باور ۳۷۳؛ پدافند رازآلود ایران

فرارو- در جریان حمله اسرائیل به ایران، همانطور که انتظار می‌رفت سیستم‌های پدافندی نقش محوری را برای خنثی‌سازی هجوم دشمن ایفا کردند. چرا که با توجه به عدم وجود مرز مشترک میان ایران و اسرائیل و اهمیت بعد مسافت، رژیم صهیونیستی طبیعتاً از طریق هوا به ایران حمله می‌کرد. در این میان، توجه‌ها به سامانه پدافند هوایی بومی باور – ۳۷۳ جلب شده است. سامانه‌ای که طراحی و ساخت آن زمانی شروع شد که روسیه اس – ۳۰۰‌های خریداری شده را به ایران تحویل نداد.

به گزارش فرارو، غالب سامانه‌های پدافندی از سه بخش تشکیل می‌شوند؛ رادار، پست فرماندهی و لانچر یا سکوی پرتاب. در بعضی سامانه‌ها، این سه بخش تجمیع می‌شود تا قابلیت تحرک‌پذیری پدافند بالاتر برود. با توجه به پیشرفت پرتابه‌ها و تنوع آنها، کشور‌ها تلاش می‌کنند سامانه‌های پدافندی خود را نیز تقویت کنند که توانایی مقابله با انواع موشک‌های کروز و بالستیک را داشته باشند.

عیار جنگ‌افزار‌ها نیز در میدان نبرد حقیقی مشخص می‌شود و ده‌ها مانوور نیز نمی‌تواند نقاط ضعف آنها را در حد یک درگیری واقعی، مشخص کند. باور ۳۷۳ از این جهت مورد توجه قرار گرفت که بر اساس اخبار غیررسمی و تائیدنشده – به طور کلی اخبار محدودی از حمله اسرائیل از سوی منابع داخلی منتشر شده است – قابلیت بالایی از خود نشان داده است. 

شناسایی، رهگیری و انهدام

وبسایت تخصصی Army Recognition پس از حمله بامداد شنبه درباره سامانه باور – ۳۷۳ نوشت: «با گذشت زمان، ایران از مهندسی معکوس و ارتقاء سیستم‌های قدیمی‌تر به توسعه پلتفرم‌های کاملاً بومی گذر کرد. یکی از برجسته‌ترین دستاورد‌ها توسعه باور- ۳۷۳ بود، یک سیستم دفاع موشکی دوربرد زمین به هوا که در سال ۲۰۱۹ رونمایی شد. این سامانه می‌تواند با چندین هدف در برد‌های طولانی از جمله هواپیما‌های رادارگریز پیشرفته و موشک‌های بالستیک درگیر شود. این سامانه منعکس کننده پیشرفت‌های فن‌آوری قابل توجه ایران در حوزه رادار، هدایت موشکی و دستیابی به هدف است.»

باور چگونه متولد شد؟

ایران در دهه هشتاد طی قراردادی با روسیه، توانست بخشی از سامانه‌های پدافندی خود را به روز کند. قسمتی از خرید‌ها تحویل ایران شد، اما روس‌ها در پیروی از تحریم‌های شورای امنیت و صدور قطعنامه‌ها ذیل بند ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد، از تحویل سامانه‌های اس ۳۰۰ به ایران خودداری کردند.

درگیری سیاسی و دیپلماتیک ایران و روسیه برای تحویل گرفتن این سامانه‌ها ادامه پیدا کرد تا در نهایت پس از مشخص شدن تکلیف مذاکرات هسته‌ای و انعقاد توافق اولیه لوزان، این ممنوعیت از سوی روسیه لغو شد و ایران در نهایت سامانه‌های اس – ۳۰۰ پی‌ام‌یو۲ را تحویل گرفت. 

در دل این مشکلات، ساخت سامانه باور ۳۷۳ کلید خورد. در نهایت این سامانه که در وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح با مشارکت معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء ساخته شد، سال ۱۳۹۸ با حضور حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت رونمایی شد و در معرض نمایش قرار گرفت.

بر اساس اطلاعات موجود، این سامانه که بر اساس اس ۳۰۰ روسی طراحی شده، می‌تواند اهداف پرنده را از فاصله ۴۵۰ کیلومتری شناسایی، از فاصله ۴۰۰ کیلومتری رهگیری و نهایتاً با استفاده از موشک‌های صیاد ۴ بی در فاصله ۳۰۰ کیلومتری و تا ارتفاع ۳۲ کیلومتری از سطح زمین هدف قرار بدهد.