تاریخ و ریشه‌های عزاداری برای امام حسین (ع) همواره مورد سوال همگان بوده است.
میزان نوشت: حجت الاسلام مرتضی محمدی، کارشناس علوم قرآنی به تشریح مراسم عزاداری محرم در تاریخ پرداخته و به موارد زیر اشاره کرده است:
* محرم اولین ماه قمری محسوب می‌شود و دعایی که ما ایرانیان در زمان تحویل سال نو آن را می‌خوانیم مختص اولین روز ماه قمری است، زیرا بیان می‌کنیم «حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ الحسین، بگردان حال ما را به نیکوترین حال حسین (ع)».
* برگزاری جلسات روضه و عزاداری از زمان امام باقر (ع) و طبق توصیه و وصیت این امام بزرگوار به مدت ۱۰ روز در منا پایه‌گذاری شد. طبق این مهم، روز اول ماه محرم به نام حضرت مسلم بن عقیل، روز دوم، ورود کاروان شهدا به سرزمین کربلا، روز سوم با عنوان حضرت رقیه (س) و روز چهارم منصوب به حضرت زینب (س) و حضرت حر است.
* روز پنجم حضرت عبدالله ابن الحسن و اصحاب، روز ششم حضرت قاسم بن الحسن، روز هفتم با عنوان روضه تشنگی حضرت علی اصغر، روز هشتم با عنوان حضرت علی اکبر، روز نهم با عنوان حضرت ابوالفضل العباس، روز دهم امام حسین (ع) و روز یازدهم که شام غریبان محسوب می‌شود به عنوان حضرت زینب (س) نامگذاری شده است و در این شب‌ها به روضه خوانی و ذکر مصائب ائمه معصومین (ع) پرداخته می‌شود.
* از مسلم به عنوان پسرعمو و سفیر امام حسین (ع) باید یاد کرد، تبعیت او از سیدالشهدا (ع) نکته‌ای مهم و قابل توجه است. وی در مقابل فرمان و دستو امام زمان خود که امام حسین (ع) بود فرمانبرداری را به خوبی نمایش داد و همین امر سبب شده تا نام او ماندگار شود.
