«اینکه روزنامه کیهان روزی به چیزی بند نکند، مسئله‌ای غیرطبیعی است؛ بنابراین نباید از آن تعجب کرد. درباره مجلس نیز معتقدم آن‌هایی که این واکنش را به مسئله صدور انقلاب نشان دادند، منظور رئیس‌جمهور را متوجه نشدند. مسئله‌ای که آقای پزشکیان مطرح کرد این بود که ما خودمان صدور انقلاب نخواهیم داشت، یعنی به کشور دیگری نمی‌خواهیم دسترسی پیدا کنیم، تحریک نمی‌کنیم و آنچه هست مردم آن سرزمین‌ها هستند.»
بعضی صحبت‌های رئیس‌جمهور در نخستین نشست خبری، با واکنش‌های تندی از سوی روزنامه‌ها و سیاستمداران تندرو روبه‌رو شد. به‌طور مشخص، صحبت‌های مسعود پزشکیان در پاسخ به خبرنگار روزنامه کیهان راجع به مسئله آنچه او فتنه خواند، بحث‌عدم تمایل به صدور انقلاب و همچنین برادری با آمریکا در مرکز توجه این قشر قرار گرفت. با اینکه پزشکیان سوال خبرنگار کیهان را به‌صورت کامل و واضح پاسخ داد، اما این روزنامه تیتر یک خود را این‌طور انتخاب کرد: «رئیس‌جمهور از پاسخ به کیهان طفره رفت».
به گزارش هم میهن، روزنامه جوان موضع معقول‌تری نسبت به پزشکیان و نشست خبری او اتخاذ کرد و به بیان نقاط ضعف و قوت این رویداد پرداخت. نکته جالب در این میان، روزنامه همشهری بود. دیروز همزمان با نشست خبری رئیس‌جمهور، برنامه دیدار مقام رهبری با جمعی از علما، ائمه جمعه و مدیران مدارس اهل سنت نیز برگزار شد. به‌طور طبیعی، هر دوی این رویدادها در صفحه اول مطبوعات کشور بازتاب پیدا کرد. روزنامه‌ای مثل وطن‌امروز، تیتر یک خود را به صحبت‌های رهبری اختصاص داد و از تصویر ایشان در جمع علمای اهل سنت نیز استفاده کرد.
اما روزنامه همشهری که سردبیر آن نیز در توئیتر نوشت که به بهانه قرعه‌کشی به خبرنگار رسانه‌اش اجازه پرسیدن سوال ندادند، حتی تصویر رهبر انقلاب را نیز به‌عنوان عکس یک استفاده نکرد. یک تصویر گرافیکی با تیتر امت بدون مرز روی صفحه قرار گرفت که در نوع خود جالب توجه بود. دو نماینده مجلس نیز به اظهارنظر درباره صحبت‌های پزشکیان پرداختند که یکی از آنها، مجری سابق شبکه افق و یار نزدیک سعید جلیلی در انتخابات اخیر بود. اما بازوی غیررسمی تندروها در فضای مجازی به شدت علیه پزشکیان فعال شد.
اکانت‌های موسوم به سایبری که به‌خصوص در فضای توئیتر بسیار فعال هستند و به صورت هماهنگ حمله می‌کنند، در چهار خط وارد عمل شدند: ایجاد دوقطبی رئیسی – پزشکیان، حمله به صحبت‌های او، حمله به مریم شبانی، خبرنگار اندیشه پویا که از گشت ارشاد صحبت کرد و تقدیر و تشکر از خبرنگار روزنامه کیهان. در میان صحبت‌های پزشکیان، مسئله‌عدم علاقه به صدور انقلاب، برادری با آمریکا و اعتراض دانستن آنچه این اکانت‌ها فتنه نامیدند، بیشتر مورد استفاده قرار گرفت.
