تعرفه برق مصرفی هر ساله از سوی وزارت نیرو برای مصارف مختلف خانگی، تجاری، صنعتی و… اعلام می‌شود؛ اعداد مربوط به قبض برقی که دریافت می‌کنیم طبق همین تعرفه‌ها به دست می‌آیند.
تاکنون برای بسیاری از ما پیش آمده که با دیدن قبض‌های برق، متوجه معنی اعداد و ارقام درج شده در آن نشده باشیم و بخواهیم روش محاسبه قبض برق را متوجه شویم.
به گزارش ایلنا، از آنجا که آگاهی از اعداد و ارقام مندرج در قبض برق و نحوه محاسبه آن می‌تواند در مدیریت بهینه مصرف برق اثرگذار باشد، در این مطلب سعی شده با زبان ساده به این پرسش‌ها پاسخ داده شود.
در ابتدا باید با برخی اصطلاحات مربوط به برق آشنا شویم؛ اصطلاحاتی که معمولا تفسیر اشتباهی از آن‌ها می‌شود.
احتمالاً عبارت‌های کیلووات - ساعت (kWh) و کیلووات (kW) را در قبوض برق دیده‌اید و یا از افراد مختلف به عنوان واحدی برای بیان میزان مصرف برق شنیده‌اید. کیلووات - ساعت و کیلووات، به ترتیب، واحد‌های انرژی و توان الکتریکی هستند که گاهی با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند.
اما مساله مهم این است که باید بدانیم مفاهیم توان و انرژی الکتریکی با یکدیگر تفاوت اساسی دارند. کیلووات-ساعت و کیلووات، به ترتیب، واحد‌های رایج برای بیان انرژی و توان الکتریکی هستند. انرژی الکتریکی یکی از انواع مختلف انرژی است. به طور ساده می‌توان گفت که انرژی، قابلیت انجام کار است و توان نیز میزان و نرخ مصرف انرژی در مدت زمانی مشخص.
به این ترتیب رابطه توان و انرژی به این صورت بیان می‌شود: زمان × توان = انرژی
دستگاه‌های الکتریکی معمولاً مطابق میزان توانی که مصرف می‌کنند بر حسب وات یا کیلووات مشخص می‌شوند. برای مثال یک لامپ ۱۰۰ وات و یا جارو برقی ۲۰۰۰ وات. انرژی الکتریکی مصرفی هر یک از وسایل نیز با ضرب توانشان در مدت زمانی که مشخص است به دست می‌آید. هزینه برقی نیز که پرداخت می‌کنیم طبق میزان مصرف انرژی الکتریکی بر حسب کیلووات-ساعت محاسبه می‌شود. به این ترتیب به طور خلاصه می‌توان گفت که کیلووات، واحد توان و کیلووات-ساعت واحد انرژی است و ما هزینه برق را بسته به کیلووات-ساعت مصرفی که طی آن هم توان وسایلمان و هم مدت استفاده از آن‌ها لحاظ شده پرداخت می‌کنیم.
کنتور‌هایی که نصب می‌شوند، قابلیت نمایش مصرف توان را در بازه‌های تعریف شده دارند. در هر نیمه از سال، ساعات مصرف انرژی الکتریکی در شبانه‌روز به سه دسته کم‌باری، میان‌باری و اوج بار تقسیم می‌شوند. در کم‌باری میزان مصرف کلی انرژی الکتریکی کم است و هزینه پایین‌تری نیز خواهد داشت. کنتور‌هایی که مصرف انرژی را برای این سه بازه زمانی به تفکیک نشان می‌دهند اصطلاحاً «کنتور سه زمانه» نام دارند. به راحتی و بسته به مدل این کنتور‌ها می‌توان مقدار مصرف انرژی را به صورت خودکار یا با چند بار فشردن یک دکمه روی آن‌ها مشاهده کرد.
شایان ذکر است که طبق گفته توانیر ساعات ۱۳ تا ۱۸ و ۲۰ تا ۲۴ جزو ساعات اوج بار در طول تابستان بوده و اکیدا توصیه می‌شود طی این ساعات از وسایل پُر مصرف استفاده نشود؛ بنابراین بهتر است استفاده از وسایل برقی پرمصرف مانند اتو، ماشین ظرفشویی، ماشین لباسشویی و ... به ساعات ۲۲ تا ۱۰ صبح موکول شود.
تعرفه برق مصرفی هر ساله از سوی وزارت نیرو برای مصارف مختلف خانگی، تجاری، صنعتی و… اعلام می‌شود. اعداد مربوط به قبض برقی که دریافت می‌کنیم طبق همین تعرفه‌ها به دست می‌آیند. با دانستن تعرفه‌ها، نحوه محاسبه اعداد قبض، قرائت کنتور، علاوه بر تخمین هزینه برق مصرفی، می‌توانیم با مصرف صحیح هزینه برق را کاهش دهیم.
