سفر مارکت نوشت: برخی دروازه بهشت می‌نامندش و برخی دیگر شهر پاک؛ القاب و عناوینش بی‌شمار است و حمد و مدحش بسیار، آخر کیست که پایتخت خوشنویسی کشورمان را نشناسد؟ کهن شهر قزوین با قدمتی چند هزارساله، فصلی قطور از کتاب تاریخ فرهنگ و هنر ایرانیان را در میان خشت و گِل و نقش و نگار معماری دل‌فریب و طراحی منحصربه‌فرد بنا‌های باستانی شگفت‌انگیزش جای داده است.
این شهر دیدنی، به موهبت قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم، در گذشته شاهراه و گلوگاه اصلی تجارت ایران بشمار می‌رفت و برای سال‌هایی متمادی عنوان دارالسلطنه یا پایتخت کشورمان را در دوران حکمرانی صفویان یدک می‌کشید. قزوین امروزی، به لطف داشتن پیشینه‌ای به درازای تاریخ بلندبالای کشورمان، بیشترین تعداد ابنیه باستانی این سرزمین را در دل خود جای داده است.
این اماکن عتیق و دیرینه در حقیقت یادگار‌های گران‌بهایی هستند که سرگذشت پرفرازونشیب چند هزارساله این شهر تاریخی را در طرح و نقش فریبنده و افسونگرشان ترسیم کرده و به منصه ظهور دیدگان شیفتگان هنر ناب معماری ایرانی گذاشته‌اند.
در این مطلب با برخی از برترین جا‌های دیدنی قزوین آشنا خواهید شد و سیاحتی مجازی را به دل جاذبه‌های مبهوت‌کننده و شگرفی خواهید داشت که نام و آوازه این مقصد دل‌انگیز را به خارج از مرز‌های کشورمان مخابره و جهان را از وجود چنین جواهر نفیس و خوش‌تراشی مطلع کرده‌اند.
بی‌شک روایات گوناگونی درباره این قلعه و چگونگی تصرف آن شنیده‌اید؛ داستان‌هایی که نام حسن صباح، بنیان‌گذار دولت اسماعیلیان الموت را به این مکان تاریخی گره زده‌اند. ایده ساخت قلعه الموت برای نخستین بار در سال ۲۴۶ هجری قمری و در زمان خلافت متوکل عباسی شکل گرفت، اما دوران شکوفایی این قلعه زمانی بود که حسن صباح آن را با توسل به روشی مبتکرانه در سال ۴۸۳ هجری قمری تصرف و به مرکز فرماندهی دولت اسماعیلیه الموت مبدل کرد.
این قلعه به موهبت برخورداری از موقعیت مکانی استراتژیکی و قرار داشتن بر فراز صخره‌ای صعب‌العبور، برای مدتی طولانی از حملات بیگانگان در امان بود، اما همانند هر داستان تاریخی تلخی که به تراژدی غم‌انگیزی ختم شده است، حکایت شکوفایی این قلعه نیز پایانی داشت و در سال ۶۵۴ هجری قمری توسط مغول‌ها رقم خورد. مغول‌ها پس از محاصره‌ای طولانی‌مدت الموت، راه نفوذ به این قلعه را یافتند و آن را به آتش کشیدند.
گرچه اکنون چیزی جز مشتی خشت و گل از این مکان برجای نمانده و به ویرانه‌ای تاریخی تبدیل شده است، بازدید از قلعه الموت و تماشای شکوه و عظمت ازدست‌رفته دژ افسانه‌ای و شگفت‌انگیزی که روزی دیوار‌های مستحکم و استوارش ضامن جان و مال ساکنانش بوده، تجربه جذاب و متفاوتی است که حقیقت تلخ و انکارناپذیری را بر ما آشکار می‌سازد: هر چیزی در زندگی، هرچند باشکوه و پایدار، شکننده و آسیب‌پذیر است.