این روزنامه در گزارشی که مربوط به این تیتر یک می‌شد، همان نکات یک‌طرفه و همیشگی را مطرح کرد و در آخر هم به جمله‌هایی استناد کرد که نگارنده هر چه در منابع فارسی و انگلیسی به دنبال منبع آن گشت، هیچ منبعی غیر از مدیرمسئول این روزنامه پیدا نکرد. مدیر کیهان سال‌هاست که این جمله‌ها را تکرار می‌کند: «در همان فتنه ۸۸ نتانیاهو به‌صراحت گفته بود اصلاح‌طلبان اصلی‌ترین سرمایه اسرائیل در ایران هستند و شیمون پرز اعلام کرد اصلاح‌طلبان به نمایندگی از اسرائیل با جمهوری اسلامی می‌جنگند.
کیهان در بخش دیگری از این گزارش نوشت: «فتنه‌گران ۸۸ در اغتشاشات ۱۴۰۱ هم خیانت کردند و در کنار سرویس‌های جاسوسی دشمن ایستادند. امنیت ملی را به بازی گرفتند و مسبب ناامنی و شرارت در کشور شدند. از محمد خاتمی گرفته تا دیگر فتنه‌گران که ادعای اصلاح‌طلبی دارند. این نکته را هم باید گفت که ۹ دی ۸۸، مردم با حضور حماسی و باشکوه خود چنان سیلی به فتنه‌گران داخلی و پشتیبانان خارجی آن زدند که هرگز فراموش نمی‌کنند و هنوز جای آن درد می‌کند.
دشمن چهره آلوده و واقعی خود را نزدیک‌تر آورده بود. نکته تأسف‌بار دیگر این است که نهاد ریاست‌جمهوری مجری نشست خبری رئیس‌جمهور را هم از میان محکومان و حبس‌کشیده‌ها انتخاب کرده بود. هادی حیدری پیش‌تر به دلیل تبلیغ و اقدام علیه نظام به زندان محکوم شده و سابقه سه مرتبه بازداشت در سال‌های ۱۳۸۸.۱۳۸۹ و ۱۳۹۱ را دارد.»
نویسنده کیهان همان رویه صدور حکم اغتشاش برای پاک کردن صورت‌مسئله اعتراض را استفاده کرده است که سابقه‌ای طولانی در این روزنامه دارد. اما هنوز مشخص نکرده است که حتی اگر فردی به‌زعم آنان محکوم و حبس‌کشیده بوده یا حتی سابقه بازداشت داشته باشد، وقتی پرونده‌اش مختومه شده یا خودش دوران محکومیتش را سپری کرده، چرا نباید به عرصه فعالیت‌های مطبوعاتی و سیاسی برگردد. آیا همه باید ایران را ترک کنند؟ نمی‌شود همین جا ماند و در چارچوب قانون اساسی به فعالیت ادامه داد؟
امیرحسین ثابتی، مجری سابق تلویزیون و نماینده تهران در مجلس، در جلسه روز سه‌شنبه خود دو تذکر به رئیس‌جمهور داد. اولین مسئله این بود که چرا رئیس‌جمهور گفته دنبال صدور انقلاب نیست. این نماینده مجلس صدور انقلاب را بخشی از قانون اساسی دانست و یادآوری کرد که رئیس‌جمهور مجری قانون اساسی است. البته در قانون اساسی عبارت صدور انقلاب مطرح نشده بلکه مسئله حمایت از مستضعفان در عین‌عدم مداخله در امور داخلی ذکر شده است. اگر گروه‌های مقاومت را مصداق مستضعفین بدانیم، این موضوع بارها مورد تاکید رئیس‌جمهور قرار گرفته است.
