ملي جغرافياي سياسي و ژئوپلتيک با حضور اساتيد، دانشجويان و پژوهشگران رشته جغرافياي سياسي و ژئوپلتيک در تالار شهيد مطهري دانشگاه تربيت مدرس برگزار شد.
به گزارش ایسنا، سردار سرلشکر پاسدار سيديحيي صفوي، دستيار و مشاور عالي فرماندهي معظم کل قوا در اين كنگره در خصوص پيامدهاي اقدامات برخي از کشورهاي حاشيه خليج فارس گفت: «حوزه ژئوپلتيکي خليج فارس همچنان تا دهه‌هاي آينده کانون توجه، تنش و رقابت‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي خواهد بود و منشاء اين تنش‌ها اکثرا اهداف و منافع قدرتهاي فرا منطقه‌اي است وليکن برخي از رقابت‌هاي محلي بين کشورهاي جنوب خليج فارس و ايران هم مي‌تواند کانون اين تنش‌ها باشد.»
وي ادامه داد: «با توجه به حضور قدرتهاي فرامنطقه‌اي در کشورهاي جنوب خليج فارس طرح مساله به اين صورت است که هر گونه تصميم‌گيري کشورهاي ساحلي در ايجاد تغييرات عمده در سواحل جنوبي براي دسترسي به اهداف سياسي، امنيتي و اقتصادي پيامدهاي ناگواري بر کل اکوسيستم، مسايل سياسي، امنيتي و اقتصادي خواهد داشت.»
صفوي با اشاره به تصميم اماراتي‌ها براي ايجاد جزاير مصنوعي با سرمايه‌گذاري ده‌ها ميليارد دلاري و پيامدهاي حاصله از اين تصميم، گفت: «بايد بررسي کرد كه پيامدهاي اين کار اماراتي‌ها چه مشکلي را براي ايران و ساير کشورهاي همجوار خليج فارس به وجود خواهد آورد.»
وي افزود: «بايد به اين مسئله مهم توجه داشت که تقسيم مرزهاي بستر خليج فارس که يک فلات قاره است بر اساس خط منصف بين ايران، عربستان سعودي، قطر، بحرين و عمان مشخص و با امارات بخشي از آن مشخص شده است و قسمتي از آن که روبروي جزاير ابوموسي، تنب بزرگ و کوچک است هنوز خط بستر دريا مشخص نشده است.»
عضو موسس انجمن ژئوپلتيک ايران، با بيان فرضيه‌هاي موجود در اين موضوع، بيان كرد: «مرز دريائي و کف درياي ما با دو کشور عراق و کويت هم هنوز مشخص نشده است و بر اساس فرضيه‌هاي موجود، احداث اين جزاير باعث طولاني‌تر شدن روند تعيين مرزهاي دريايي ايران با کشورهايي که هنوز مرز دريايي مشخصي ندارد از جمله امارات خواهد شد. از سوي ديگر احداث اين جزاير باعث پيچيده‌تر شدن اختلافات موجود اماراتي‌ها با ايران و نيز باعث واگرايي و تيره شدن بيشتر روابط کشورها خواهد شد.»
وي ادامه داد: «فرض ديگر اين است که منطقه خليج فارس براي مدت طولاني کانون تنش خواهد بود و اين تنش‌ها باعث حضور طولاني مدت قدرتهاي فرامنطقه‌اي و دخالت احتمالي فرا منطقه‌اي‌ها در امور کشورهاي اين منطقه خواهد شد.»
صفوي با اشاره به حقوق درياها و کنوانسيون‌هاي مرتبط که جزاير مصنوعي را فاقد هر گونه قلمرو دريايي معرفي کردند و عليرغم حق انحصار در احداث جزاير ، ايجاد آن را منوط به هماهنگي با کشورهاي ديگر دانسته است، گفت: «اماراتي‌ها با اقدامات خودسرانه، در ساخت جزاير مصنوعي عملا اين کنوانسيون را زير پا گذاشتند و به دنبال طرح ادعاهاي واهي در خصوص گسترش قلمرو درياي سرزميني و يا مالکيت بر برخي از جزاير خليج فارس هستند.»
