پزشکیان کارت‌های خود را با دقت بازی می‌کند؛ عراقچی چراغ سبز گرفته

الکس وطن‌خواه مدیر برنامه ایران و همکار ارشد در موسسه خاورمیانه چهارمین سخنران این میزگرد بود. وطن‌خواه در خصوص سیاست خارجی دولت جدید ایران گفت: پزشکیان می‌داند که نمی‌تواند دستور کار خود را تحمیل کند، اما ممکن است بتواند حاکمیت را در مورد مزایای موضع کمتر تقابل‌آمیز با جهان خارج متقاعد کند.

به گزارش دنیای اقتصاد، به پزشکیان با این شعار در انتخابات شرکت کرد و وعده تغییرات اساسی را داد، اما در چند هفته اول حضورش در دفتر رئیس‌جمهور، کار مهمی انجام نداده است. در حوزه سیاست خارجی، مردی که به عنوان یک نامزد از به حاشیه رانده شدن تهران در صحنه بین‌المللی ابراز تأسف کرد، تا حد زیادی به اصول و شعارها پایبند بوده است.

اما هنوز برای دست کشیدن از پزشکیان و دولتش خیلی زود است. به هر حال، تغییر مسیر یک ضرورت برای دولتی است که با فهرست طولانی از نواقص که بسیاری از آن‌ها ریشه در سیاست خارجی دارد، دست به گریبان است. واقعیت این است که پزشکیان محرک تغییر نخواهد بود. با این حال، شخصیت یک رئیس‌جمهور در نظام ایران اهمیت دارد.

محمود احمدی‌نژاد در دوره دوم ریاست جمهوری خود که بیش از حد اعتماد به نفس داشت، تلاش کرد خط قرمز آمریکا را رد کند، اما در نهایت نتوانست دستورکار خود را تحمیل کند. پزشکیان در این تلاش برای تغییر مسیر، کارت‌های خود را با دقت بازی می‌کند. این روزها، حفظ آرمان‌گرایی انقلابی در مقابل عمل‌گرایی به نمایش گذاشته شده است.

پزشکیان هفته گذشته از ناتوانی مسلمانان در برابر سیاست‌های اسرائیل ابراز تاسف کرد. «اگر مسلمانان متحد بودند، آیا اسرائیل جرات می‌کرد این اشتباهات را در این منطقه انجام دهد؟ نه‌تنها اسرائیل، بلکه آمریکا، اروپا و هر قدرت دیگری، آیا می‌توانند هر کدام از این کارها را انجام دهند؟» این شعارهای قدیمی به گوش طنین خوشایندی دارد و در عمل معنایی جز استمرار ندارد.

به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه پزشکیان، این وظیفه داده شده است که نتایج ملموس را دنبال کند و به دنبال رویاهای ناخواسته نباشد. عراقچی تاکنون اظهارات مهمی را بیان کرده است که عبارتند از: ایران روابط با روسیه و چین را در اولویت قرار خواهد داد.

ایران به حمایت از محور مقاومت و مبارزه برای حقوق فلسطینیان ادامه خواهد داد. و ایران به دنبال راه‌هایی برای مدیریت تنش با آمریکایی‌ها برای جلوگیری از جنگ خواهد بود. همه اینها تداوم سیاست در تهران را بازتاب می‌دهد، اما یک استثنا وجود دارد. عراقچی همچنین اظهارنظر کنجکاوانه‌ای داشت: اگر اروپایی‌ها بخواهند به رفتار خصمانه خود در قبال جمهوری اسلامی پایان دهند، ایران آن‌ها را در اولویت قرار می‌دهد.

آیا معاون سابق محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، می‌تواند سیاست خارجی تهران را در کوتاه‌مدت به همان صورتی که رئیس سابق خود در اواخر سال ۲۰۱۳ انجام داد، تغییر دهد؟ باید دید. اما بی‌تردید پیشنهاد عراقچی به اروپایی‌ها از قبل تایید شده، دقیقا به همان شکلی که ظریف در سال ۲۰۱۳ برای پیگیری تنش‌زدایی هسته‌ای با قدرت‌های غربی چراغ سبز دریافت کرد.

ایده اولویت دادن به اروپایی‌ها و نه آمریکایی‌ها، فشاری را که تهران برای متعادل کردن مجدد سیاست خارجی‌اش متحمل شده است، نشان می‌دهد. به هر حال، این بروکسل نیست، بلکه واشنگتن است که دروازه ورودی به ثمر رسیدن تلاش‌های تهران برای کاهش تنش در صحنه بین‌المللی خواهد بود.