نشانی: استان قزوین، منطقه الموت، شمال شرقی روستای گازرخان
همان‌طور که از نام آن نیز مشخص است، این مکان صرفاً به یک سازه باستانی تعلق ندارد، بلکه چندین بنای مختلف تاریخی را که از ادوار مختلف صفویه، افشاریه، زندیه، قاجاریه و پهلوی برجای‌مانده، در برگرفته است. ازآنجایی‌که این مجموعه از ابتدای خیابان سپه قزوین آغاز شده و مساحتی بیش از ۶ هکتار را به خود اختصاص داده است، نباید برای بازدید از این مکان شتاب‌زدگی به خرج دهید؛ چراکه وجب‌به‌وجب این مجموعه چنان تماشایی و شگفت‌انگیز است که تأمل و ژرف‌نگری شما را طلب می‌کند: از عمارت‌های شکوهمند باستانی پهلوی و قاجاری و سردر عالی‌قاپو با کاشی‌کاری‌های خیره‌کننده و جذابش گرفته تا بنای مسحورکننده گراند هتل و زیارتگاه خوش‌نقش‌ونگار بقعه پیغمبریه، تمامی ابنیه موجود در این مجموعه چنان به زیبایی به یکدیگر پیوند خورده‌اند که گویی همگی جزئی از کلی منسجم را تشکیل داده‌اند.
چنانچه به تماشای اشیاء باستانی علاقه دارید، بازدید از موزه قزوین را نیز از یاد نبرید. این موزه که بخشی از مجموعه باغ صفوی قزوین بشمار می‌رود، در بخش شرقی این مجموعه واقع گردیده و از بنایی بسیار جذاب با گنجینه ارزشمندی از اشیائی تاریخی که قدمتشان به قبل میلاد مسیح بازمی‌گردند، تشکیل شده است.
نشانی: استان قزوین، ابتدای خیابان سپه
قدمت چند صدساله، وسعت بسیار زیاد و فضای سنتی و سحرآمیز این بازار موجب شده است که جایگاهی همیشگی در فهرست برترین جا‌های دیدنی قزوین داشته باشد. بازار تاریخی قزوین را باید جلوه‌گاهی برای تماشای ترقی معماری کشور دانست؛ مکانی کهن و هزارساله با مساحتی برابر با ۱۴ هکتار و مشتمل بر صد‌ها حجره و بنا‌های باستانی گوناگونی که هرکدام داستان متفاوتی از تاریخ پرفرازونشیب کشورمان را روایت می‌کنند.
در حقیقت اصالت و اعتبار این بازار چنان زیاد است که در فهرست میراث گردشگری ایران نیز به ثبت رسیده و در لیست سه مرکز اقتصادی محبوب کشورمان جای گرفته است. بازار تاریخی قزوین مکانی چند کاربری است؛ هم می‌شود به‌عنوان مکانی باستانی از آن بازدید کرد و به تماشای کاشی‌کاری‌های دل‌انگیز و تزئینات آجری خوش‌نقش‌ونگار بنا‌های عتیق و سرا‌های کهن و چند صدساله آن نشست، و هم به‌عنوان مرکزی تجاری، به گشت‌وگذاری اکتشافی در کوچه‌پس‌کوچه‌های باصفایش پرداخت و سوغاتی نفیس و ارزشمند را پس از ویترین گردی در حجره‌های رنگارنگ آن یافت و با قیمتی بسیار مناسب و منصفانه خریداری کرد.
این بازار از نظر امکانات رفاهی نیز شرایط قابل قبولی دارد، چراکه از امکاناتی نظیر رستوران، کافی‌شاپ، شیرینی فروشی و سرویس بهداشتی برخوردار گردیده است؛ بنابراین گرسنگی و تشنگی در این بازار معنا ندارد و همواره دم‌نوشی آرامش‌بخش و غذایی سنتی و لذیذ در دسترس بازدیدکنندگان خواهد بود.
اما ورودی این بازار کجاست؟ در پاسخ باید گفت که دسترسی به بازار تاریخی قزوین از چهار طریق مختلف: درب‌های شمالی، جنوبی، شرقی و غربی امکان‌پذیر است. برای ورود از درب شمالی بازار، ابتدا باید به خیابان امام خمینی بروید و سپس به سمت تیمچه سرباز حرکت کنید.
اگر درب جنوبی را برای دخول انتخاب کردید، خیابان کوروش تنها گزینه‌ای است که برای دستیابی به بازار پیش روی شماست. ازآنجایی‌که درب‌های بازار از شرق به سمت سرای شاه و از غرب به سمت مولوی نیز گشوده می‌شود، دسترسی به این بازار از هر چهار طرف مختلف شهر میسر گردیده است.
