تفال به حافظ شنبه ۲۱ بهمن ۱۴۰۲؛ تو را که هر چه مراد است در جهان داری...

فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.

تو را که هر چه مراد است در جهان داری
چه غم ز حال ضعیفان ناتوان داری

بخواه جان و دل از بنده و روان بستان
که حکم بر سر آزادگان روان داری

میان نداری و دارم عجب که هر ساعت
میان مجمع خوبان کنی میانداری

بیاض روی تو را نیست نقش درخور از آنک
سوادی از خط مشکین بر ارغوان داری

بنوش می‌که سبکروحی و لطیف مدام
علی الخصوص در آن دم که سر گران داری

مکن عتاب از این بیش و جور بر دل ما
مکن هر آن چه توانی که جای آن داری

به اختیارت اگر صد هزار تیر جفاست
به قصد جان من خسته در کمان داری

بکش جفای رقیبان مدام و جور حسود
که سهل باشد اگر یار مهربان داری

به وصل دوست گرت دست می‌دهد یک دم
برو که هر چه مراد است در جهان داری

چو گل به دامن از این باغ می‌بری حافظ
چه غم ز ناله و فریاد باغبان داری

شرح لغت:بنده: خدمتگزار (صفتی که به جای موصوف = من به کار گرفته شده)/ روان: در مصراع اول به معنای جان و در مصراع دوم به معنای جاری و نافذ و میان این دو، صنعت جناس تام مراعات شده است/میان: در مصراع اول به معنای کمر و در مصراع دوم به معنای وسط است و میان داری به معنای سرکردگی و اداره کردن جمعی می‌باشد/ در این بیت با آوردن میان نداری و میان داری صنعت جناس مراعات شده است/ بیاض: سفیدی، کنایه از صفحه کاغذ سفید نانوشته.

تفسیر عرفانی:‌

۱- حضرت حافظ در بیت اول و دوم می‌فرماید:

تو که هر چه می‌خواهی در این دنیا داری و تمام آرزوهایت فراهم شده. پس از حال ضعفای ناتوان چه غم و غصه‌ای داری.

از من ارادتمند جان بخواه و آن را بگیر، زیرا فرمان تو بر گروه زادگاه عشق و معرفت جاری و ساری است.

حال خود باید نیت خود را تفسیر نمایید.

۲- از زندگی خود شکوه و گله داشتن، ناشکری محض و ناسپاسی کامل است. اگر به درد دل دیگران گوش دهید، خواهی دید که چقدر خوشبخت هستید. پس دست از زیاده خوای بردارید. اگر پدر و مادری سختگیر دارید، علتش علاقه آن‌ها به شماست. اگر همسری لجباز دارید، علتش این است که بسیار شما را دوست دارد. اگر خواهر و برادر متعصب دارید، علتش محبت شدید به شما می‌باشد. این مسائل بسیار گرانبهاست.

۳- به شما مژده می‌دهم که این نیت صد در صد عملی می‌گردد، ولی نیاز به صبر و استقامت دارد. جای هیچ گونه نگرانی نمی‌باشد، زیرا کبوتر اقبال بر بام خانه شما آشیانه دارد. پس راز دل خود را جز به افراد با اعتماد نگویید.

تعبیر غزل:

بزودی نیتت برآورده می‌شود و به وصال دوست خواهی رسید، اما باید سختی‌های این راه را تحمل کنی و با تکیه بر محبت و مهر او از این راه سخت و دشوار به آسانی عبور کنی. اکنون که دیگر به مقصود خود رسیده ای، غم و غصه‌ی بیهوده‌ی دنیا را نخور و از زندگی خود لذت ببر.