من از نمایندگان مجلس انتظار فراتر از حد ندارم و حتی می‌گویم اشکالی ندارد اگر گاهی دقیق صحبت نمی‌کند یا انتظار خودکفایی سریع را در حوزه خودرو دارد. اما آن چه مهم است، نوع پاسخ وزیر پیشنهادی است. وزیر پیشنهادی باید در پاسخ نهایت دقت را نشان می‌داد که مشخص می‌شد آیا متوجه تفاوت بین خودکفایی کامل و توسعه مبتنی بر توانمندی داخل است یا خیر. این، خود یک نکته مهم بود که متاسفانه مجهول باقی ماند.
فرارو- سیدمحمد اتابک، وزیر پیشنهادی صمت بخش عمده‌ای از سخنان خود را روی حوزه خودرو متمرکز کرد. اگر وزارت صنعت، معدن و تجارت، زیرساخت‌های متعددی دارد، اما مجموع سخنان اتابک به سمتی بود که گویی روی بخش خودرو تمرکز بیشتری دارد. اتابک در بخشی از سخنان خود به مسئله واردات خودرو پرداخت و گفت: واردات خودرو از طرف نمایندگان مجلس به صورت قانون ابلاغ شده است. اعتقاد من در خودروسازی این است که ما در خودروسازی راهی جز رقابتی کردن آن نداریم. رقابتی شدن خودرو قانون هست و ما هم با واردات خودرو، رقابتی شدن را انجام می‌دهیم؛ ضمن اینکه خودرو باید به سمت خصوصی‌سازی شدن سوق پیدا کند.
به گزارش فرارو، اتابک در بخشی دیگر از سخنان خود تاکید کرد برنامه هفتم توسعه مبنایی برای برنامه ریزی او بوده است. با توجه به سخنان اتابک، پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که وزارت صمت چگونه قرار است مشکلات حوزه خودرو را حل کند با حتی به درخواست برخی نمایندگان به خودکفایی در این حوزه دست پیدا کنیم؟ امیرحسن کاکایی، عضو هیات‌علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت و کارشناس حوزه خودرو به پرسش‌های فرارو پاسخ داده است:
امیرحسین کاکایی به فرارو گفت: «وقتی در سطح مجلس و راجع به قانون گذاری صحبت می‌کنیم یک جور صحبت می‌کنیم، وقتی قرار است وزیر شویم یک جور صحبت می‌کنیم، معاون وزیر و مدیرعامل یک شرکت بزرگ هم اگر باشیم یک جور دیگر صحبت می‌کنیم. پس از وزیر پیشنهادی صمت انتظار نداریم بگوید برنامه‌های من همان برنامه هفتم است. من معتقدم این جمله خطرناک است، چون برنامه هفتم و سایر سیاست گذاری‌های کلان، بسیار کلی هستند و اگر قرار بود بر اساس همین برنامه‌ها همه مشکلات کشور را حل کنیم که اصلا وزیر لازم نداشتیم. ما وزیر را برای اجرایی شدن برنامه‌ها نیاز داریم. پس وزیر مربوطه باید راهکار‌های خود را برای اجرایی کردن برنامه‌ها ارائه دهد. یکی از جملات وزیر پیشنهادی صمت این بود که ما با واردات خودرو، بازار و صنعت خودرو را رقابتی می‌کنیم، اما حقیقت این است که متاسفانه این طرز فکر قابل دفاعی نیست و اتفاقا این نوع دیدگاه صنعت خودرو را زمین زده است. آیا می‌توانیم با واردات به عنوان عامل ترساننده تولید کننده داخلی را بترسانیم؟ طی روز‌های اخیر گفته شد ایران خودرو بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار جذب کرده. چقدر این طرز تفکر غلط است. این رقم را ایران خودرو جذب نکرده بلکه بانک‌ها جذب کرده اند و هنوز هم پولی به حساب ایران خودرو نرفته است. چرا مردم پول‌های خود را با جای سرمایه گذاری در امور تولیدی، صرف خودرو می‌کنند؟ آیا مشکل از اقتصاد ما نیست؟ای کاش وزیر پیشنهادی توضیح می‌دادند که صنعت خودروسازی چگونه قرار است رقابت پذیر شود. حتی در حوزه واردات هم باید توضیح داده می‌شد که چگونه قرار است واردات با کیفیت داشته باشیم؟ مردم نباید بعد از واردات درگیر مشکلات لوازم یدکی و خدمات شوند. صرف گفتن انجام واردات برای رقابت پذیری کافی نیست.»