نشانی: استان قزوین، خیابان امام خمینی (درب شمالی)
اگر درب شمالی بازار تاریخی قزوین را برای خروج از این مکان انتخاب کنید، جلوه شگفت‌انگیز بنای باشکوه و خوش‌خط‌وخال عمارتی در ضلع جنوبی خیابان امام خمینی بر شما آشکار می‌گردد؛ مسجدی چند صدساله با گنبدی نیلگون مزین به کاشی‌هایی نگارین و منقوش به خطوط زیبای نستعلیق که سال‌هاست با نمای شگفت‌انگیز و افسونگر خود در راسته بازار قزوین دلربایی می‌کند و هوش از سر شیفتگان هنر معماری سنتی ایرانی می‌رباید.
این مسجد که به مسجدالنبی یا مسجد شاه شهرت دارد، از نمای مقابل به‌سان پادشاهی است که بر تخت سلطنت خویش تکیه داده و سربازانی از جنس شبستان‌هایی آجری را در اطراف خود به صف کرده است. گرچه تاریخچه احداث این مسجد به دوره قاجار نسبت داده شده است، برخی محققان و باستان‌شناسان براین باورند که هسته اصلی مسجدالنبی در دوران صفوی بنا شده است و مسجدی که در دوره قاجار و به‌فرمان فتحعلی شاه احداث گردیده، در حقیقت بر ویرانه‌های مسجدی بوده که در دوران صفویه در این مکان ساخته شده است.
گفتنی است که این مسجد بیش از چهارده هزار مترمربع وسعت دارد و از بخش‌های مختلفی نظیر سه درب ورودی، چندین صحن، ایوان و شبستان‌های گسترده‌ای تشکیل شده که هنوز هم دایر و مرکز تجمع برخی ساکنان این شهر دیدنی است.
نشانی: قزوین، منطقه ۱، خیابان امام خمینی
برخی معتقدند گشت‌وگذار در خیابان امام خمینی به معنای جاذبه گردی در قزوین نیز به‌حساب می‌آید، چراکه شمار فراوانی از جا‌های دیدنی قزوین در این منطقه گرد هم آمده و همانند ریسمانی ابریشمی و استوار به یکدیگر گره‌خورده‌اند تا تاروپود نقش برجسته و دل‌فریب مکانی را ببافند که در توصیفش همواره از صفت تفضیلی «ترین‌ها» استفاده شده است.
در میان انبوه جاذبه‌های افسونگری که در حوالی خیابان امام خمینی واقع گردیده است، سرای سعدالسلطنه با وسعت پهناور، نمای مبهوت‌کننده و معماری استثنائی و شگفت‌انگیزش، به‌خوبی توانسته حساب خود را از سایرین جدا سازد و به بنایی متمایز و گوهری گران‌سنگ و سترگ در این منطقه مبدل گردد.
این مجموعه وسیع و سه هکتاری به دستور رجالی سیاسی به نام سعدالسلطنه، کسی که در سازندگی و آبادانی شهرتی فراوان داشت، احداث گردید. دارالسلطنه، علاوه بر احداث شاهکار‌های شگرف و بی‌همتایی نظیر این مجموعه، در طول دو دهه فعالیت خود به‌عنوان حاکم قزوین توانست بنا‌های فراوانی از قبیل: مسجد جامع قزوین، چهل‌ستون قزوین و مقبره شاهزاده حسین را مرمت و بازسازی کند و اقدامات عمرانی درخشانی از خود به یادگار گذارد.
اکنون مجموعه سعدالسلطنه با داشتن مسجد، چایخانه، چهارسو، تیمچه، شترخان، سرا‌هایی تودرتو و پیچیده و چندین و چند حمام تاریخی نه‌تن‌ها لقب بزرگ‌ترین کاروان‌خانه درون‌شهری کشور را یدک می‌کشد، بلکه لقب وسیع‌ترین کاروانسرای سرپوشیده جهان را نیز به خود اختصاص داده است.
وجود تعداد زیادی رستوران، کافی‌شاپ، فروشگاه‌های صنایع‌دستی، حجره‌های سوغاتی فروشی و مغازه‌های عکاسی در محوطه این مجموعه موجب شده است که سعدالسلطنه از نظر امکانات رفاهی نیز کامل و بی‌نقص باشد و به مقصدی متمایز و عالی برای خرید سوغات و تماشای بخشی از هنر ناب معماری ایرانی مبدل گردد.
