نایب رئیس مجلس گفت: این اولین باری است که اتفاق می‌افتد که شروع مجلس با شروع دولت، یعنی معمولاً مجلس که تشکیل می‌شد، یکسال بعد دولت می‌آمد و رییس جمهور جدید و کابینه‌اش را معرفی می‌کرد.
حمیدرضا حاجی بابایی، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، به بیان نکاتی درباره بررسی برنامه وزیران پیشنهادی دولت چهاردهم توضیحاتی ارائه کرد.
به گزارش مهر، بخشی از این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.
اولین آزمون رسمی مجلس دوازدهم در بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی، کلیاتی به ما بگویید از روندی که آغاز شده است و در بررسی صلاحیت‌ها به اوج خودش می‌رسد؟
این اولین باری است که اتفاق می‌افتد که شروع مجلس با شروع دولت، یعنی معمولاً مجلس که تشکیل می‌شد، یکسال بعد دولت می‌آمد و رییس جمهور جدید و کابینه‌اش را معرفی می‌کرد.
هنوز کمیسیون‌های ما تشکیل نشده بود و مشغول تشکیل کمیسیون‌ها بودیم و مجلس جدید شروع شده بود، با یک حادثه‌ای که اتفاق افتاد، رییس جمهور عزیزمان شهید شدند، مجلس وارد فاز جدید شد و دولت هم وارد یک فاز جدید شد.
معرفی دولت و کابینه دولت درست زمانی دارد شکل می‌گیرد که کمیسیون‌های ما هم تازه شکل گرفته‌اند و کارشان را دارند شروع می‌کنند. براساس آیین نامه داخلی، مجلس، چون چند دوره قبل به این شکل نبود و یک مقدار متفاوت بود، از دوره قبل و این دوره، وقتی که وزراء به مجلس معرفی می‌شوند، یک هفته دراختیار کمیسیون‌ها قرار می‌گیرند.
یعنی یکشنبه که آقای پزشکیان کابینه شان را معرفی کردند، از همان لحظه کار کمیسیون‌ها شروع شد و تا جمعه عصر هم ادامه دارد.
درست است که به صورت رسمی تعطیل است، اما جلسات امروز هم در مجلس ما جلساتی داشتیم و همه وزراء با ساعاتی که برای آنها تعیین شده است، وارد کمیسیون‌ها می‌شوند و همه کمیسیون‌ها از همه وزراء سؤالات خودشان را می‌پرسند، وزراء برنامه خودشان را توضیح می‌دهند برای نمایندگان و یک نظرسنجی هم از کمیسیون‌ها در مورد وزرایی که در آنجا صحبت کردند، معمولاً انجام می‌پذیرد؛ که الان اشاره شد به آرای استمزاجی؟
استمزاجی بله. ما در کمیسیون‌ها معمولاً این‌طوری است که وقتی ۲۳ نفر عضو دارند، ۱۶ نفر باید حضور داشته باشند. مثلاً ۱۵ نفر هستند، باید منتظر باشیم تا یک نفر بیاید و ۱۶ نفر بشود و بحث را شروع کنیم، ما کار را شروع می‌کنیم، رأی گیری استمزاجی می‌کنیم، آن یک نفر که آمد، ۱۶ نفر شدیم، دوباره رأی گیری می‌کنیم. برای این است که متوجه شویم که چه خبر است.
روز شنبه که به صورت رسمی صلاحیت‌ها آغاز می‌شود به نوعی قرائت جمع بندی کمیسیون‌های تخصصی را خواهیم داشت؟
روز شنبه که کار ما شروع می‌شود، اول کلیات مطرح است، یعنی برنامه‌های دولت در موردش بحث می‌شود. رییس جمهور گزارشی را به مجلس می‌دهد و دو ساعت و نیم وقت دارد، این دو ساعت و نیم را هر وقت که اراده کرد می‌تواند استفاده کند، می‌تواند اول جلسه دو ساعت و نیم صحبت کند، می‌تواند همه وزراء که صحبت کردند استفاده کند، نصف را می‌تواند اول و نصف را آخر استفاده کند؛ بنابراین رییس جمهور یک گزارش از وزرای خودش برنامه‌های خودش را ارائه خواهد کرد، پنج نماینده به عنوان مخالف، پنج نماینده به عنوان موافق، یک مخالف، یک موافق، یک مخالف، یک موافق، صحبت می‌کنند، اما رأی گیری وجود ندارد.
بعد از این نوبت وزراء می‌رسد، به ترتیب حروف الفباء، اول وزیر آموزش و پرورش است، می‌آید کمیسیون آموزش و تحقیقات باید ۱۰ دقیقه گزارش بدهد، بعضی از وزراء در دو کمیسیون تخصصی هستند.
