بازار موتورهای جست‌وجوی اینترنتی در آستانه یک تغییر جدی قرار دارد. هفته گذشته خبرگزاری رویترز در گزارشی اعلام کرد که اوپن ای‌آی، شرکت مادر چت جی‌پی‌تی، در حال برنامه‌ریزی برای معرفی یک محصول جست‌وجوی مبتنی بر هوش مصنوعی در اوایل هفته جاری است تا به این ترتیب در رقابت مستقیم با گوگل و حتی شریک تجاری خود، یعنی مایکروسافت، قرار بگیرد.
در آن زمان شرکت اوپن ای‌آی از اظهارنظر درباره این موضوع و جزئیاتش امتناع کرد، اما به‌طور کامل این فرضیه را رد نکرد. چند روز بعد در نهایت سم آلتمن، مدیرعامل اوپن ای‌آی، با انتشار پستی در شبکه ایکس به شایعات پایان داد و اعلام کرد که شرکتش در رویداد هفته جاری خود هیچ موتور جست‌وجوی مبتنی بر هوش مصنوعی را رونمایی نخواهد کرد.
به گزارش دنیای اقتصاد، او در این پست نوشت: «نه جی‌پی‌تی-۵، نه موتور جست‌وجو، بلکه ما سخت مشغول کار روی امکانات و محصولات جدیدی هستیم که فکر می‌کنیم مردم عاشق‌شان خواهند شد! چیزی که به من حس جادویی می‌دهد.» گرگ براکمن، رئیس هیات‌مدیره اوپن ای‌آی هم در شبکه اجتماعی ایکس این خبر را تایید کرد.
همزمان این شرکت از طریق حساب رسمی شرکت خود در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که رویداد اختصاصی‌اش را از طریق وب‌سایت خود به صورت زنده پخش می‌کند تا در آن برخی به‌روزرسانی‌های چت جی‌پی‌تی و الگوی زبانی جی‌پی‌تی-۴ را به نمایش بگذارد. در بالای وب‌سایت این شرکت هم یک بنری به‌روزرسانی شده است و بازدیدکنندگان را به خواندن «به‌روزرسانی‌های بهار» دعوت می‌کند که به آنها امکان می‌دهد فایل تقویم.ics را دانلود کرده و رویداد را به تقویم‌های دیجیتالی خود در Outlook، Google Calendar، Apple Calendar و... اضافه کنند. با این اوصاف گمانه‌زنی‌ها درباره محصولات و سرویس‌های جدید اوپن ای‌آی از موتور جست‌وجو فاصله گرفته و به سمت موارد دیگر رفته‌اند.
بسیاری معتقدند که احتمالا در رویداد اوپن ای‌آی باید منتظر رونمایی از «هوش مصنوعی عامل» بود؛ اصطلاحی که به سرعت در میان بخش‌های مختلف صنعت هوش مصنوعی مرتبط با برنامه‌ها، یا «عوامل هوش مصنوعی» رواج پیدا می‌کند که بر پایه الگو‌های اولیه هوش مصنوعی ساخته شده‌اند و می‌توانند اقداماتی را به صورت خودکار از طرف انسان‌ها برنامه‌ریزی کنند و انجام دهند. برنامه توسعه‌دهنده نرم‌افزار خودکار Devin متعلق به استارت‌آپ Cognition، نمونه‌ای از یک عامل هوش مصنوعی جدید است که روی الگوی زبانی GPT-۴ Turbo شرکت اوپن ای‌آی ساخته شده است.
اوپن ای‌آی آخرین بار در اوایل ماه آوریل، الگوی طولانی و سریع GPT-۴ Turbo و API خود را به‌روزرسانی کرد و بر اساس معیار‌های متفرقه بسیار زیادی، عنوان کارآمدترین الگوی هوش مصنوعی در جهان را هم به آن داد تا جایگزین حاکمیت کوتاه‌مدت Claude ۳ Opus Anthropic رقیب شود که در ماه قبل رونمایی شد. همچنین سم آلتمن اخیرا به گمانه‌زنی‌هایی درباره چت‌بات جی‌پی‌تی-۲ دامن زده است که به شکل مرموزی طی دو ماه گذشته در فضای وب ظاهر و ناپدید شده است؛ چت‌باتی که در واقع نسخه جدیدی از چت جی‌پی‌تی یا چت‌بات مشابهی از اوپن ای‌آی است. احتمال این وجود دارد که این چت‌بات در رویداد اوپن ای‌آی به نمایش گذاشته و درباره کاربردهایش توضیح داده شود.
این در حالی است که انتظار می‌رود گوگل در رویداد سالانه I/O خود (که امروز برگزار می‌شود) در کنار موارد دیگر مربوط به هوش مصنوعی جمینای، کمی درباره برنامه‌های خود در زمینه جست‌وجوی مبتنی بر هوش مصنوعی صحبت کند تا به این ترتیب تصویر شفاف‌تری از بازار در حال ظهور جست‌وجوی آنلاین مبتنی بر هوش مصنوعی شکل بگیرد. واضح است که در ماه‌های آینده و با تداوم روند هوشمندتر شدن تکنولوژی‌ها، موتورهای جست‌وجو هم از این جریان مستثنی نخواهند بود و باید منتظر اضافه شدن چت‌بات‌ها و شکل‌گیری عادات و فرآیند‌های تازه‌ای در جست‌وجو‌های اینترنتی و وب‌گردی افراد باشیم.