نشانی: قزوین، منطقه ۱، خیابان امام خمینی
جاذبه گردی در حوالی میدان آزادی قزوین، شما را به درب‌های باغ باصفایی خواهد رساند که عمارتی کلاه‌فرنگی را در مرکز خود جای داده است؛ کوشکی هشت‌ضلعی و باشکوه که فضایی معادل ۵۰۰ مترمربع از این باغ را به تصرف بنای دو طبقه و تماشایی خود درآورده است: کاخ‌موزه چهل‌ستون؛ تنها جنگجوی بازمانده از پیکار با عوامل فرسایشی زمان. این عمارت کلاه‌فرنگی که نام آن کاخ پرطرفدار چهل‌ستون اصفهان را در ذهن تداعی می‌کند، در حقیقت نسخه متفاوتی از بنایی است که در اصفهان به دست صفویان احداث گردیده است.
وجود بنا‌هایی به نام‌های عالی‌قاپو و چهل‌ستون در قزوین عجیب نیست، چراکه قزوین مدت‌ها و پیش از آنکه اصفهان به پایتخت صفویان منتقل گردد، مقر فرماندهی و پایتخت صفویان بوده است. کاخ‌موزه چهل‌ستون قزوین که تنها بنای کلاه‌فرنگی برجای‌مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی شاه تهماسب یکم (دومین پادشاه سلسله صفویان) محسوب می‌شود، نه‌تن‌ها به دلیل معماری ناب و قدمت تاریخی بسیار بالایی که دارد، شهرت فراوانی را برای خود دست‌وپا کرده است، بلکه به دلیل محافظت از مجموعه آثار گران‌بها و نفیسی از زیباترین شاهکار‌های برجای‌مانده از برترین اساتید خوشنویسی کشورمان به موزه‌ای ارزشمند برای شیفتگان هنر و معماری ایران مبدل گشته است.
در مورد معماری کاخ‌موزه چهل‌ستون باید گفت که این عمارت از بنایی دوطبقه تشکیل شده که توسط ستون‌هایی آجری احاطه شده است؛ ستون‌هایی که در بخش فوقانی خود به طاق‌هایی دل‌فریب و کاشی‌کاری شده ختم گردیده‌اند و ایوانی تماشایی و دل‌فریب، مزین به پنجره‌هایی مشبک و رنگارنگ را بر دوش می‌کشند. در حقیقت دلیل اصلی نام‌گذاری این بنا به چهل‌ستون، انعکاس تصویری است که از این ستون‌ها در آب‌نمای مقابل بنا شکل گرفته است؛ این بازتاب بر تعداد ستون‌های بنا افزوده و توهم بصری به وجود آورده است.
محوطه داخلی کاخ نیز آکنده از عطر و بوی هنر ناب معماری ایرانی است؛ محیطی طراحی‌شده به سبکی بسیار هوشمندانه که با به دام انداختن اندک وزش بادی، تحمل گرمای طاقت‌فرسای تابستان‌ها را امکان‌پذیر کرده است. مقرنس‌کاری‌های دل‌فریب اشکوب‌ها، کاشی‌کاری‌های خیره‌کننده لچکی‌های طاق‌ها و نگارگری‌های هنرمندانه دیوار‌های بنا، همگی نشان از نبوغ و استعداد آفرینندگان این بنای افسونگر می‌دهند و ظرفیت بی‌حدوحصر هنر ناب معماری ایرانی در خلق شاهکار‌هایی چنین ممتاز و استثنائی را به اثبات می‌رسانند.
نشانی: قزوین، میدان آزادی، باغ صفوی، کاخ چهل‌ستون قزوین
زلال، شفاف و متلألی؛ دریاچه اُوان قزوین با آب‌هایی کریستالی خود چنان مناظر شگفت‌انگیز اطراف خود را منعکس کرده که گویی جهان دیگری را به روی ما گشوده است. این پدیده خارق‌العاده محصول رانش زمین و رویداد‌های مختلفی است که طی ۵۰۰ سال گذشته در این منطقه اتفاق افتاده است؛ درواقع برخی زمین‌شناسان بر این باورند که این دریاچه، تنها بخش کوچکی از دریاچه پهناوری است که سال‌ها قبل در این منطقه وجود داشته است.