اگر مربوط به دو کمیسیون تخصصی باشند پنج دقیقه سخنگوی آن کمیسیون، پنج دقیقه سخنگوی این کمیسیون، یک گزارش می‌دهد، برنامه‌های وزیر را اعلام می‌کند و اعلام می‌کند که کمیسیون به او رأی داد یا نداد، یا رأی مثبت دادند یا رأی منفی، یا با رأی کامل و تام ۲۳ نفر یا نه نسبی است که عموماً نسبی رو صحن مجلس ارائه می‌شود.
بعد از اینکه گزارش کمیسیون داده شد، دو نماینده مخالف و دو نماینده موافق، هر کدام ۱۵ دقیقه، یک مخالف ۱۵ دقیقه صحبت می‌کند، این ۱۵ دقیقه را می‌تواند ۵ یا ۷ یا ۸ دقیقه را به یک نماینده دیگری هم بدهد؛ بنابراین ممکن است شما که از بیرون نگاه می‌کنید، مثلاً ۴ مخالف و ۴ موافق صحبت کنند. مجموع ۶۰ دقیقه است، حالا یا ۴ نفر صحبت می‌کنند، ۲ موافق و ۲ مخالف و یا نه، ۴ موافق و ۴ مخالف صحبت می‌کنند.
اگر هر کدام از وزراء رأی اعتماد را نگیرند، رئیس جمهور مراحلی را که طی خواهند کرد، به چه صورتی خواهد بود؟ چیزی که اشاره کردید، روز چهارشنبه جمع بندی نهایی را مجلس اعلام می‌کند، تعداد وزرایی که رأی آوردند و آن‌هایی که نتوانستند رأی اعتماد را کسب کنند؟
اگر رأی نیاوردند رییس جمهور فرصت دارد سرپرست داشته باشد و می‌تواند همان فردای آن روز معرفی کند. یعنی در اختیار رییس جمهور است که بتواند آن کار را انجام بدهد؛ بنابراین ما سه شنبه عصر یا چهارشنبه صبح رأی گیری خواهیم کرد و امیدواریم دولت پرقدرت و پرتوان بتواند کار خودش را شروع کند، کار سختی است، هم همراهی دولت را می‌خواهد و هم همراهی مجلس را می‌خواهد.
جدا از این صرفه جویی وقت و نظم زمانی که اشاره می‌کنید، چقدر در بررسی صلاحیت، در رأی اعتمادی که قرار است داده شود به وزیر پیشنهادی تأثیرگذار است؟
نهایت نظم را ما داشتیم. رئیس مجلس هم یک نکته فرمودند، اینکه ما چند دوره قبل خیلی این حالت را نداشته‌ایم، کاندید‌های وزارت بود وارد مجلس می‌شد مثلاً ۳۰ نفر با خودش آورده است، یکی ۲۰ نفر آورده است، هر کسی حرفی دارد می‌زند، هر کسی از یک گوشه وارد مجلس شده است.
این دفعه اعلام رسمی شد که هر وزیری با معرفی خودش فقط سه نفر می‌تواند وارد مجلس کند و باید امضاء کند که این سه نفر من معرفی می‌کنم. این اولاً مجلس خیلی مرتب و بانظم کارش دنبال می‌شود.
بعداً توضیح بدهید که علت این سه نفر محدودیت‌های حضور همراهان وزرای پیشنهادی چه است؟ چون آقای قالیباف بعنوان ریاست مجلس هم خیلی روی این موضوع تأکید داشتند؟
کسانی که خودش اعتقاد دارد و همراه اش است. اکثراً معاول پارلمانی وزیر قبل یکی بود، یا مدیرکل پارلمانی یکی بود، یک نفر هم خودش همراه آورده بود، سه نفر که بتوانند کار‌های او را در کمیسیون‌ها دنبال کنند.
نکته بعدی این بود که هر کمیسیونی، کمیسیون‌های ما درست است که رسماً گفته بودیم که ۸ صبح شروع کنیم و ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه هم تمام کنیم، ولی واقعاً این‌طوری نبود، ما گاهی وقت‌ها از ۶ صبح جلسات دیگری داشتیم، بعد کمیسیون‌ها شروع می‌شد تا ۲۰ و ۳۰ و تا ۱۲ شب هم ادامه پیدا می‌کرد.
واقعاً کار فشار سنگینی هم روی نمایندگان عزیز بود و هم روی وزرایی که پیشنهاد شده بودند، کار بسیار سنگینی بود انجام شد و واقعاً امروز هم می‌گویم پنجشنبه است رسماً ما برنامه نداده بودیم، الان واقعاً کمیسیون‌ها بعضی‌ها جلسه داشتند و کار می‌کردند.
نکته مثبتی هم وجود داشت، اینکه خیلی قبل‌ها بعضی از جلسات بیرون از مجلس تشکیل می‌شد، یک نفر یک جایی تک جلسه تشکیل می‌داد، یک وزیر می‌رفت، بعضی از نماینده‌ها می‌رفتند، الان تقریباً همه جلسات در داخل مجلس تشکیل شد. حرف و حدیث نداشت، حاشیه نداشت که کسی حرف خاصی بزند، کسی برنامه خاصی را اعلام کند.
