مردم زیباکلام را مجرم می‌دانند یا نه؟

محمد مهاجری طی یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: زندانی شدن صادق زیباکلام به گمانم حتی برای قوه قضاییه خبر خوشایندی نیست به عبارت دیگر همان‌طور که خود او اعتقاد دارد، زندانی شدن برایش افتخار به همراه ندارد، مسوولان قضایی نیز دلیلی ندارند که به آن مباهات کنند. زیباکلام سال‌های درازی است که ساز مخالف می‌زند؛ گاهی حرف‌هایش با انتقادات تند همراه است و گاهی نیز ساختارشکنی می‌کند. مثلا وقتی از رضاخان پهلوی دفاع می‌کند یا به نحوی از اسراییل جرم‌زدایی می‌کند یا حتی نظام سیاسی امریکا را ستایش می‌کند، از مسیر منطق دور می‌شود.

با این حال تلویزیون در سال‌های دور دیدگاه‌هایی از او را روی آنتن می‌برد که با نگاه رسمی کشور فاصله داشت. زیباکلام، حرف‌هایش از ۱۳۸۸ به بعد رادیکال‌تر شد و در یکی، دوسال گذشته نیز روی منحنی صعودی قرار داشت، اما به نظر نمی‌رسد او - و دیگر صاحب‌نظران سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی - با نظرات‌شان، امنیت ملی را مخدوش کرده باشند هر چند که شاید با مصلحت بخش‌هایی از حاکمیت انطباق نداشته باشد.

صاحب این قلم، زیباکلام را واقعا «صادق» می‌داند و با آشنایی نسبتا طولانی و بیشتر دورادور که با او دارد، بر این باور است که اهل ریا و تظاهر و خودشیرین کردن نیست. خاطرم هست چندین سال قبل عکسی از او منتشر شد که پشت سر آقای الله‌کرم نماز می‌خواند. شخصا از او پرسیدم آیا الله‌کرم را برای امامت جماعت عادل می‌داند؟ پاسخش جالب بود.

گفت الله‌کرم دو ویژگی دارد که هر دو برایم ارشمند است. نخست اینکه به هر آنچه می‌گوید ایمان دارد و اعتقاداتش را به دیگران نمی‌فروشد و دوم اینکه از سلامت و ساده زیستی در زندگی برخوردار است. این نوشته در پی زیر سوال بردن حکم قضایی علیه زیباکلام نیست و چه بسا با معیارهایی که قضات رای داده‌اند، قابل دفاع باشد، اما از منظر سیاسی، زندانی کردن او، خلاف تدبیر است. زیباکلام در هفتادوچند سالگی، بارها به مناظره جوانانی رفته که حتی یک‌سوم سن او را دارند. این یعنی اهل تبختر و تکبر نیست. او از نفوذ و تاثیر کلام برخوردار است، اما نقدهای تند در مجامع دانشگاهی علیه او کم نیست. به همین دلیل هم فضایی که او له یا علیه خود می‌سازد، به شفافیت موضوعات سیاسی کمک می‌کند. به خصوص که او اصلا اشتهار به صفت براندازی ندارد.

او دیدگاه‌های لیبرالیستی تند دارد و اگر با ارفاق به آن نگریسته شود، حاوی مضامین مجرمانه نیست. هر چند که از انصاف به دور است و گاهی با حمایت ایرانی بودن هم سازگار نیست. برداشت من آن است که جرم آقای زیباکلام، جرم سیاسی است، هر چند که ممکن است قاضی به آن اعتقاد نداشته باشد.

در دادگاه جرایم سیاسی، هیات منصفه است که به مجرم بودن یا نبودن متهم حکم می‌کند. اگر هم‌اکنون در فضای سیاسی کشور، از اقشار مختلف مردم سوال شود که «آیا زیباکلام را مجرم می‌دانند یا نه؟» واقعا چه نتیجه‌ای خواهد داشت؟ و کلام آخر آنکه زندانی شدن زیباکلام به عنوان یک چهره مشهور منتقد و حتی اپوزیسیون - در خارج از کشور و رسانه‌های بیگانه، چهره‌ای از آزادی در ایران نشان می‌دهد که در شأن جمهوری اسلامی نیست.