البته باید گفت که دریاچه اُوان قزوین نیز وسعتی بسیار دارد و بیش از هفتاد هزار مترمربع از دامنه باصفا و سرسبز کوه خشچال را در برگرفته است. اطراف دریاچه سرشار از گونه‌های درختی مختلفی نظیر گردو، سیب، گیلاس، آلبالو، فندق، بید، چنار و سنجد و گونه‌های گیاهی کمیابی از قبیل: شیرین‌بیان، کنگر و گون است.
آب پاکیزه دریاچه و طبیعت سرسبز و پوشش گیاهی مناسب اطراف اُوان موجب شده است که این منطقه به زیستگاه طبیعی بسیاری از گونه‌های جانوری نظیر بز کوهی، گراز، شغال، روباه، گربه وحشی و پرندگان مختلفی، چون دارکوب، شاهین، کبک، عقاب، فاخته و سبزقبا مبدل گردد. مناظر طبیعی اعجاب‌آور و مسحورکننده اطراف دریاچه اُوان قزوین موجب شده است که این منطقه به پاتوق برخی گردشگرانی که به عکاسی عشق می‌ورزند، مبدل گردد.
قایق‌سواری، کوهنوردی، پرنده‌نگری، اسکیت روی یخ (در فصل زمستان و در صورت یخ زدن سطح دریاچه) و طبیعت‌گردی از تفریحاتی است که در این منطقه می‌توانید تجربه کنید؛ اما به دلیل به مخاطره افتادن اکوسیستم این منطقه، شنا و ماهیگیری در این مکان ممنوع اعلام شده است.
نشانی: قزوین، ۸۸ کیلومتری شمال شرق قزوین واقع در منطقه الموت
یکی مشغول پنبه‌زنی است، یکی در حال ریسندگی و دیگری در حال رقص و آوازخوانی؛ ماکت‌های خوش‌ساخت و ظریف موزه مردم‌شناسی قزوین با چنان دقتی طراحی‌شده‌اند که هر گردشگری را تحت تأثیر ظرافت مثال‌زدنی‌شان قرار می‌دهند. در حقیقت، هدف از طراحی این ماکت‌ها، ارائه تصویری حقیقی از چگونگی زندگی و امرار و معاش ساکنان سابق این منطقه بوده است.
استفاده از پوشاکی سنتی و اشیائی متعلق به دوران کهن در محیطی با دکوری بسیار تماشایی موجب شده که حس و حال حضور در گذشته برای بازدیدکنندگان تداعی گشته و اطلاعات بسیار مفیدی در زمینه سبک زندگی، آداب‌ورسوم و پوشاک ساکنان این منطقه به گردشگران و خریداران بلیط هواپیما سفرمارکت ارائه گردد.
نکته جذاب در مورد موزه مردم‌شناسی قزوین این است که در بنایی با اصالت و باستانی دایر گردیده است: ساختمان موزه در واقع حمام وسیعی است متعلق به دوران صفویه که وسعتی برابر با ۱۰۴۵ مترمربع دارد و از بخش‌های مختلفی از قبیل: گرمخانه، میاندر و سربینه تشکیل گشته است.
این بنای دل‌فریب و کاشی‌کاری‌شده که به حمام قجر معروف است، جزء کهن‌ترین و وسیع‌ترین گرمابه‌های قزوین بشمار می‌رود و از ارزش تاریخی و فرهنگی چنان بالایی برخوردار گشته که در فهرست آثار ملی کشورمان نیز به ثبت رسیده است.
بی‌تردید بازدید از چنین جاذبه شگفت‌انگیزی هم فال خواهد بود و هم تماشا؛ هم مجال بازدید از حمامی باستانی برای شیفتگان تاریخ کشورمان فراهم خواهد گشت و هم امکان کسب اطلاعاتی مفید در زمینه نوع پوشاک، سبک زندگی و آداب‌ورسوم ساکنان سابق این منطقه.
نشانی: قزوین، خیابان عبید زاکانی، موزه حمام قجر
معماری مسجد جامع قزوین برای برخی گردشگران در برداشتی سطحی و نگاهی سرسری، بسیار ساده به نظر می‌رسد، اما با نگاهی ژرف و موشکافانه و تعمق در نمای خاص و نقش و نگار‌های افسونگر گنبد منقوش بنایش، زیبایی‌های منحصربه‌فردش آشکار خواهد گشت.
