«قشون» از چه زمانی «ارتش» شد؟

واژهٔ «ارتش» از مصوبات انجمن واژه‌گزینی ارتش است که در سال ۱۳۰۳ پایه‌گذاری شد.

به گزارش ایسنا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌مناسبت روز ارتش بخشی از کتاب «واژگان نظامی مصوب فرهنگستان ایران» (۱۳۱۴–۱۳۲۰)» از محسن روستایی را به اشتراک گذاشته است. در این متن آمده است: «گروهبان، سرهنگ، ستوان، ...» بخشی از این درجات نظامی که اکنون در زبان فارسی رایج هستند، ساختهٔ انجمن واژه‌گزینی ارتش است که پیش از تأسیس فرهنگستان ایران (فرهنگستان اول) بنیان گذاشته شد.

پس از کودتای سوم اسفند و با تشکیل «ارکان حرب کل قشون»، ساخت واژه‌های فارسی برای مفاهیم جدید، نیاز مهم ساختار نظامی کشور شد. بنابراین، در سال ۱۳۰۳ خورشیدی، انجمنی با حضور نمایندگان وزارت معارف و وزارت جنگ تشکیل شد و برای تعدادی از واژه‌های بیگانه نظامی معادل‌یابی کردند یا اصطلاحات جدیدی را به‌جای واژه‌های قدیمی برگزیدند. واژه‌گزینی برای درجات نظامی و استانداردسازی آن‌ها جزو فعالیت‌های این انجمن بود.

برخی از این درجات عبارت است از: گروهبان‌یکم (به‌جای وکیل اول)، گروهبان‌دوم (به‌جای وکیل راست)، گروهبان‌سوم (به جای وکیل چپ)، ستوان یکم و دوم و سوم (به‌جای نایب)، ستوان‌یار (به‌جای معین‌نایب)، سرگرد (به‌جای یاور)، سروان (به‌جای سلطان).

انتخاب واژهٔ «ارتش» به‌جای «قشون» نیز از مصوبات این انجمن است.