در این مقاله، نگاهی به ۱۵ نیروی دریایی با بیشترین تعداد زیردریاییها میاندازیم. ارزیابی قدرت یک ارتش نیازمند بررسی کامل پیچیدگی تسلیحات آن است. به دلیل نقش حیاتی این کشتیهای زیر دریایی در زیر آب هم در عملیاتهای پنهانی و هم در نقش تهاجمی علیه دشمنان، در جنگهای مدرن تاکید زیادی روی زیردریاییها وجود دارد. این کشتیهای زیر آبی جزو جدایی ناپذیر زرادخانه نیروهای دریایی پیشرو در سراسر جهان به شمار میآیند.
در حالی که ایالات متحده بدون شک قدرتمندترین ارتش جهان را در اختیار دارد، اما به طرز شگفت آوری در مورد اندازه ناوگان زیردریاییها در صدر جدول قرار ندارد. البته این به معنای نقص در این حوزه نیست، زیرا بیشتر زیردریاییهای این کشور از کیفیت بالایی برخوردار هستند و بر خلاف اکثر کشورهای دیگر که در این رقابت حضور دارند، با فناوری هستهای کار میکنند.
به گزارش روزیاتو، کلاس ویرجینیا جدیدترین کلاس زیردریاییهای نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا است. این زیردریایی هستهای تهاجمی برای اولین بار در سال ۱۹۹۸ به نیروی دریایی این کشور ملحق شد. کلاس ویرجینیا که توسط General Dynamics Electric Boat (GDEB)، شرکت تابعه جنرال داینامیکس و Huntington Ingalls Industries طراحی شده است، قابلیتهای متعددی مانند شناسایی، حمله زمینی، ضد کشتیرانی و عملیاتهای ویژه را در اختیار نیروی دریایی قرار میدهد. براساس گزارش سرویس تحقیقاتی کنگره در آوریل ۲۰۱۹، هزینه هر فروند از زیردریایی کلاس ویرجینیا بین ۲.۸ تا ۳.۲ میلیارد دلار است.
استرالیا احتمالاً پس از ایالات متحده به دومین کشوری تبدیل خواهد شد که زیردریاییهای کلاس ویرجینیا را در اختیار میگیرد، چرا که نیروی دریایی آمریکا قصد دارد زیردریاییهای هستهای مورد استفاده خود را تحت پیمان AUKUS در سالهای ۲۰۳۲ و ۲۰۳۵ به استرالیا بفروشد. جنبههای مالی این توافق مشخص نیست. کمپانی استرالیایی Babcock International که زیرساختهایی را در آدلاید و پرت برای زیردریاییهای هستهای فراهم میکند، پیشتر با شرکت صنایع هانتینگتون اینگالز وارد همکاری استراتژیک شده است تا “الزامات حیاتی قابلیتی” را برای این برنامه زیردریایی فراهم کند.
یکی دیگر از زیردریاییهای تهاجمی سریع و هستهای که توسط ایالات متحده اداره میشود، کلاس Seawolf است که در دهه ۱۹۸۰ توسعه یافت تا بار دیگر برتری تکنولوژیکی نیروی دریایی این کشور را نسبت به زیردریاییهای شوروی دیکته کند. زمانی که این زیردریایی با سرعت ۲۰ گره در حال حرکت است، پیدا کردن آن تقریباً غیر ممکن خواهد بود و ده برابر سریعتر از زیردریایی کلاس لس آنجلسی است که با این کلاس جدید جایگزین شد. کلاس Seawolf نیز توسط شرکت جنرال داینامیکس ساخته شده است.
نیروی دریایی آمریکا همچنین در حال کار بر روی زیردریایی کلاس کلمبیا، زیردریایی با قابلیت حمل موشک بالستیک اتمی آینده خود است که قرار است در سال ۲۰۳۱ وارد خدمت شود. کار توسعه این پروژه در اکتبر ۲۰۲۰ آغاز شد و شرکت جنرال داینامیکس به عنوان پیمانکار اصلی و سرپرست طراحی انتخاب شد، در حالی که شرکت صنایع هانتینگتون اینگالز به عنوان پیمانکار اصلی دیگر پروژه در آن مشارکت خواهد داشت.