این مسجد کهن و باستانی که هنوز نیز نوای خوش‌آهنگ اذان در وقت نماز از گلدسته‌های خوش‌خط‌وخالش شنیده می‌شود، قدمتی چند صدساله داشته و از عصر طلائی عباسیان به یادگار مانده است. مسجد جامع قزوین جزء مساجد انگشت‌شماری است که از چهار ایوان مختلف در طراحی آن استفاده شده است: ایوان شمالی، جنوبی، شرقی و غربی که هرکدام به زیبایی با کتیبه‌هایی منقوش به خط نستعلیق و با آیات مبارک قرآن تزئین گشته‌اند.
ازآنجایی‌که در معماری متمایز مسجد جامع قزوین، ردپایی از سبک‌های مختلف معماری ایرانیان در دوره‌های گوناگون تاریخی به چشم می‌خورد؛ در حقیقت تماشای بخش‌های مختلف این جاذبه به‌مثابه سیری در تاریخ هنر ایران‌زمین محسوب می‌شود: سفری دل‌انگیز که با بازدید از کهن‌ترین بخش این مسجد یعنی طاق هارونی آغاز می‌شود و پس از گذر از گنبد فیروزه‌ای (یادگار دوران سلجوقیان) و مناره‌ها، رواق‌ها و ایوان‌های مختلفی که از دوران صفویان برجای‌مانده‌اند، به سر در زیبای مسجد که توسط هنرمندان دوره قاجار بدان افزوده شده است، منتهی می‌شود.
در طراحی بنای این مسجد، هنر به زیبایی با معنویت آمیخته‌شده و محصولی ناب و دل‌فریب توسط مخلوقی پدید آمده است که معبود خود را لایق پرستیدن در چنین عبادتگاه شگرف و باشکوهی می‌داند.
نشانی: قزوین، خیابان سپه (شهدا)
در بخش غربی خیابان مولوی که به بافت تاریخی قزوین نیز مشهور است، نمای آجری بنایی باشکوه و تاریخی جلوه‌گری می‌کند؛ سازه بامهابت و پر ابهتی که دیرزمانی لقب بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین مرکز علمیه اسلامی قزوین را یدک می‌کشید؛ مکانی با وسعتی برابر با ۴۶۰۰ مترمربع و قدمتی بیش از ۱۵۰ سال که بزرگانی، چون اشرف‌الدین حسینی (نسیم شمال)، میرزای شیرازی و جمال‌الدین اسدآبادی را پرورانده و به تاریخ ایران معرفی کرده است: مسجد و مدرسه صالحیه قزوین؛ زادگاه بزرگان علم و ادب و مرکز فراگیری علوم دینی.
همانند سایر بنا‌های ساخته‌شده در دوران قاجار، این سازه تماشایی نیز به شکلی هنرمندانه آجرکاری و از چندین اشکوب و حیاطی وسیع در مرکز تشکیل‌شده است. ازآنجایی‌که مسجد صالحیه در بخش شمالی مدرسه واقع شده است، برای بازدید از مسجد باید از ورودی شمالی آن یعنی دربی که به سمت خیابان مولوی گشوده می‌شود، وارد شوید.
نمای مسجد نیز مانند مدرسه صالحیه، آجری بوده و با سردری کاشی‌کاری شده و منقوش به اشعاری با خط نستعلیق مزین گردیده است. در بخش خارجی مسجد یک تورفتگی وسیعی وجود دارد که با دو مناره بسیار زیبایی که در ضلع جنوبی بنا قرارگرفته، نمای بیرونی مسجد را تشکیل داده‌اند. این مناره‌ها نه‌تن‌ها به بخش بیرونی مسجد، جلوه بسیار زیبایی بخشیده‌اند، بلکه نمازگزاران را در یافتن جهت صحیح قبله یاری می‌رسانند.
نشانی: قزوین، خیابان مولوی، روبروی مسجد شهید ثالث
می‌گویند: «احتیاج، پدر اختراع است»؛ صحت این گزاره را باید در قزوین و در مخازن آب مختلفی جستجو کرد که در جای‌جای این شهر تماشایی برای مقابله با بحران کم‌آبی در فصول گرم سال تعبیه شده‌اند. همان‌طور که می‌دانید قزوین به علت قرار گرفتن در منطقه‌ای نسبتاً خشک، از گذشته تاکنون در برخی فصول سال با کم‌آبی شدیدی مواجه بوده است؛ مسئله‌ای که موجب شد برخی طراحان بااستعداد ایرانی برای رهایی از معضل بی‌آبی، اصول علمی توسعه و طراحی ساختاری را با هنر معماری سنتی ایرانی ترکیب کرده و مخازنی را در زیرزمین برای تأمین آب موردنیاز ساکنان این منطقه در زمان‌های خشک سال طراحی کنند.
