درست است که با ورود اتومبیل به خیابانها، تهران دیگر شهر خوشآبوهوایی نیست، اما نباید فراموش کنیم که اتومبیل اساسا برای پایتختنشینها منشا خیر و برکت بوده و بسیاری از مشاغل که دست بر قضا برخی از آنها نان و آبدار هم بوده، بعد از پیدایش اتومبیل در خیابانهای پایتخت شکل گرفته است.
یکی از نخستین شغلهایی که بعد از ورود اتومبیل به تهران رونق گرفت یخفروشی بود. یخفروشها افرادی بودند که معمولا انتهای گاراژها را برای کسب و کارشان انتخاب میکردند و در ۶ ماه ابتدایی سال با فروشیخ به مسافران اتوبوسهای برونشهری درآمد کسب میکردند.
به گزارش همشهری آنلاین، داریوش شهبازی، تهرانپژوه، شوفری را یکی از پررونقترین مشاغل پایتخت در عهد قاجار و پهلوی اول میداند: «مسافرت با اتوبوس در تهران قدیم چندان هم بیدردسر نبوده و به همین خاطر شوفرها بابت عبور و مرور در جادههای پرخطر و رانندگی با اتوبوسهای دندهای دستمزد کلانی دریافت میکردند. وقتی تازه اتومبیل به خیابانهای تهران راه پیدا کرده بود، برخی رانندهها ماهانه بین ۳۰ تا ۴۰ تومان حقوق میگرفتند که با حقوق برخی مقامات لشکری و کشوری برابر بود. ماجرا از این قرار بود که رجال مملکتی مثل وثوقالدوله به راحتی از اروپا ماشین وارد میکردند، اما رانندگی بلد نبودند و باید راننده استخدام میکردند. شوفرها یا همان رانندگان اتوبوس هم وضع خوبی داشته اند و حقوق شان کمتر از خلبانها نبوده است. آنها بابت رانندگی در جادههای ناامن دستمزد خوبی میگرفتند و کافهها و قهوهخانههای بینجادهای به رایگان از آنها پذیرایی میکردند. نقل است که برخی شوفرها، علاوه بر وعده ناهار یا شام، با چای و تریاک مجانی پذیرایی میشدند.»
پارکابی یکی دیگر از شغلهایی بود که بعد از پیدایش اتومبیل در تهران رونق گرفت. وظیفه شاگردشوفر این بود که در طول مسیر، سرشان را از پنجره بیرون میکردند و با صدای بلند عابران را به میدان گمرک یا میدان سپه قدیم فرامیخواندند تا سوار اتوبوس شوند. شهبازی درباره سایر مشاغلی که در آن برهه رونق گرفت میگوید: «وقتی تعداد سوانح رانندگی در تهران زیاد شد، آرامآرام سر و کله افرادی که خودشان را صافکار و نقاش ماشین معرفی میکردند پیدا شد. این افراد داخل گاراژها مشغول به کار میشدند. فروش لوازم یدکی هم در خیابان امیرکبیر رونق گرفت و مکانیکها مسئولیت تعویض و تعمیر قطعات اتومبیل را بر عهده داشتند.»
با تاسیس تعاونیهای مسافربری برونشهری در اواخر دهه ۶۰، کسب و کار گاراژدارها از رونق افتاد و بخش قابل اعتنایی از مسافران خود را از دست دادند. آنها در نبرد نابرابر با تعاونیهای نوظهور به شیوههای جدید متوسل شدند تا جایگاهشان را از دست ندهند. گاراژدارها که موقعیتشان به خطر افتاده بود، بخشی از فضای داخل گاراژها را به مکانیکی، صافکاری، رنگکاری و ... اختصاص دادند و این گونه بود که این مشاغل در تهران رونق گرفت.