در سال ۲۰۲۰، گزارش شد که شرکت لاکهید مارتین از سیستم تسلیحات استراتژیک ترایدنت (Trident) را برای برنامه زیردریایی کلاس کلمبیا پشتیبانی خواهد کرد. نیروی دریایی آمریکا سال گذشته در ماه سپتامبر پرتاب آزمایشی موفقیت آمیز نسخهای جدید از موشک بالستیک قاره پیمای ترایدنت با نام Trident II D۵ Life Extension Fleet Ballistic Missile (FBM) از اقیانوس آرام را جشن گرفت. جری مامرول، معاون بخش موشکهای بالستیک ناوگان شرکت لاکهید مارتین، در این مراسم گفت که شرکتش به همکاری چندین ساله با نیروی دریایی افتخار میکند و به دنبال مدرن سازی این موشک برای استفاده در زیردریاییهای کلاس کلمبیا است. موشک D ۵ ساخت شرکت لاکهید مارتین یکی از پیشرفتهترین موشکهای بالستیک جهان با برد اسمی ۴،۰۰۰ مایل دریایی (۷،۴۰۸ کیلومتر) است. در حال حاضر زیردریاییهای کلاس ونگارد (Vanguard) بریتانیا و کلاس اوهایو آمریکا از این موشک بالستیک استفاده میکنند.
از دیگر زیردریاییهای برجستهای که در حال حاضر در حال بهره برداری هستند میتوان به زیردریاییهای کلاس استوت (Astute) بریتانیا اشاره کرد که چهار فروند از آنها در حال حاضر در خدمت نیروی دریایی سلطنتی هستند. زیردریاییهای کلاس Graney و Sierra II روسیه که اولی آخرین زیردریایی تهاجم هستهای این کشور است که در سال ۲۰۱۳ جانشین کلاس آکولا (Akula) شد نیز از دیگر زیردریاییهای برجسته جهان به شمار میآیند.
نیروهای دریایی با بیشترین تعداد زیردریاییها در جهان بر اساس اندازه ناوگان زیردریاییهای خود دسته بندی میشوند. دادهها از نمایه جهانی گلوبال فایرپاور در سال ۲۰۲۴ و موسسه تهدید هستهای (NTI) بدست آمده است. در مواردی که دو یا چند کشور تعداد مشابهی زیردریایی داشتند، با تجزیه و تحلیل پیچیدگی تکنولوژیکی زیردریاییهای آن ها، یکی از آنها را بر دیگری برتری دادیم.
حالا بیایید به سراغ لیست نیروهای دریایی با بیشترین زیردریاییها در جهان برویم.
تعداد زیردریایی ها: ۸ فروند
براساس گزارش موسسه تهدید هسته ای، ناوگان متشکل از هشت زیردریایی پاکستان شامل سه زیردریایی کوچک کلاس MG ۱۱۰ و پنج زیردریایی دیزلی – الکتریکی است. این زیردریاییها شامل دو زیردریایی کلاس حشمت هستند که طراحی آنها براساس زیردریاییهای کلاس آگوستا فرانسه است، سه زیردریایی کلاس خالد که با نام کلاس Agosta-۹۰B نیز شناخته میشوند و سه زیردریایی کوچک کلاس کاسموس که توسط یک شرکت ایتالیایی طراحی شده اند.
تعداد زیردریایی ها: ۸ فروند
در رتبه بعدی فهرست نیروهای دریایی با بیشترین زیردریاییها در جهان، ایتالیا قرار دارد که ناوگان دریایی آن شامل چهار زیردریایی کلاس Sauro و چهار کشتی کلاس Type ۲۱۲A Todaro است. هر هشت تای آنها از نوع زیردریاییهای تهاجمی دیزلی – الکتریکی هستند. زیردریاییهای کلاس Type ۲۱۲A Todaro دارای سیستم پیشرانه مستقل از هوا هستند. این کشور صنعت کشتی سازی بزرگی دارد و شرکت Fincantieri ساخت بیشتر داراییهای دریایی ایتالیا را بر عهده دارد. در سال ۲۰۲۱ گزارش شد که ایتالیا نیز در حال ساخت دو زیردریایی کوچک برای قطر است که گواهی بر پتانسیل صادرات دریایی این کشور است.
تعداد زیردریایی ها: ۸ فروند
چهار زیردریایی دیزلی الکتریکی از نوع S – ۴۴ ساخت آلمان که بین دسامبر ۲۰۱۶ و اوت ۲۰۲۱ به عنوان بخشی از قرارداد ۱.۷ میلیارد دلاری امضا شده بین آلمان و مصر در سال ۲۰۱۱ دریافت شده اند، قدرت دریایی مصر را تقویت کرده اند. پیش از آن، تنها زیردریاییهایی که این کشور آفریقایی داشت، چهار فروند از نوع چینی Type ۰۳۳ Romeo بودند که هنوز هم در خدمت نیروی دریایی مصر قرار دارند.