الکس وطن‌خواه مدیر برنامه ایران و همکار ارشد در موسسه خاورمیانه چهارمین سخنران این میزگرد بود. وطن‌خواه در خصوص سیاست خارجی دولت جدید ایران گفت: پزشکیان می‌داند که نمی‌تواند دستور کار خود را تحمیل کند، اما ممکن است بتواند حاکمیت را در مورد مزایای موضع کمتر تقابل‌آمیز با جهان خارج متقاعد کند. پزشکیان با این شعار در انتخابات شرکت کرد و وعده تغییرات اساسی را داد، اما در چند هفته اول حضورش در دفتر رئیس‌جمهور، کار مهمی انجام نداده است. در حوزه سیاست خارجی، مردی که به عنوان یک نامزد از به حاشیه رانده شدن تهران در صحنه بین‌المللی ابراز تأسف کرد، تا حد زیادی به اصول و شعارها پایبند بوده است.

اما هنوز برای دست کشیدن از پزشکیان و دولتش خیلی زود است. به هر حال، تغییر مسیر یک ضرورت برای دولتی است که با فهرست طولانی از نواقص که بسیاری از آن‌ها ریشه در سیاست خارجی دارد، دست به گریبان است. واقعیت این است که پزشکیان محرک تغییر نخواهد بود.

با این حال، شخصیت یک رئیس‌جمهور در نظام ایران اهمیت دارد. محمود احمدی‌نژاد در دوره دوم ریاست جمهوری خود که بیش از حد اعتماد به نفس داشت، تلاش کرد خط قرمز آمریکا را رد کند، اما در نهایت نتوانست دستورکار خود را تحمیل کند. پزشکیان در این تلاش برای تغییر مسیر، کارت‌های خود را با دقت بازی می‌کند. این روزها، حفظ آرمان‌گرایی انقلابی در مقابل عمل‌گرایی به نمایش گذاشته شده است.

پزشکیان هفته گذشته از ناتوانی مسلمانان در برابر سیاست‌های اسرائیل ابراز تاسف کرد. «اگر مسلمانان متحد بودند، آیا اسرائیل جرات می‌کرد این اشتباهات را در این منطقه انجام دهد؟ نه‌تنها اسرائیل، بلکه آمریکا، اروپا و هر قدرت دیگری، آیا می‌توانند هر کدام از این کارها را انجام دهند؟» این شعارهای قدیمی به گوش طنین خوشایندی دارد و در عمل معنایی جز استمرار ندارد.

به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه پزشکیان، این وظیفه داده شده است که نتایج ملموس را دنبال کند و به دنبال رویاهای ناخواسته نباشد. عراقچی تاکنون اظهارات مهمی را بیان کرده است که عبارتند از: ایران روابط با روسیه و چین را در اولویت قرار خواهد داد.

ایران به حمایت از محور مقاومت و مبارزه برای حقوق فلسطینیان ادامه خواهد داد. و ایران به دنبال راه‌هایی برای مدیریت تنش با آمریکایی‌ها برای جلوگیری از جنگ خواهد بود. همه اینها تداوم سیاست در تهران را بازتاب می‌دهد، اما یک استثنا وجود دارد. عراقچی همچنین اظهارنظر کنجکاوانه‌ای داشت: اگر اروپایی‌ها بخواهند به رفتار خصمانه خود در قبال جمهوری اسلامی پایان دهند، ایران آن‌ها را در اولویت قرار می‌دهد.

آیا معاون سابق محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، می‌تواند سیاست خارجی تهران را در کوتاه‌مدت به همان صورتی که رئیس سابق خود در اواخر سال ۲۰۱۳ انجام داد، تغییر دهد؟ باید دید. اما بی‌تردید پیشنهاد عراقچی به اروپایی‌ها از قبل تایید شده، دقیقا به همان شکلی که ظریف در سال ۲۰۱۳ برای پیگیری تنش‌زدایی هسته‌ای با قدرت‌های غربی چراغ سبز دریافت کرد.

ایده اولویت دادن به اروپایی‌ها و نه آمریکایی‌ها، فشاری را که تهران برای متعادل کردن مجدد سیاست خارجی‌اش متحمل شده است، نشان می‌دهد. به هر حال، این بروکسل نیست، بلکه واشنگتن است که دروازه ورودی به ثمر رسیدن تلاش‌های تهران برای کاهش تنش در صحنه بین‌المللی خواهد بود.