جزییات جدید از تغییرات جمعیتی ایران

بر اساس آخرین محاسبات مرکز آمار ایران، جمعیت کشور در اول آبان سال جاری حدود ۸۵ میلیون و ۹۶۱ هزار نفر برآورد می­‌شود.

به گزارش ایسنا، از کل جمعیت ایران، تعداد ۶۶ میلیون و ۲۰۷ هزار نفر ساکن نقاط شهری (۷۷ درصد شهرنشین) و ۱۹ میلیون و ۷۵۴ هزار نفر ساکن نقاط روستایی (۲۳ درصد روستانشین) هستند.

تعداد ۴۳ میلیون و ۳۷۲ هزار نفر مرد و ۴۲ میلیون و ۵۸۲ هزار نفر زن برآورد می­‌شود. بر این اساس نسبت جنسی برابر ۱۰۱/۸ درصد محاسبه می­‌شود. به عبارتی حدودا در مقابل هر ۱۰۲ مرد ۱۰۰ زن در ایران وجود دارد.

از نظر ساختمان سنی جمعیت حدود ۲۲/۸ درصد در سنین ۰-۱۴ سال، ۶۹/۷ درصد در سنین کار و فعالیت (۱۵ تا ۶۴ سال) و ۵/۷ درصد در سنین ۶۵ ساله و بیشتر هستند.

پُر جمعیت‌ترین استان کشور، استان تهران با مقدار ۱۴ میلیون و ۴۲۵ هزار نفر و کم جمعیت‌­ترین استان کشور استان ایلام با ۵۷۹ هزار نفر جمعیت است.

استان سیستان و بلوچستان، با سهم ۳۸ درصدی جمعیت کمتر از ۱۵ سال جوان‌ترین استان کشور و در مقابل استان گیلان با با سهم ۱۱ درصدی جمعیت ۶۵ سال و بیشتر سالمندترین استان کشور هستند.

رشد جمعیت کشور رو به کاهش است

برپایه دو سرشماری اخیر رشد جمعیت کل کشور در دوره پنج ساله ۱۳۹۵-۱۳۹۰ برابر ۱/۲۴ درصد بود. اما براساس آخرین برآورد‌های جمعیتی رشد جمعیت کشور در دوره­‌های بعدی رو به کاهش گذاشته است. به این ترتیب که در دوره ۱۴۰۰-۱۳۹۵ برابر ۰/۹۸ درصد و در دوره ۱۴۰۵-۱۴۰۰ برابر ۰/۷۲ درصد برآورد می­‌شود.

تعداد خانوار کل کشور نیز از ۲۴ میلیون و ۱۹۶ هزار خانوار در سال ۱۳۹۵ به ۲۷ میلیون و ۶۵۱ هزار خانوار در سال ۱۴۰۳ رسیده است.

در همین سال تعداد خانوار شهری برابر ۲۱ میلیون ۶۸۲ هزار و روستایی ۵ میلیون و ۹۶۹ هزار برآورد می­‌شود.

بنا به قانون، اجرای سرشماری­‌ها در فواصل زمانی معین ده یا پنج ساله انجام می‌­شود. با توجه به فاصله اجرای سرشماری‌­ها و نیاز به اطلاعات به روزتر این مرکز برآورد‌ها و پیش بینی­‌های جمعیتی را در دستور کار خود قرار داده است.

پس از اجرای هر سرشماری و تایید نتایج با استفاده از روش­های علمی و به روز، جمعیت کل کشور را برای آینده پیش بینی و در فواصل دو سرشماری برآورد می ­نماید.

نتایج برآورد‌ها و پیش بینی­‌های جمعیتی تهیه شده توسط متخصصان جمعیت شناسی پس از بررسی و تایید در کمیته بخشی آمار‌های جمعیت (متشکل از اساتید، صاحبنظران، کارشناسان و نمایندگان خبره دستگاه­‌های اجرایی) برای استفاده عموم از طریق درگاه ملی آمار اطلاع رسانی می­‌شود.

برای پیش‌بینی جمعیت، از روش ترکیبی (مولفه‌ای –نسلی) و نرم افزار اسپکتروم۴ استفاده شد.

سازمان ملل نیز به کشور‌ها توصیه می­ کند از این روش به عنوان روش «استاندارد طلایی» در برآورد و پیش‌بینی‌های آمار‌های رسمی خود استفاده کنند.

امروزه روش ترکیبی بیش از هر روش دیگری برای پیش‌بینی جمعیت به کار می­ رود. در این روش جمعیت پیش بینی شده بر اساس مجموعه عوامل موثر بر تغییر و تحول جمعیت به دست می‌آید. این عوامل عبارتند از: باروری، مرگ و میر، مهاجرت و ترکیب سنی و جنس جمعیت. از آنجای که در این روش، جمعیت برحسب سن و جنس پیش‌بینی می‌شود، بنابراین می‌تواند به نیاز‌های وسیع و متعدد کاربران پیش بینی‌ها و برآورد‌های جمعیتی پاسخ دهد.

برای پیش بینی جمعیت به روش ترکیبی «جمعیت سال پایه»، «میزان باروری کل»، «شاخص امید زندگی در بدو تولد» و «خالص مهاجرت» از جمله متغیر‌هایی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.