محاسبه تعرفه برق در اقلیم غیر گرمسیر: محاسبه پلکانی هزینه برق در فصول گرم به این‌صورت است که هزینه مصرف تا سقف ۳۰۰ کیلووات‌ساعت با نرخ تعرفه عادی محاسبه می‌شود و مصرف مازاد بر آن، با ضریبی متفاوت در قبض برق درج خواهد شد. این ضریب تا سقف مصرف ۴۵۰ کیلووات‌ساعت، ۱.۵ برابر نرخ مصرف عادی، از ۴۵۰ تا ۶۰۰ کیلووات‌ساعت ۲.۵ برابر و برای مصارف بیش از ۶۰۰ کیلووات‌ساعت ۳.۵ برابر مقدار تعرفه الگو است.
محاسبه تعرفه برق در ۴ اقلیم گرمسیر: باتوجه به اینکه الگوی مصرف برق در ایران در فصل گرم سال متناسب به مناطق جغرافیایی متغیر بوده و از ۳۰۰ کیلووات در مناطق عادی، ۴۵۰ کیلووات در مناطق گرمسیر چهار، ۶۰۰ کیلووات در مناطق گرمسیر سه، ۱۵۰۰ کیلووات در مناطق گرمسیر دو، ۲۵۰۰ هزار کیلووات در مناطق گرمسیر یک تعیین شده است، بنابراین مشترکانی که در این فصل مازاد از الگوی مصرف منطقه برق مصرف کنند مشمول تعرفه‌های پلکانی می‌شوند و نرخ قبض آن‌ها نجومی می‌شود.
شناسه برق (یا همچنین شماره کنتور) روی کنتور برق معمولاً در بخش مربوط به شناسایی دستگاه قرار دارد. مکان دقیق قرارگیری شناسه برق بسته به نوع و مدل کنتور ممکن است متفاوت باشد، اما در اکثر موارد می‌توانید آن را در یکی از مکان‌های زیر پیدا کنید:
روی بدنه کنتور: برخی از کنتور‌های برق، شماره کنتور را روی بدنه خود دارند. این شماره معمولاً به صورت الفبایی یا عددی نمایش داده می‌شود و ممکن است با علامت “ID” یا “Serial Number” مشخص شده باشد.
پشت درب کنتور: در برخی مدل‌های کنتور‌های برق، شماره کنتور در قسمت پشت درب کنتور قابل مشاهده است. برای دسترسی به این شماره، ممکن است لازم باشد درب کنتور را باز کنید یا قسمتی از آن را جدا کنید.
صورتحساب قبض برق: شناسه برق معمولاً در صورتحساب قبض برق شما نیز ذکر می‌شود. اگر نتوانستید شماره کنتور را روی خود کنتور پیدا کنید، می‌توانید به قسمتی از صورتحساب نگاه کنید که مربوط به شناسه برق است. این شماره به صورت الفبایی یا عددی و در بالای صورتحساب ممکن است ذکر شده باشد.
اگر برای شما نیز این سوال پیش آمده است که پس از حذف قبوض کاغذی قبض، چگونه می‌توان به همه اطلاعات قبض دسترسی داشت؟ پاسخ این مسئله بسیار ساده است. با الکترونیکی شدن قبض‌ها، تنها راه دسترسی به اطلاعات قبض و پرداخت بدهی دوره‌ای به شرکت برق استان، دانستن شماره شناسه قبض است. برای اینکه بتوانید شناسه قبض را از طریق شماره کنتور پیدا کنید ابتدا لازم است شماره کنتور را از روی اطلاعات نوشته شده بر روی بدنه کنتور خانه خود پیدا کنید. به کنتور انشعابات برق مورد نظر مراجعه کنید. با کمی دقت روی اطلاعات کنتور، متوجه یک رشته عدد که معمولا در قسمت پایینی بارکد کنتور است، می‌شوید. به این نکته توجه کنید که در کنتور‌های قدیمی بارکد وجود ندارد؛ لذا این رشته عدد که معمولا هشت رقم یا بیشتر از آن است، می‌تواند به صورت عمودی یا افقی در هر کجای کنتور نوشته شده باشد. پس از یادداشت نمودن آن برای دسترسی به شناسه قبض برق اقدام کنید.
برنامه "برق من" نام اپلیکیشن رسمی شرکت توزیع نیرو برق است که با مراجعه به سایت رسمی شرکت برق می‌توانید آن را دریافت و بر روی تلفن همراه خود نصب کنید.
شرکت توانیر همچنین برای فرهنگ‌سازی در زمینه کاهش مصرف برق در روز‌های گرم تابستان، پویش "با انرژی" را راه‌اندازی کرده است که هدف از آن نهادیه کردن مصرف بهینه برق از سوی شهروندان است. با مراجعه به سایت باانرژی به نشانی ba-energy.ir و بخش شبیه ساز این اپلیکیشن، می‌توانید ضمن وارد کردن دستگاه وسیله برقی موردنظر، شهر و ساعات استفاده آن، رقم قبض برق خود را پیش بینی کنید. همچنین با صرفه‌جویی در مصرف برق و شرکت در این پویش، شانس کسب جوایز ارزنده‌ای را خواهید داشت.
