گروهی از محققان ژاپنی به یک کشف تاریخی در زمینه ارتباطات گیاهان دست یافته و فیلم انتقال پاسخهای دفاعی گیاهان به همسایگانشان را ثبت کردهاند.
این دستاورد مهم تحت هدایت «ماستاتسوگو تویوتا» بیولوژیست دانشگاه «سایتاما» در نشریه «ارتباطات طبیعت» منتشر شده است. پیشرفت این مطالعه در مشاهده پاسخ گیاهان صدمه ندیده به «ترکیبات ناپایدار ارگانیک» (VOCs) ساطع شده از سایر گیاهان صدمه دیده نهفته است.
به گزارش ایرنا، مولفان این کار تحقیقی میگویند: گیاهان ترکیبات ناپایدار ارگانیک ساطع شده از گیاهان صدمه دیده مجاور را مشاهده میکنند و پاسخهای دفاعی مختلفی میدهند. چنین ارتباطات گیاهی از گیاهان در برابر تهدیدات محیطی محافظت میکند.
تنظیمات آزمایشی این کار شامل یک پمپ هوا متصل شده به یک مخزن (کانتینر) از برگ و کرم حشرات و یک اتاقک دیگر دربردارنده یک نوع علف هرز موسوم به Arabidopsis thaliana بود. این گیاهان گوشوارهای (Arabidopsis) تحت مهندسی ژنتیک قرار گرفتند بطوری که با مشاهده یونهای کلسیوم که به عنوان پیامرسان استرس عمل میکنند، با رنگ سبز شب نما شوند.
این محققان با استفاده از یک میکروسکوپ شب نما (fluorescence) توانستند سیگنالهای صادرشده توسط گیاهان صدمه ندیده پس از دریافت VOC از گیاهان صدمه دیده را مشاهده و رصد کنند.
این مطالعه از مشاهدات اولیه از ارتباطات گیاهان مستندشده در سال ۱۹۸۳ استفاده میکند که مباحثات زیادی در جامعه علمی ایجاد کرده بود.
تویوتا گفت: در نهایت مشخص کردیم که گیاهان چه زمانی، کجا و چگونه به «پیامهای هشدار» هوابرد از همسایگان تهدید شده خود پاسخ میدهند.
وی نقش مهم این شبکه نامشهود ارتباطاتی در هشدار به موقع به گیاهان مجاور در مورد تهدیدات قریبالوقوع را مورد تاکید قرار داد. بطور خلاصه، تحقیقات تویوتا و همکارانش تراکنشهای ظریف و پیچیده در قلمرو گیاهان را مشخص کرده و شناخت ما از روابط اکولوژیک و مکانیسمهای دفاعی گیاهان را افزایش داده است.
استفاده از سیگنالهای شیمیایی در بطن ارتباطات گیاهان قرار دارد چنانکه پیشتر گفته شد، گیاهان انواعی از ترکیبات ناپایدار ارگانیک (VOCs) را در هوا رهاسازی میکنند.
این ترکیبات به عنوان پیامهایی برای گیاهان مجاور عمل میکنند و میتوانند اطلاعاتی را درباره شرایط محیطی مانند خشکی یا حمله حشرات منتقل کنند. گیاهان مجاور سپس با دریافت این پیامها میتوانند تدابیر دفاعی شیمیایی خود را برابر حملات مشابه تقویت کنند.
گیاهان همچنین در زیر زمین نیز از طریق ریشههای خود درگیر شکل پیچیدهای از ارتباطات میشوند که اغلب به آن «شبکه جنگلی» (Wood Wide Web) گفته میشود. گیاهان از طریق این ارتباطات میتوانند مواد غذایی، آب و اطلاعات را به اشتراک بگذارند.