مشاور عالي فرماندهي معظم کل قوا، افزود: «احداث اين جزاير فاصله سواحل خشکي امارات به جزيره ابوموسي را حدود 10 کيلومتر کمتر مي‌کند. به نظر مي‌رسد در صورت عملي شدن اين پروژه از سوي امارات، احتمال تغيير مرزهاي آبي اين کشور با حمايت حقوقي کشورهاي بزرگ و قدرتهاي فرا منطقه‌اي و سازمان‌هاي بين المللي وجود دارد و با احداث اين جزاير و تبديل تمامي نوار کم عمق ساحلي امارات به محيط خشک وافزايش وسعت سرزميني، اشرافيت و نزديکي بيشتر مرزهاي خشکي امارات به جزاير سه گانه، تاثير گذار در مسايل امنيتي و دفاعي آينده خواهد بود.»
اين استاد و عضو هيئت علمي دانشگاه، در خصوص ادعاهاي احتمالي اماراتي‌ها، گفت: «در آينده احتمال ادعاهاي امارات مبني بر اينکه خط مبدا درياييش را تغيير دهد و گسترش منطقه آب‌هاي سرزميني و رساندن مرزهايش به نزديکي جزاير ايراني را دنبال کند و احتمال اينکه اماراتي‌ها به دنبال اين باشند که تغيير مرزهاي دريايي را از نظر حقوقي دنبال کنند و از قدرتهاي فرا منطقه‌اي هم استفاده کنند وجود دارد. البته بيگانگان مي‌دانند از نظر قدرت نظامي در مقابل ايران ناتوان هستند و جمهوري اسلامي ايران قدرت لازم براي دفاع از سرزمين خودش را دارد، پس مي‌خواهند از نظر حقوقي مسئله را دنبال کنند.»
صفوي بروز مسائل زيست محيطي حاصل از اقدام اماراتي‌ها در ايجاد جزاير مصنوعي را از ديگر پيامدهاي اين موضوع دانست و گفت: «منطقه خليج فارس بزرگترين زيستگاه گياهي و جانوري جهان است به طوري که خليج فارس متشکل از بيش از 600 گونه جانوران آبزي از جمله 500 گونه ماهي، 15 گونه ميگو و پنج نمونه از لاک پشت‌هاي نادر دريايي و همچنين آبسنگ‌ها مرجاني و مجموعه‌هاي جلبرگي، درختان حرا و مانگرو است که ديدني‌هاي منحصر به فرد اين درياي عظيم است و اين جزاير مصنوعي اکوسيستم اين منطقه را برهم خواهد زد.»
سرلشکر صفوي ادامه داد: «اينگونه اقدامات اماراتي‌ها ممکن است توسط ساير کشورها الگو برداري شده و ممکن است ساير کشورها مانند کويت و بحرين هم طرح‌هاي مشابهي را ايجاد کنند و احتمالا در اين جزاير مصنوعي سلاح، تجهيزات، سيستم‌هاي موشکي و راداري قرار دهند و سيستم دفاعي و امنيتي منطقه را بر هم بريزند.»
دستيار و مشاور عالي فرماندهي معظم کل قوا، جديت ايران در تعيين خط مرز دريايي باقي مانده با امارات عربي متحده که هنوز تعيين نشده است را، كه لازمه آن اراده سياسي دولت امارات عربي متحده است، خواستار شد و گفت: «به نظر مي‌رسد بهترين و سريع‌ترين راه اين است که ما بر مسايل زيست محيطي، تغيير اکوسيستم و همچنين از نظر سياست خارجي و فعال شدن ديپلماسي سياسي مان تلاش کنيم که اين اتفاقات رخ ندهد و همچنين از نظر حقوقي مسئله را دنبال کرده و توسعه قوي‌تر روابط سياسي، امنيتي و اقتصادي ايران يا برخي از کشورهاي شوراي همکاري خليج فارس مي‌تواند در اين موضوع موثر واقع شود.»
وي اضافه كرد: «ايران خواستار امنيت پايدار در منطقه خليج فارس است و اين امنيت پايدار با همكاري و هماهنگي كشورهاي برادر و دوست جنوبي خليج فارس حاصل خواهد شد. البته نيروهاي فرامنطقه‌اي همواره به دنبال ايجاد تنش و سوء ظن بين كشورهاي جنوبي خليج فارس با ايران هستند.»
