در قفسه لبنیات هر فروشگاه مواد غذایی، ردیف به ردیف محصولات با سطوح مختلف چربی پیدا خواهید کرد. بدون چربی، کم چرب، کامل: سالمترین گزینه چیست؟
داریوش مظفریان، متخصص قلب و پروفسور دانشگاه تافتس گفت: لبنیات پرچرب سرشار از چربیهای اشباع شده هستند، بنابراین انتخاب انواع کم چرب میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش دهد. اما آنچه به نظر میرسد مهمتر از میزان چربی است، این است که در وهله اول کدام محصول لبنی را انتخاب میکنید. شیر، ماست یا پنیر!
به گزارش ایسنا، اگر بخواهید دستورالعملهای رژیم غذایی ایالات متحده یا مقامات بهداشتی مانند انجمن قلب آمریکا یا سازمان بهداشت جهانی پیش بروید پاسخ روشن است: یک نسخه بدون چربی یا کم چرب را انتخاب کنید.
مظفریان گفت:مطالعاتی که رژیم غذایی افراد را مورد بررسی قرار داده و سپس سلامت آنها را طی سالیان متمادی ردیابی کرده است، محققان به ارتباط بین مصرف لبنیات و کاهش خطر برخی بیماریها مانند فشار خون بالا، بیماریهای قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ پی برده اند.
او افزود: چنین فوایدی اغلب بدون توجه به اینکه مردم ماست، پنیر یا شیر کمچرب یا پرچرب را انتخاب میکنند، وجود دارد. اگرچه لبنیات پرچرب کالری بیشتری دارند، اما مطالعات نشان دادهاند که افرادی که آنها را مصرف میکنند احتمال افزایش وزن ندارند.
به عنوان مثال، در یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۸، محققان ۱۳۶ هزار بزرگسال از ۲۱ کشور را به مدت ۹ سال تحت نظر گرفتند. آنها دریافتند که در طول دوره مطالعه، کسانی که دو وعده یا بیشتر لبنیات در روز مصرف میکردند، ۲۲ درصد کمتر به بیماریهای قلبی عروقی و ۱۷ درصد کمتر احتمال مرگ نسبت به افرادی که اصلاً لبنیات مصرف نمیکردند، داشتند. قابل ذکر است، کسانی که سطوح بالاتر چربی اشباع شده از لبنیات را مصرف میکردند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قلبی یا مرگ نبودند.
در تجزیه و تحلیل بزرگ دیگری که در سال ۲۰۱۸ نیز منتشر شد، محققان نتایج ۱۶ مطالعه را با بیش از ۶۳ هزار بزرگسال جمع آوری کردند. آنها دریافتند که در طول ۹ سال به طور متوسط، کسانی که سطوح چربی لبنیات در خونشان بالاتر است، ۲۹ درصد کمتر از کسانی که سطوح پایین تری از چربیهای لبنی داشتند، به دیابت نوع ۲ مبتلا میشوند.
مظفریان گفت: این یافته حاکی از آن است که مصرف چربی لبنیات به جای اجتناب از آن ممکن است سودمند باشد.
البته، این مطالعات نمیتواند ثابت کند که لبنیات به خودی خود خطرات بیماری را کاهش میدهند. مظفریان گفت که این امر مستلزم آزمایشات بالینی طولانی مدت است که انجام نشده است. اما آزمایشهای کوتاهمدت نشان دادهاند که مصرف لبنیات، از جمله لبنیات پرچرب، فشار خون شرکتکنندگان را کاهش میدهد و باعث افزایش وزن یا افزایش سطح LDL یا «کلسترول بد» نمیشود - باز هم نشان میدهد که چربی لبنیات برای بدن مضر نیست.
مظفریان در مورد اینکه چه محتوای چربی را باید انتخاب کنید، گفت: «هر چیزی را که دوست دارید انتخاب کنید». برخی از مطالعات نشان میدهند که مصرف لبنیات پرچرب ممکن است فوایدی داشته باشد، «اما فکر نمیکنم شواهد به اندازه کافی قانعکننده باشند تا آن را به یک توصیه غذایی تبدیل کنند».
دکتر رونالد کراوس، استاد اطفال و پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو، گفت: چندین توضیح ممکن برای اینکه چرا چربیهای لبنی ممکن است آنطور که قبلا تصور میشد مضر نباشند - و حتی ممکن است مفید باشند، وجود دارد.
کراوس گفت در میان انواع مختلفی از چربیهای اشباع شده که در غذاها یافت میشود، محصولات لبنی حاوی برخی از آنها هستند که به نظر میرسد برای سلامتی خنثی یا مفید هستند، از جمله آنهایی که با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری عروق کرونر قلب مرتبط هستند.
ماری کارولین میکالسکی، مدیر تحقیقات موسسه ملی تحقیقات کشاورزی، غذا و محیط زیست فرانسه هم گفت: چربی شیر به طور طبیعی در ساختار منحصر به فردی به نام غشای گلبول چربی شیر بسته بندی میشود. اجزای این ساختار میتواند به پیوند کلسترول در دستگاه گوارش کمک کند و به طور بالقوه سطح کلسترول خون را بهبود بخشد.
میکالسکی گفت: همچنین مشخص شده است که برخی از انواع غذاهای لبنی ممکن است برای شما بهتر از سایرین باشد. به عنوان مثال، به نظر میرسد ماست و پنیر بیشتر با فواید سلامتی مرتبط هستند.
میکالسکی گفت که ممکن است به این دلیل باشد که هر دو غذای تخمیر شده هستند که میتوانند باکتریهای خوب روده را تامین کنند.
مظفریان هم در این رابطه گفت: آنها همچنین حاوی مولکولهای مفید دیگری هستند که در طی تخمیر ساخته میشوند، از جمله ویتامین K که با سلامت قلب مرتبط است.
میکالسکی گفت: به نظر میرسد پنیرهای سفتتر مانند چدار و پارمزان نیز باعث جذب تدریجی چربی در خون نسبت به پنیرها و کره میشوند که به شما کمک میکند مدت طولانی تری احساس سیری کنید.