شهروندان تهرانی از ابتدای امسال تاکنون، ۱۰۸ روز هوای ناسالم تنفس کردند. این در حالی‌ست که آلودگی هوا دومین عامل مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیر واگیر محسوب می‌شود. در همین حال، بررسی آمار‌ها نشان از سیر صعودی ابتلا به سرطان در ایران می‌دهد.
از همان ساعات اولیه صبح امروز، آلودگی نمایان شد و تهران باز هم در محاصره آلودگی هوا قرار گرفت. به رسم صد‌ها روز دیگر در سال جاری و سال‌های اخیر، شهروندان باز هم در این هوای آلوده زندگی را از سرگرفتند.
به گزارش تجارت نیوز، گویی پایتخت به حال خود رها شده باشد. حمل‌ونقل عمومی که بار‌ها وعده توسعه آن داده شد، حال و روز خوبی ندارد، خودرو‌های فرسوده که قرار بود از سطح شهر جمع شوند هم ساماندهی نشدند.
یکی از تبعات به حال خود رها شدن شهر، هوای آلوده‌ای است که تا ریشه جان شهروندان تهرانی رفته است و سالانه هزاران نفر را به کام مرگ می‌کشاند. پیش از این برخی از اعضای شورای شهر تهران گفتند که علیرضا زاکانی، شهردار تهران قبلا چند بار گفته که از سوی ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم برای آلودگی هوا حکم دریافت کرده است.
بعدها، اما زاکانی عقب‌نشینی کرد و گفت که شهرداری تنها مسئول آلودگی هوا نیست. گویی سنگینی شعاری که داده بودند، برای خودشان هم سخت آمده بود.
یک ماه تا پایان سال مانده است، اما هیچ‌کس جوابگوی بیش از ۱۰۰ روز هوای آلوده‌ای که به ریه شهروندان تهرانی رفت، نشد. سرانجام هم مشخص نشد که حکم ریاست جمهوری چه بود و به کجا کشید! حتی کسی توضیح نداد که شعار‌های مقابله با آلودگی هوا چه شد؟
بنا بر اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از ابتدای امسال تاکنون، ۹۶ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱۲ روز هوای ناسالم ثبت شده است. به عبارتی بر مبنای همین داده‌ها، شهروندان ۱۰۸ روز هوای ناسالم تنفس کردند.
همچنین از ابتدای امسال تاکنون فقط ۱۰ روز هوای پاک برای تهران ثبت شده است. یعنی تهرانی‌ها کمتر از یک درصد از روز‌های سال هوای پاک به ریه‌های خود کشیدند.
پیش‌تر مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی از خسارت اقتصادی آلودگی هوا در تهران نوشت که یک خانواده چهار نفره در شهر تهران حدود ۱۲۰۰ دلار به دلیل آلودگی هوا خسارت پرداخت می‌کند.
اما همین هوای آلوده چگونه ذره ذره جان مردم را می‌گیرد؟ بنا بر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، پس از استعمال دخانیات، آلودگی هوا عامل اصلی مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیر واگیر محسوب می‌شود و با افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های حاد، مزمن و مرگ در ارتباط است.
در ادامه گزارش این مرکز آمده که تاثیر آلودگی هوا بر سلامت انسان‌ها شامل طیف وسیعی از آثاری است که از نبود علائم بالینی تا مرگ را شامل می‌شود. پیامد‌های آلودگی هوا برای سلامت از پیامد‌های برگشت‌پذیر مانند سوزش چشم، خارش گلو، سردرد و سرگیجه تا آسیب‌های برگشت ناپذیر و تهدیدکننده سلامت مانند سرطان، آسیب به دستگاه عصبی و مرگ متفاوت است.
بر اساس گزارش موسسه بین‌المللی تحقیقات سرطان، در سال ۲۰۱۳، آلودگی هوا ذرات معلق در هوا، به عنوان ترکیبات سرطان‌زا برای انسان (گروه یک) طبقه‌بندی شده است.
بازوی پژوهشی مجلس در بررسی تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت انسان نوشته است که می‌تواند منجر به بیماری‌های حاد قلبی و عروقی و فشار خون، تشدید آسم و سرطان ریه، شیوع بیماری‌های زوال عصبی مانند آلزایمر، پیری زودرس پوست می‌شود. همچنین تنفس هوای آلوده در سرطان دستگاه گوارش و مزمن شدن عفونت‌های سینوس نقش دارد.
حالا که عاملیت آلودگی هوا بر بیماری‌ها مشخص شد، بد نیست مروری بر وضعیت این بیماری‌ها در ایران داشته باشیم. در حالی‌که سرطان دومین عامل بیماری‌های واگیر شناخته شده است، اخیرا حسین فرشیدی، معاون وزارت بهداشت گفت که ۷۰ تا ۸۰ درصد مرگ‌ومیر‌ها به بیماری‌های غیرواگیر مربوط می‌شود.
اخیرا نیز محمدرضا سهرابی، معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت که در ایران سالانه بیش از ۱۳۵ هزار نفر مبتلا به سرطان می‌شوند.
به گفته سهرابی تا سال ۱۴۲۰ تعداد مبتلایان به سرطان در ایران بیش از ۱۰۰ درصد افزایش خواهد داشت و به بیش از ۲۹۰ هزار نفر در سال خواهد رسید. (مهر)
از سوی دیگر، حسین قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز اخیرا درباره وضعیت بیماری‌های غیرواگیر در کشور و مشخصا تهران گفت: «سالانه ۳۰۰ هزار نفر به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی جان خود را از دست می‌دهند. در تهران نیز ۲۷ درصد از افراد به فشارخون بالا مبتلا هستند.» (مهر)
آنطور که قناعتی گفته ۸۳ درصد بار بیماری‌ها و مرگ‌ومیر ناشی از آن، بر اثر بیماری‌های غیرواگیر مانند پرفشاری خون است. ۳۲ درصد افرد بالای ۱۸ سال فشار خون دارند و ۶۰ درصد از افراد از فشار خون خود بی‌خبرند.
یعنی همان بیماری‌هایی که پیش‌تر گفته شد آلودگی هوا می‌تواند در بروز و تشدید آن نقش داشته باشد. بیماری‌هایی که قاتل خاموش گفته می‌شود و آرام آرام جان ایرانیان را می‌گیرد. هیچ مسئولی هم برای آن بازخواست نشده است.
این در حالی‌ست که حدود ۶ سال از تصویب قانون هوای پاک می‌گذرد و ۲۳ دستگاه هم برای اجرای آن مسئولیت گرفتند. قانونی که در پستوی سازمان‌ها خاک می‌خورد و هر کدام از دستگاه‌های دولتی آن را به دیگری پاس می‌دهد.