تعداد زیردریایی ها: ۹ فروند
فرانسه در میان نیروی دریاییهای با بیشترین زیردریاییها در جهان قرار دارد. ناوگان زیردریاییهای این کشور متشکل از ۹ زیردریایی است که شامل پنج زیردریایی هستهای به نامهای Émeraude, Améthyste, Perle, Suffren, و Duguay-Trouin و چهار زیردریایی حامل موشک بالستیک هستهای به نامهای Le Triomphant, Le Téméraire, Le Vigilant, و Le Terrible است. این زیردریاییهای موشک بالستیک هستهای قادر به حمل ۱۶ موشک بالستیک M ۴۵ و یک کلاهک گرماهستهای TN – ۷۱ هستند.
تعداد زیردریایی ها: ۱۰ فروند
به گفته دولت بریتانیا، نیروی دریایی سلطنتی ۱۰ زیردریایی را در اختیار دارد که از این تعداد شش زیردریایی هستهای و چهار زیردریایی هستهای با قابلیت حمل موشکهای بالستیک هستند. به نوشته دیلی اکسپرس، این کشور یکی از تنها شش کشوری است که زیردریاییهای تمام هستهای در اختیار دارد. زیردریایی کلاس Astute بریتانیا یکی از قدرتمندترین زیردریاییهای جهان است که توانایی حمل ۳۶ اژدر، مین، موشکهای کروز تاماهاک و موشکهای ضد کشتی هارپون را دارد.
تعداد زیردریایی ها: ۱۱ فروند
یونان یکی از کشورهایی است که بیشترین زیردریاییها را در جهان دارد و تعداد ناوگان آن ۱۱ فروند است که همه آنها از نوع زیردریاییهای تهاجمی دیزلی – الکتریکی هستند. از این تعداد، پنج فروند دارای پیشرانه مستقل از هوا هستند. در دسامبر ۲۰۱۸، دولت یونان دو برنامه برای خرید ۳۶ اژدر برای زیردریاییهای کلاس Papanikolis خود تصویب کرد. کلاس پاپانیکولیس یکی از بهترین کلاسهای زیردریایی یونان است که توانایی حرکت با سرعت ۲۰ گره و غوطه ور شدن در آب به مدت ۵۰ روز را دارد.
تعداد زیردریایی ها: ۱۲ فروند
نیروی دریایی ترکیه ۱۲ زیردریایی را در اختیار دارد که شامل سه کلاس و هر کدام چهار فروند است که عبارتند از Gür (Type ۲۰۹T۲/۱۴۰۰) , Ay (Type ۲۰۹/۱۲۰۰) , و Preveze (Type ۲۰۹T/۱۴۰۰). همه اینها از نوع زیردریاییهای دیزلی – الکتریکی هستند. ترکیه قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ شش فروند از زیردریاییهای کلاس Reis را به خدمت بگیرد که باتوجه به قابلیتهای نیروی محرکه مستقل از هوا، قدرت نیروی دریایی ترکیه را افزایش خواهند داد.
تعداد زیردریایی ها: ۱۸ فروند
در نیمه این فهرست، هند با ۱۸ زیردریایی در ناوگان زیردریاییهای خود قرار دارد. این زیردریاییها شامل ۱۶ فروند زیردریایی دیزلی – الکتریکی و دو زیردریایی هستهای – INS Arihant و INS Arighat هستند. در سال ۲۰۱۹، دهلی قراردادی ۳ میلیارد دلاری با روسیه برای اجاره زیردریاییهای هستهای کلاس آکولا به مدت ۱۰ سال امضا کرد. براساس این پیمان، انتظار میرود اولین تحویل در سال ۲۰۲۵ انجام شود.
تعداد زیردریایی: ۱۹ فروند
پس از هند ایران قرار دارد که ناوگان دریایی آن متشکل از ۱۹ زیردریایی شامل ۱۵ زیردریایی کوچک کلاس غدیر و کلاس نهنگ است که دارای لانچرهایی برای شلیک اژدر و موشکهای ضد کروز هستند. همچنین نیروی دریایی ایران چهار زیردریایی دیزلی – الکتریکی را در اختیار دارد که یکی از آنها ساخت داخل است، در حالی که سه زیردریایی دیگر از روسیه خریداری شده است.