رهبر بازار جست‌وجوی آنلاین این روز‌ها مشغول آزمایش درستی پاسخ‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی در نتایج جست‌وجوی منظم خود است، چون برای رسیدن به رقبایش عجله دارد. این چشم‌انداز‌های تازه هوش مصنوعی که در حدود یک ماه گذشته به فیلد‌های نتایج جست‌وجوی برخی از کاربران نفوذ پیدا کرده‌اند، سوالات افراد را پیش‌بینی می‌کنند و خلاصه‌ای مرتبط با عبارت جست‌وجو را به آنها ارائه می‌دهند.
در همین حال، گوگل در آزمایشگاه‌های جست‌وجوی خود هم فرآیند جست‌وجو با هوش مصنوعی مولد را هم آزمایش کرده است. گوگل مشغول بررسی حوزه‌هایی از جمله پاسخ‌های ساده به سوالات کاربران، پیشنهاد‌هایی برای نیاز‌های خاص و کمک به تصویرسازی از طریق یک ابزار هنری مولد است. در حال حاضر، کاربران ناچارند بازی با این ویژگی‌ها انتخاب کنند، اما این آزمایش‌ها می‌تواند برخی از برنامه‌های بلندمدت گوگل را هم پیش‌بینی کنند.
زمانی که بازار شایعات درباره احتمال ورود اوپن ای‌آی به حوزه جست‌وجوی اینترنتی مبتنی بر هوش مصنوعی داغ بود، گمانه‌زنی‌هایی درباره کنار زدن موتور جست‌وجوی بینگ مایکروسافت - که شریک تجاری و سهامدار عمده اوپن ای‌آی است- مطرح می‌شد. در حالی که اوپن ای‌آی از عدم ورود خود به بازار جست‌وجوی آنلاین مبتنی بر هوش مصنوعی خبر داده است، اما نباید فراموش کرد که موتور جست‌وجوی مایکروسافت از زمانی که هوش مصنوعی مولد اوپن ای‌آی را ادغام کرد، وارد این عرصه رقابتی هوش مصنوعی هم شد. در حالی که عرضه اولیه بینگ یکپارچه شده با هوش مصنوعی ناقص و پر از برخی فریب‌های پرمخاطب و محبوب بود، اما مایکروسافت به سرعت آن را به‌روزرسانی کرد، مشکلاتش را رفع کرد و پیوند‌های منبع را اضافه کرد تا به این ترتیب مردم بتوانند به سادگی تصمیم بگیرند که می‌توانند به نتایج جست‌وجو و پاسخ‌هایی که بینگ ارائه می‌دهد اعتماد کنند یا خیر.
چت‌بات مایکروسافت که حالا به عنوان Copilot شناخته می‌شود، به کمک اتصال به اینترنت پاسخ‌های دقیق و پر از جزئیاتی را ارائه می‌دهد. در ماه دسامبر گذشته، مایکروسافت از امکان جست‌وجوی عمیق رونمایی کرد که یک حالت جست‌وجوی پیشرفته است که پرس و جوی ساده را به توضیحات جامع‌تری بسط می‌دهد تا هدف و انتظارات کاربر را بهتر به تصویر بکشد و به او این امکان را می‌دهد تا جست‌وجویی عمیق‌تر از آنچه را انجام دهد که فقط با چند کلمه کلیدی انجام می‌شد. سپس در ماه مارس هم مایکروسافت این ابزار جست‌وجوی جدید را برای استفاده از الگوی زبانی GPT-۴ Turbo ارتقا داد و به آن دانش عمیق‌تری داد تا کاربران بتوانند بهره بیشتری از این جست‌وجوی عمیق و پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی ببرند.
به نظر می‌رسد بازار نوظهور جست‌وجوی اینترنتی مبتنی بر هوش مصنوعی آن‌قدر جذاب باشد که در همین گام‌های اولیه استارت‌آپ‌های کوچک را هم با خود همراه کرده است. با این اوصاف تعجبی ندارد که شرکت کوچک و نوپای Perplexity - یکی از نوآورترین شرکت‌های سال ۲۰۲۴ در فهرست مجله فست‌کمپانی- از هوش مصنوعی برای ارائه پاسخ‌های درست و پرجزئیات به جست‌وجوی کاربرانش بهره می‌گیرد. این استارت‌آپ از ترکیب الگو‌های زبانی بزرگ، از جمله جی‌پی‌تی-۴، استفاده می‌کند تا به کاربران برای یافتن پاسخ‌هایی کمک کند که به سرعت بالایی نیاز دارند. انتظار می‌رود این روند جدیدی در جست‌وجو‌های اینترنتی آینده باشد که احتمالا تنها هوش مصنوعی امکان پاسخگویی به آنها را خواهد داشت.
موتور جست‌وجوی Brave هر چند به اندازه رقبای دیگر شناخته شده نیست، اما از هوش مصنوعی برای ارائه نتایج سریع و دقیق استفاده می‌کند. این مزیت به امکان عدم ردیابی کاربران یا جست‌وجو‌های آنها افزوده می‌شود تا به این ترتیب نگرانی‌های مربوط به نشت داده‌های شخصی و نفوذ به حریم خصوصی را هم از بین ببرد. این موتور جست‌وجو در به‌روزرسانی خود در اوایل ماه جاری میلادی اعلام کرد که در سال گذشته نزدیک به ۱۰ میلیارد درخواست دریافت کرده است؛ یعنی چیزی در حدود ۲۷ میلیون درخواست در روز. همچنین این موتور در پاسخ‌های خود امکان پشتیبانی از چندین زبان را هم ارائه می‌کند.