ثابتی همچنین گفت: «آقای پزشکیان روز گذشته در کنفرانس خبری گفتند ما با آمریکا برادریم، آمریکایی‌ها ثابت کردند نمی‌خواهند با ما برادر باشند، می‌خواهند با ما دشمنی بکنند.» فیلم این نطق در اکانت توئیتر ثابتی هم منتشر شد و بسیاری از کاربران نمونه ایران و عراق را به او یادآوری کردند. اما در نهایت، ذکر این نکته لازم است که هیچ‌کس از عشق به آمریکا صحبت نکرد. این ادبیات تخریبی نیز مثل نوشته‌های کیهان، سابقه‌ای طولانی دارد.
عباس گودرزی، نماینده بروجرد نیز خطاب به پزشکیان گفت: «انقلاب اسلامی صادر شد، دیر آمدی برادر؛ انقلاب اسلامی زمانی صادر شد که بیداری اسلامی دنیا را فراگیر کرد، انقلاب اسلامی زمانی صادر شد که در مقابل کاخ سفید جوان‌ها عکس آقا را بلند می‌کنند و در قلب اروپا و آمریکا نماز جماعت میخوانند. انقلاب اسلامی زمانی صادر شد که جوان‌های جبهه مقاومت که با سنگ علیه اسرائیل ایستادگی می‌کردند، امروز موشک هایپرسونیک به قلب دشمن پرتاب می‌کند.»
احمد شیرزاد، نماینده مجلس ششم گفت: هیچ دولتی نیست که بدون مخالف باشد. اما فکر می‌کنم در حال حاضر، در عرصه سیاسی و فرهنگی جامعه مخالفین دولت خیلی منزوی هستند. تلاش می‌کنند به شکلی یک جبهه فعال را راه‌اندازی کنند.
در عرصه رسانه‌ای، به‌طور طبیعی کیهان کاندیدای این کار است. در جریان جلسه رای اعتماد هم بالاخره مخالفت‌ها ابراز شد و بعضی از وزرا تعداد آرای‌شان کمتر از بقیه بود. بنابراین من فکر می‌کنم این مسئله طبیعی است و احتمالاً به مرور زمان و در ماه‌های آینده بیشتر این اپوزیسیون دولت شکل خواهد گرفت. در جناح اصولگرا نیروهای معتدلی هستند که ممکن است با دولت پزشکیان دست همکاری بدهند.
شیرزاد درباره خط‌کشی‌های مورد نظر تندروها نیز گفت: مشکل ما با این جماعت همیشه خط‌کشی‌های نابجا و تقسیم‌بندی‌ها به خودی و غیرخودی بوده است؛ درباره دست رد زدن به سینه کسانی که دلسوز کشور هستند. جذابیت آقای پزشکیان در این است که سعی کرد این رویکرد را نفی کند و دست رد به سینه دیگران نزند و با انگیزه همدلی و وفاق کارها را پیش ببرد.
اما کسانی هم هستند که خصلت اصلی‌شان پیاده کردن افراد از قطار انقلاب است. به وفور از این عناصر داریم. ترس ما از اینکه رقیب آقای پزشکیان رای بیاورد، همین مسائل بود. حالا هم در موضع قدرت نیستند اما در هر صورت، افکارشان که وجود دارد. آنها می‌گویند ما جماعتی هستیم آسمانی و غیر از ما کسی شایسته خدمت به این کشور نیست.
این نگاه جز انحصارطلبی و خودحق‌پنداری نابجا و افراطی اسم دیگری ندارد. شیرزاد در پاسخ به این سوال که سود آنان که خواستار زنده نگه داشتن این مشاجرات سیاسی هستند، چیست اظهار داشت: «تشخیص سود آنان در مرحله اول دشوار نیست.
کسانی هستند که قدرت را به‌طور انحصاری می‌خواهند و دنبال این هستند که دیگران را با برچسب یا بهانه‌ای کنار بزنند و تمام مناصب و امکانات کشور محدود به آنان که جماعت کوچکی هستند، باشد. جماعت کوچکی با چند میلیون رای و مثلاً چند هزار نفر نیروی به اصطلاح نخبگان سیاسی هستند که می‌خواهند کشور را اداره کنند. اما تجربه اداره کشور نشان می‌دهد که آن پروژه خالص‌سازی که مدنظر آقایان بود، جواب نداد.
