فشار داخل چشمی یا فشار چشم یک بیماری چشمی است که میتواند به تخریب عصب بینایی و در نهایت از دست دادن بینایی منجر شود. درمان به موقع و کنترل فشار چشم میتواند به پیشگیری از این مشکلات کمک کند. روشهای مختلفی وجود دارد که شما میتوانید برای درمان فشار چشم خود از آنها استفاده کنید.
فشار چشم مسئله جدی است و زمانی که متوجه شدید با این مشکل مواجه هستید باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا پزشک وضعیت شما را بررسی کند. پزشک با بررسی وضعیت شما میتواند بهترین راه را برای تنظیم کردن فشار چشم پیشنهاد دهد.
به گزارش مثبت سبز، یکی از بهترین روشهای درمان فشار چشم که توسط بیشتر پزشکان تجویز میشود استفاده از قطره چشمی است. قطرههای مختلفی وجود دارد که شما میتوانید برای کاهش فشار چشم از آنها استفاده کنید. برخی از این قطرهها با بهبود نحوه تخلیه مایع درون چشم (زلالیه)، فشار چشم را کاهش میدهند و برخی قطرههای دیگر میزان مایع تولید شده توسط چشم را کاهش میدهند.
برای انتخاب بهترین قطره برای کاهش فشار چشم باید به پزشک مراجعه کنید تا ابتدا پزشک وضعیت شما را بررسی کند. با توجه به وضعیت چشم و میزان فشار چشم نوع خاصی از قطره چشم را به شما توصیه میکند؛ همچنین بسته به اینکه فشار چشم شما چقدر باید پایین باشد، ممکن است بیش از یک قطره چشم برای شما تجویز شود.
گاهی استفاده از قطرههای چشمی به تنهایی برای کاهش فشار چشم کافی نیستند. در این شرایط شما باید از داروهای خوراکی نیز استفاده کنید. این داروها باید توسط چشم پزشک تجویز شود. این دارو معمولا یک مهارکننده کربنیک انیدراز است. برخی از این داروهای خوراکی ممکن است همراه با عوارضهای جانبی باشد. عوارض جانبی احتمالی این داروها شامل تکرر ادرار، سوزن سوزن شدن انگشتان دست و پا، افسردگی، ناراحتی معده و سنگ کلیه است.
لیزر درمانی یکی دیگر از روشهای موثر در کاهش فشار چشم است که معمولا در مواردی که داروها کافی نباشند یا شخص تحمل داروها را نداشته باشد، استفاده میشود. چشم پزشک شما همچنین ممکن است جراحی لیزر را قبل از استفاده از قطرههای چشمی توصیه کند. این نوع درمان در مطب چشم پزشک شما انجام میشود. چشم پزشک شما از یک لیزر کوچک برای بهبود زهکشی بافت واقع در زاویه تلاقی عنبیه و قرنیه استفاده میکند. ممکن است چند هفته طول بکشد تا اثر کامل این روش آشکار شود.
جراحی چشم یکی از گزینههای درمانی برای کاهش فشار داخل چشمی است، به ویژه در مواردی که درمانهای دارویی و لیزری موفقیتآمیز نبودهاند یا نتوانستهاند به میزان کافی فشار چشم را کنترل کنند. انتخاب جراحی به عنوان یک روش درمانی، معمولا زمانی صورت میگیرد که خطر آسیب به عصب بینایی و از دست دادن بینایی جدی باشد. هدف اصلی جراحیهای چشمی در این زمینه، ایجاد مسیرهای جدید یا بهبود مسیرهای موجود برای تخلیه مایع زلالیه از داخل چشم است، تا بدین وسیله فشار چشم کاهش یابد.
جراحیهای چشمی برای درمان فشار چشم به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: جراحیهای فیلترینگ که شامل ایجاد مسیرهای جدید تخلیه مایع میشوند و جراحیهای با استفاده از ایمپلنتها که به تخلیه مایع از طریق دستگاههای تعبیه شده کمک میکنند. هر یک از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین آنها به عوامل متعددی از جمله نوع گلوکوم، شدت افزایش فشار، وضعیت عمومی بیمار و پاسخ به درمانهای قبلی بستگی دارد.
پس از عمل، باید برای معاینات بعدی به چشم پزشک مراجعه کنید. اگر بعد از عمل مجددا فشار چشم شما شروع به افزایش کرد یا تغییرات دیگری در چشم شما رخ داد، ممکن است در نهایت نیاز به انجام اقدامات اضافی داشته باشید.