اینکه می‌گویید تقریباً یعنی بود؟
من خبر ندارم، من نشینده ام.
تا جایی که رصد شد و تدبیر شده بود، از این موضوع جلوگیری شد؟
بله واقعاً بی حرف و بی حاشیه بود. یکی از نکات مهمی هم که در این دوره من کاملاً می‌خواهم هم از مزایای مجلس بگویم و هم کسانی که معرفی شدند، ما بحث‌های خارج از عرف هم نداشتیم. ممکن بود بحث‌ها در واقع چالشی باشد در خیلی جاها، ولی بحثی که بخواهد خارج از عرف محاوره و گفتگو و احترام متقابل باشد نداشتیم.
هم از جناب آقای پزشکیان در گفتگو‌های زمان قبل از ریاست جمهوری‌شان و هم زمانی که رئیس جمهور شدند چه در گفتگو‌های اخیر و مصاحبه‌های اخیرشان دائم تاکید می‌شود بر اجرای برنامه هفتم پیشرفت، ما الان در مجلس شورای اسلامی نمایندگان که حالا اولین آزمون را در بررسی صلاحیت‌ها در مجلس دوازدهم دارند سپری می‌کنند و یک فرصت است برای تک تک نمایندگانی که خیلی از آنها نماینده اولی هستند.
یکی از نکات مثبت آقای پزشکیان همین بود که در مناظره هم که داشت همش تاکید بر قوانین بالادستی می‌کرد، چون غیر از این معنا ندارد یعنی کسی نمی‌آید رئیس جمهور مملکت شود بعد بگوید من خودم برنامه دارم یا یک رئیس جمهور داشتیم زمانی گفت من اصلاً برنامه نمی‌خواهم من خودم برنامه‌ام نه مجلس قانونگذار است کشور سیاست‌های کلی دارد قوانین را مصوب کرده یکی از مهم‌ترین و شاید مهم‌ترین قانونی که ما مصوب کردیم و حدود ۱۴ ماه در مجلس بحث شد بحث برنامه هفتم است.
برنامه هفتم در واقع برنامه همه وزرا است برعکس آنچه که گفته می‌شود برنامه این وزیر چیست، برنامه اگر منظور این است که ایشان می‌خواهد چه چیزی را می‌فهمد که بعداً اجرا کند این بلد است آقای وزیر باید تشریف بیاورد آنچه را که قانون شده قانون را اجرا کند و آن برنامه است.
پس بنابراین در کمیسیون‌ها نمی‌گفتند برنامه‌ات چیست روش کار و برنامه اجرای هفتم از چیست یعنی چه برنامه‌ای و چه روشی و چه شیوه‌هایی داری که بتوانی آنچه حالا مرکز پژوهش‌های ما یک کار بسیار ویژه انجام داده بود برای هر کمیسیونی و برای هر وزیری از برنامه هفتم در واقع متنی را فرستاده بود که آقای مثلاً وزیر آموزش و پرورش بر اساس برنامه هفتم وظایف شما اینهاست آقای وزیر نمی‌دونم راه و شهرسازی خانم وزیر راه و شهرسازی.
خانم صادق به عنوان وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی؟
۲۰ موضوع در آن وزارتخانه پیش بینی شده شما به ما بفرمایید که این ۲۰ موضوع که در برنامه هفتم آمده شما چطور می‌خواهید این را اجرا کنید چه مولفه‌هایی را می‌خواهید تا این‌ها را اجرا کنید اولویت‌هایت از این ۲۰ تا کدام است و نحوه تعاملت با مجلس برای اجرای قانون چیست شما چه کاری را می‌خواهید انجام بدهید نحوه تعاملت با دولت چطور خواهد بود.
چون می‌دانید یک وزیر یک برنامه از خودش باید انجام بدهد یک برنامه در تعامل با وزرای دیگر است یعنی عضو دولت محسوب می‌شود یعنی کسی که وزیر یک دولت شد باید مسئولیت کل دولت را هم به عهده بگیرد و بپذیرد، چون عضو دولت است پس بنابراین مطابقت‌های خوبی داشت.
پس این نیست که ما بگوییم آنچه که وزرا گفته‌اند به آنچه که برنامه هفتم گفته مطابقت نداشت، چون چیزی نمی‌خواستند بگویند که مطابقت داشته باشد این برنامه را باید توضیح می‌دادن.
مجلس بر روی برنامه هفتم به شدت حساسیت دارد، چون این برنامه گره‌های کور اقتصادی کشور و گره‌های کور فرهنگی و مسائل گوناگون را باید باز کنند به همین علت این برنامه امید مجلس است امید دولت است و رهبری تاکید بر برنامه کرده‌اند که برنامه هفتم باید حتماً اجرایی شود.