من فکر می‌کنم پدیده بسیار مهم این است که بسیاری از بزرگان و دلسوزان نظام به این تفکرات انحصارطلبانه شک کردند و نمی‌خواهند اجازه بدهند سرنوشت مردم و کشور به دست این نوع تفکرات افراطی بیفتد. این پدیده جدیدی است که در عرصه سیاسی کشور نمود پیدا کرده و من فکر می‌کنم مجموعه کسانی که به آقای پزشکیان اعتماد کردند و به تغییر امیدوار شدند، از زمان انتخابات بیشتر شده است.»
عبدالرضا فرجی‌راد، سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان درباره حمله تندروها به پزشکیان در موضوعات مربوط به سیاست خارجی، گفت: «اینکه روزنامه کیهان روزی به چیزی بند نکند، مسئله‌ای غیرطبیعی است. بنابراین نباید از آن تعجب کرد. درباره مجلس نیز معتقدم آن‌هایی که این واکنش را به مسئله صدور انقلاب نشان دادند، منظور رئیس‌جمهور را متوجه نشدند.
مسئله‌ای که آقای پزشکیان مطرح کرد این بود که ما خودمان صدور انقلاب نخواهیم داشت، یعنی به کشور دیگری نمی‌خواهیم دسترسی پیدا کنیم، تحریک نمی‌کنیم و آنچه هست مردم آن سرزمین‌ها هستند. مردمی که خودشان ابتدا این انقلاب را طلب کردند و تاثیرات فرهنگی آن را گرفتند. معتقدم دوستان مجلس متوجه این موضوع نشدند.»
این استاد ژئوپلیتیک خاطرنشان کرد: «در خصوص آمریکا هم باید بگویم که رئیس‌جمهور عازم نیویورک است. قرار هم نیست با مقامات آمریکایی گفت‌وگوی مستقیم داشته باشد. آقای عراقچی پیش از این اعلام کرد که معاون بین‌الملل وزارت امور خارجه یعنی آقای غریب‌آبادی، آمادگی گفت‌وگو با کشورهای ۵ به علاوه یک را دارد. آمریکا هم از برجام خارج شده اما در هر صورت مهره اصلی این مذاکرات بوده است.
نکته‌ای که آقای پزشکیان مد نظر قرار داد، ناظر بر ملاقات مقامات سطح بالاتر بود. این موضع که اگر آمریکایی‌ها رفتارشان را عوض کنند ما هم چنین می‌کنیم، موضعی است که پیش از نیز گرفته شده و جدید نیست. ولی بالاخره آمریکا، آمریکاست. از بعد جنگ جهانی دوم ابرقدرت جهان است و رفتارش همین است. مقامات ایران باید طوری صحبت کنند که حرف‌هایشان موجب ایجاد حرف و حدیث‌ها نشود. الان آقای رئیس‌جمهور دو نکته مطرح کردند که این واکنش‌ها را به وجود آورد. باید با احتیاط بیشتری صحبت کرد.»
فرجی‌راد تاکید کرد: «آنچه مسلم است، ایران اکنون آمادگی مذاکره با غرب را دارد. مذاکره با آمریکا و اروپا باید شکل بگیرد و در نهایت به سمت رفع تحریم‌ها برویم. این مذاکرات باید به صورت مستقیم صورت بگیرد. مسئله FATF نیز به این موضوع گره خورده است. یعنی نمی‌توان این مسئله را هم بدون مذاکره با آمریکا و اروپا و همچنین رفع تحریم‌ها حل کرد. باید با هم پیش برود نه اینکه یکی به نتیجه برسد و دیگری نرسد. چون مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره تصمیم می‌گیرد، امیدوارم که آقای پزشکیان نامه مورد اشاره خود به این نهاد را بنویسند و کار به جریان بیفتد.»