علاوه بر درمانهای دارویی، لیزری و جراحی، تغییرات سبک زندگی و استفاده از درمانهای مکمل میتوانند نقش مهمی در مدیریت و درمان فشار چشم داشته باشند. این رویکردها نه تنها به کاهش خطر گلوکوم و دیگر عوارض چشمی مرتبط با افزایش فشار چشم کمک میکنند، بلکه به بهبود سلامت کلی فرد نیز منجر میشوند. در این بخش، به بررسی دقیقتر روشهای مختلفی که میتوانند به عنوان مکمل درمانهای اصلی مورد استفاده قرار گیرند، خواهیم پرداخت.
رژیم غذایی نقش مهمی در حفظ سلامت چشمها و کاهش خطر گلوکوم دارد. مصرف مواد غذایی خاص میتواند به تقویت عصب بینایی، بهبود گردش خون در چشمها و کاهش التهاب کمک کند، که همه اینها به کاهش فشار داخل چشمی منجر میشوند. مصرف مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدانها مانند ویتامین C، ویتامین E و بتاکاروتن میتواند به کاهش آسیبهای اکسیداتیو در عصب بینایی کمک کند. این مواد مغذی در میوهها و سبزیجات تازه مانند مرکبات، توتها، هویج و سبزیجات برگ سبز یافت میشوند.
هیدراتاسیون مناسب (حفظ میزان مناسب آب بدن) میتواند به حفظ تعادل مایعات در بدن و چشمها کمک کند. با این حال، مصرف ناگهانی مقادیر زیادی آب ممکن است به افزایش موقتی فشار داخل چشمی منجر شود. بنابراین، توصیه میشود آب را به طور منظم و در مقادیر کم در طول روز مصرف کنید.
ورزش منظم میتواند به بهبود گردش خون، کاهش استرس و در نتیجه کاهش فشار داخل چشمی کمک کند. همچنین، ورزش باعث بهبود کلی سلامت قلبیعروقی میشود که تأثیر مثبتی بر سلامت چشمها دارد. تمرینات هوازی مانند پیادهروی، دویدن، دوچرخهسواری و شنا میتوانند به طور مستقیم به کاهش فشار چشم کمک کنند.
این نوع ورزشها با بهبود جریان خون و کاهش فشار خون، فشار داخل چشمی را کاهش میدهند. تمرینات مقاومتی سبک نیز میتوانند مفید باشند، اما باید با احتیاط انجام شوند. تمریناتی که شامل نگه داشتن نفس یا افزایش فشار بیش از حد به بدن هستند، میتوانند فشار داخل چشمی را افزایش دهند و باید از آنها اجتناب شود.
مصرف سیگار و الکل میتواند به طور قابل توجهی بر سلامت چشمها تأثیر منفی بگذارد و فشار داخل چشمی را افزایش دهد. سیگار کشیدن با افزایش استرس اکسیداتیو و تنگ کردن رگهای خونی، میتواند جریان خون به عصب بینایی را کاهش داده و خطر گلوکوم را افزایش دهد. الکل نیز ممکن است به افزایش یا کاهش موقتی فشار داخل چشمی منجر شود، اما مصرف مکرر و بیش از حد آن میتواند به آسیب طولانیمدت به عصب بینایی منجر شود.
در برخی فرهنگها، گیاهان دارویی خاصی برای کاهش فشار چشم و بهبود سلامت کلی چشم استفاده میشوند. به عنوان مثال، گیاهانی مانند عصاره زغالاخته (Bilberry) به عنوان مکملهای طبیعی برای بهبود گردش خون و سلامت عصب بینایی شناخته شدهاند. اگرچه برخی مطالعات، مزایای این گیاهان را نشان دادهاند، اما لازم است قبل از استفاده از هر گونه درمان گیاهی با پزشک مشورت شود.
استرس میتواند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر فشار داخل چشمی تأثیر بگذارد. هنگام استرس، بدن هورمونهایی مانند کورتیزول ترشح میکند که میتوانند به طور موقت فشار خون و فشار داخل چشمی را افزایش دهند. استرس مزمن نیز میتواند منجر به تنش عضلانی، به ویژه در ناحیه گردن و شانهها شود که ممکن است جریان خون به چشمها را مختل کند و بر فشار چشم تأثیر بگذارد. برای کاهش استرس و بهبود مدیریت آن، روشهای مختلفی وجود دارد که میتوانند به کاهش فشار چشم کمک کنند:
مدیتیشن و تمرینات تنفسی
یوگا
ماساژ و تکنیکهای ریلکسیشن