این مخازن آبی که آب‌انبار نامیده می‌شوند، از بخش‌های مختلفی نظیر بادگیر (هواکش)، درپوش مخزن، منبع آب و پاشیر تشکیل گردیده و به شکلی بسیار ابتکاری و هوشمندانه طراحی شده‌اند. در میان شمار وسیعی از آب‌انبار‌های تاریخی برجای‌مانده در مکانی که به شهر آب‌انبار‌ها معروف است، آب‌انبار حاج کاظم قزوین توانسته است شهرتی جهانی برای خود دست‌وپا کند و به جاذبه‌ای پربازدید و محبوب میان خریداران بلیط ارزان هواپیما سفرمارکت مبدل گردد.
این آب‌انبار که در ابتدای خیابان تبریز واقع شده، یادگار دوران قاجار است و با داشتن قدمتی بیش از ۱۵۰ سال و وسعتی برابر با ۱۸۷۰ مترمکعب، جزء کهن‌ترین و وسیع‌ترین آب‌انبار‌های کشورمان محسوب می‌شود.
گفتنی است آب‌انبار حاج کاظم قزوین از سردر باشکوهی به ارتفاع ۸ متر تشکیل شده و با طاقی خیره‌کننده و تماشایی مزین به کتیبه‌ها و کاشی‌هایی فیروزه‌ای‌رنگ طراحی گشته است. مهندسی بی‌نقص، معماری شگفت‌انگیز، فضای دل‌انگیز و تاریخی و وسعت بالای این آب‌انبار موجب شده که به یکی از پرطرفدارترین جا‌های دیدنی قزوین مبدل گردد.
نشانی: قزوین، خیابان شهید منتظری، خیابان تبریز
تماشای طبیعت مبهوت‌کننده و اعجازانگیز شهرستان آوج بر فراز مکانی مرتفع، تجربه است ناب و به‌یادماندنی، به‌خصوص اگر قرار باشد بر فراز پلی معلق و کابلی به ارتفاع ۱۰۵ متر از سطح زمین صورت پذیرد: پل معلق آوج با نمای حیرت‌انگیز و چشم‌انداز رؤیایی خود، بهترین مکان برای تماشای طبیعت دل‌انگیز و خارق‌العاده این منطقه است.
این پل طویل که لقب نخستین پل معلق غرب کشور و دومین پل طولانی معلق ایران را به خود اختصاص داده، از طولی به‌اندازه ۱۷۰ متر و ارتفاعی برابر با ۱۰۵ متر برخوردار بوده و قادر است وزنی معادل با ۲۰۰ تن (۲۸۰۰ نفر) را بدون هیچ مشکلی تاب آورد.
طول زیاد، استحکام بالا و مناظر زیبای طبیعت اطراف پل موجب شده که بسیاری از طبیعت دوستان به آوج سفر کرده و لذت قدم زدن روی این پل تماشایی را تجربه کنند. از نکات جالب‌توجه در مورد پل معلق آوج این است که این پل بر فراز دره‌ای ژرف به نام شاه دره بنا شده و به لطف قرار گرفتن در مکانی مناسب، از امکانات رفاهی قابل‌قبولی نظیر کافی‌شاپ، رستوران و.. در اطراف خود برای جذب گردشگر بهره جسته است.
نشانی: استان قزوین، آیت‌الله خامنه‌ای، بسیج، پل معلق آوج
جستجوی عبارت «اولین ساختمان شهرداری ایران» در گوگل، تصویر بنای شگرف و باشکوهی را بر شما آشکار خواهد کرد که از دوران قاجار در شهر تماشایی قزوین به یادگار مانده و اکنون نیز به موزه جذابی برای نمایش آثار ارزشمند تاریخی قزوین مبدل گشته است: عمارت شهرداری قزوین؛ نگین وزین و درخشانی بر تاج سلطنتی و گران‌بهایی که قزوین به‌عنوان شهریار اماکن تاریخی کشورمان بر سر نهاده است. در حقیقت به برکت وجود چنین عمارت‌های تاریخی و ساختمان‌های چند صدساله گران‌سنگی است که قزوین به مقصدی دل‌فریب و بهشتی برای شیفتگان اماکن تاریخی کشورمان مبدل شده است. عمارت شهرداری قزوین با حدود صدسال قدمت تاریخی، از معدود سازه‌هایی است که در دوران قاجار به دست روس‌ها در کشورمان احداث گردیده است.