وی افزود: «همچنین انتظار می‌رود وزیر پیشنهادی توضیح دهند چگونه قرار است وزارتخانه را اصلاح کنند. وزارت صنعت حدود ۴۰ درصد از اقتصاد کشور را در دست دارد، البته ۴۰ درصدی که در حال فروپاشی است. ما با کمبود برق، گاز، ارز، نحوه غلط قیمت گذاری دستوری رو به رو هستیم. وزارتخانه صمت هم در ۷ سال گذشته ۷ وزیر و شبه وزیر (سرپرست) مختلف را به خود دیده است؛ بنابراین از درون پوسیده است؛ بنابراین اول باید بپرسیم چگونه قرار است وزیر جدید این ۴۰ درصد اقتصاد کشور را اصلاح کند. اگر به این نکات توجه نشود، صنعت خودرو که جای خود، صنعت لوازم خانگی هم نابود می‌شود. متاسفانه یکی از بزرگترین مشکلاتمان در وزارت صمت منابع انسانی است. این که وزیر پیشنهادی به عنوان مشاهده کننده یا مراجعه کننده مشکلات را دیده باشد کافی نیست. با مشاهده معلول‌ها نمی‌توان علت‌ها را درک یا برای علت‌ها راه حل ارائه کرد. وزارت صمت از ۳ غول صنعت، معدن و تجارت تشکیل شده است. صنعتی که فقط شامل خودرو نیست و از پتروشیمی تا صنایع کشاورزی و نساجی را شامل می‌شود. با مراجعه کردن به وزارتخانه نمی‌توانیم درک درستی داشته باشیم بلکه باید راه حل اجرایی دهیم. ۲۰ سال است از خصوصی سازی صحبت می‌شود، اما برنامه‌های لازم برای اجرای خصوصی سازی کجاست؟ آیا فقط با خصوصی سازی مشکلات حل می‌شود؟»
عضو هیئت علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت گفت: «من از نمایندگان مجلس انتظار فراتر از حد ندارم و حتی می‌گویم اشکالی ندارد اگر گاهی دقیق صحبت نمی‌کند یا انتظار خودکفایی سریع را در حوزه خودرو دارد. اما آن چه مهم است، نوع پاسخ وزیر پیشنهادی است. وزیر پیشنهادی باید در پاسخ نهایت دقت را نشان می‌داد که مشخص می‌شد آیا متوجه تفاوت بین خودکفایی کامل و توسعه مبتنی بر توانمندی داخل است یا خیر. این، خود یک نکته مهم بود که متاسفانه مجهول باقی ماند. نکته بعدی که مغفول مانده این است که صنعت خودرو، به دو نکته بسیار مهم وابسته است: یکی سرنوشت تحریم‌ها و روابط خارجی و چگونگی برقراری روابط درست و اصولی. درواقع باید بگوییم آیا ممکن است در چنین وضعیتی حرف از خودکفایی کامل بزنیم؟ حتی آمریکا و چین هم بعید است صحبت از خودکفایی کامل کنند. آلمان و ژاپن هم خودکفا نیستند. اصلا صنعت خودرو جهانی است و خودکفایی در آن معنا ندارد. ما در صنایع دیگر از جمله فولاد و مس هم با وجود آن که ثروت زیادی دارند عقب‌تر از استاندارد جهانی هستیم، چون ارتباط نداریم.»
وی افزود: «وزارت صمت به تنهایی نمی‌تواند همه مشکلات را حل کند. بسیاری از مشکلات صنعت ما مربوط به وزارتخانه‌های دیگر است. برای مثال، اکنون مسئله کمبود برق یک مسئله بحرانی برای صنایع است. این‌ها مربوط به وزارت نیرو است. کیفیت نامناسب بنزین هم مسئله دیگری است که روی وزارت صمت هم تاثیرگذار است. همچنین توسعه فناوری اطلاعات و شبکه اینترنت روی ارتباطات خودرو موثر است. نتیجه همه این‌ها این است که مسائل بسیار مهمی که انتطار می‌رفت وزیر مربوطه مورد توجه قرار دهد، مورد توجه قرار نگرفت. وزیر صمت قرار است چگونه اجماع سازی کند و با ایجاد تعامل، وزارت صمت را از حالت جزیره‌ای خارج کند و رهبر حرکت صنعتی کشور شود؟ یکی از بزرگترین برنامه‌های وزیر صمت باید اصلاح روابط با سایر وزارتخانه‌ها باشد. زمانی یک سازمان گسترش داشتیم، که مسائل اجرایی خودرو را دنبال می‌کرد و یک مدیر کل خودرو داشتیم که همه امور را در یک چارچوب پیش می‌بردند. اکنون سازمان گسترش تقریبا کنار گذاشته شده و کار‌ها در ۵ واحد مختلف وزارت صنایع تقسیم شده است. اکنون با این تقسیم بندی جدید، به جای از این اتاق با آن اتاق رفتن، باید از این ساختمان به آن ساختمان برویم. ما از این دست مشکلات زیاد داریم که اصلا مورد توجه قرار نمی‌گیرد و به جای ارائه برنامه، آرزو‌ها و رویا‌های وزرا مطرح می‌شود.»