تعداد زیردریایی: ۲۲ فروند
نیروی دریایی کره جنوبی ۲۲ زیردریایی را در اختیار دارد که بزرگترین آنها کلاس Dosan Ahn Changho با قدرت جابجایی بیش از ۳،۰۰۰ تن است. این زیردریایی طرح خود را از دو کلاس توسعه یافته قبلی یعنی Son Won-Il و Jang Bogo وام گرفته است که نسخههایی از زیردریاییهای دیزلی الکتریکی Type ۲۰۹ و ۲۱۴ آلمان بودند.
تعداد زیردریایی ها: ۲۲ فروند
ژاپن از مدتها قبل بی سروصدا قابلیتهای دریایی خود را به ویژه در حوزه زیردریاییها ارتقا داده است. این کشور تازهترین زیردریایی خود به نام Hakugei را در ماه مارس سال گذشته دریافت کرد. این زیردریایی الکتریکی دیزلی که توسط صنایع سنگین کاوازاکی توسعه یافته، به باتریهای لیتیوم – یونی مجهز است تا زیردریایی بتواند در عملیاتهای طولانیتر زیر آب شرکت کند. علاوه بر این، نیروی دریایی ژاپن ۱۲ زیردریایی کلاس Sōryū و ۹ زیردریایی کلاس Oyashio را در اختیار دارد.
تعداد زیردریایی ها: ۳۵ فروند
کره شمالی یکی از بزرگترین ناوگانهای زیردریایی در جهان را دارد. سال گذشته در ماه سپتامبر، این کشور با به آب انداختن زیردریایی با قابلیت حمل موشک بالستیک قاره پیمای Hero Kim Gun – ok، تواناییهای دریایی خود را بیش از پیش تقویت کرد. کیم جونگ اون در جریان مراسم به آب انداختن این زیردریایی گفت که این زیردریایی برای حملات پیشگیرانه و تلافی جویانه علیه سئول و برای مقابله با آمریکا در صورت حمله هر یک از ناوگان هایش به کره شمالی آماده خواهد بود.
تعداد زیردریایی ها: ۶۱ فروند
چین سومین ناوگان بزرگ زیردریاییها را در جهان را دارد که شامل زیردریاییهای تهاجمی هستهای و دیزلی – الکتریکی است. برخی از زیردریاییهای ساخته شده توسط چینیها عبارتند از: کلاس Jin (Type ۰۹۴)، کلاس Shang (Type ۰۹۳)، کلاس Yuan (Type ۰۳۹A)، کلاس Kilo، کلاس Song (Type ۰۳۹) و کلاس Ming (Type ۰۳۵).
تعداد زیردریایی ها: ۶۴ فروند
ایالات متحده قدرتمندترین نیروی دریایی جهان است. اندازه ناوگان زیردریاییهای آن براساس شاخص جهانی فایرپاور ۲۰۲۴، بیش از ۶۴ فروند است. ناوگان زیردریایی آمریکا یکی از مرگبارترین تسلیحات مخفی زیر آب را در اختیار دارد که بدون دیده شدن در آبهای جهان حرکت میکنند و به تسلط این کشور بر اقیانوسها کمک مینمایند. ناوگان زیردریایی نیروی دریایی آمریکا شامل زیردریاییهای هسته ای، زیردریاییهای با قابلیت حمل موشکهای هدایت شونده و زیردریاییهای حامل موشکهای بالستیک و سیستم تامین انرژی هستهای است. سه مورد از شناخته شدهترین زیردریاییهایی که در حال حاضر در نیروی دریایی ایالات متحده فعال هستند، زیردریاییهای کلاس ویرجینیا، کلاس اوهایو و کلاس Seawolf هستند. جنرال داینامیکس و صنایع اینگالز هانتینگتون در حال کار بر روی توسعه زیردریایی کلاس کلمبیا هستند که قرار است در سال ۲۰۳۱ وارد خدمت شود.
تعداد زیردریایی ها: ۶۵ فروند
روسیه با بیشترین تعداد زیردریایی در جهان در صدر جدول نیروهای دریایی جهان در این زمینه قرار دارد. بر اساس گزارش سازمان تهدید هستهای (NTI)، ناوگان ۶۵ زیردریایی روسیه شامل حدود یازده زیردریایی با قابلیت حمل موشک هستهای است که برای قدرت روسیه در زیر آبها حیاتی هستند و بازدارندگی استراتژیک این کشور را تامین میکنند. با وجود محدودیتهای بودجهای که مسکو پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با آن مواجه شد، روسیه موفق شد نیروی دریایی و به ویژه توان زیردریایی خود را به طور قابل توجهی ارتقا دهد تا همچنان نیرویی قابل توجه باقی بماند. کلاس Graney و کلاس Sierra II- در میان قدرتمندترین زیردریاییهای جهان هستند.