معماری نمای بیرونی این بنا به سبکی بسیار هنرمندانه و تلفیقی، با استفاده از شش ستونی که طاقی گچ‌بری و آجرکاری شده را بر دوش می‌کشند، طراحی‌شده و از پنجره‌هایی با چارچوبی تزئینی و قوسی شکل و شیشه‌هایی رنگی تشکیل گردیده است. در داخل بنا نیز سالن وسیعی به مساحت ۲۰۰ متر با چندین اتاق دل‌باز با سقفی گچ‌بری‌شده تعبیه شده است.
در بخش داخلی این کاخ اعیانی، اشیاء و آثار تاریخی مختلفی نظیر دستگاه تایپ، زین اسب، رادیوگرام و کلکسیون جامعی از اسناد تاریخی حوزه‌های شهرداری و شرکت‌های مختلف زیرمجموعه آن در معرض نمایش بازدیدکنندگان گذاشته شده است.
بازدید از عمارتی چنین فاخر و با اصالت، نه‌تن‌ها مجال تماشای نقش و نگار گچ‌بری‌های پیچیده معماری دوره قاجار را برای شما فراهم می‌سازد، بلکه امکان کسب اطلاعاتی مفید درباره اشیائی گران‌بها و اسنادی مکتوب و برجای‌مانده از مکاتبات اداری گذشتگان ساکن در منطقه را برای بازدیدکنندگان امکان‌پذیر می‌کند.
نشانی: قزوین، منطقه ۲، خیابان آیت‌الله مدرس، عمارت شهرداری قزوین
ارائه فهرستی از جا‌های دیدنی قزوین بدون ذکر نام حسینیه امینی‌ها بی‌انصافی است، عمارتی که بیش از صدسال قدمت دارد و کماکان رنگ و بوی معماری ناب و سنتی ایرانی را در فضای دلگشا و دوست‌داشتنی خود حفظ کرده است. این سرای اعیانی، پیش از آنکه وقف حسینیه گردد، منزل بازرگان برجسته و سرشناسی به نام محمدرضا امینی بود. او این بنا را در سال ۱۲۷۵ با مبلغی برابر با چهل و هشت هزار تومان احداث کرد تا اعضای خانواده خود را در این خانه گرد هم آورد.
پس از گذشت چندین دهه از ساخت این کاشانه، مرحوم محمدرضا امینی تصمیم گرفت این مکان را وقف حسینیه کند تا امور مذهبی مختلفی نظیر عزاداری و روضه‌خوانی محرم در آن انجام پذیرد. متأسفانه اکنون بخش بزرگی از این عمارت از بین رفته و محوطه حسینیه تنها بخشی است که از آن سرای اعیانی و باشکوه باقی مانده است.
بااین‌وجود، بازدید از این جاذبه دل‌فریب و تماشای معماری فریبنده و افسونگر محوطه داخل حسینیه از لذت‌هایی است که هیچ گردشگری نباید در طول اقامت در قزوین از دست دهد. دیوار‌های گچ‌بری و آینه‌کاری شده، طاقچه‌ها و رف‌های مقرنس‌کاری شده، درب‌های چوبی و کنده‌کاری‌شده، پنجره‌های مشبک و رنگارنگ، فرش‌هایی خوش‌طرح و نقش و نورافشان‌هایی اشرافی و وزین همگی حس حضور در قصری باشکوه متعلق به دوره قاجار را به بیننده القا می‌کنند، حسی مشابه بازدید از کاخ‌هایی مجلل و فاخری که روح هنر ناب و معماری اغواگر ایرانی را در درون خود نهفته و در وجب‌به‌وجب تزئینات جادویی خود منعکس کرده‌اند.
نشانی: قزوین، منطقه ۱، خیابان مولوی، حسینیه امینی‌ها
