خبرها حاکی از آن است که تانک‌های اسرائیل وارد دمشق شده است. همزمان امریکا و اسرائیل و ترکیه در بازه زمانی کمی از سقوط دولت، مواضعی را در سوریه هدف حملات خود قرار داده‌اند. این شرایط به مراتب مدیریت سوریه تحت حاکمیت معارضین را دشوارتر خواهد کرد.
در حالی که گزارش‌هایی در ارتباط با فرآیند انتقال قدرت و تعیین نخست وزیر منتشر شده است، منابع خبری گزارش دادند که تانک‌های اسراییل پس از عبور از استان قنیطره به مرز استان ریف دمشق رسیدند. این در حالی است که پیش از این ارتش اسراییل به نقل از یک منبع امنیتی مدعی شد نیروی هوایی این رژیم به بیش از ۳۰۰ هدف نظامی در سوریه از جمله پایگاه‌های نظامی، ده‌ها هواپیمای جنگی و انبار‌های تسلیحات حمله کرد.
به گزارش اعتماد، ورود تانک‌های اسراییل به دمشق همزمان با آن صورت گرفت که بنیامین نتانیاهو فروپاشی توافق انفصال سوریه و اسراییل در سال ۱۹۷۴ در منطقه جولان را اعلام کرد. برخی رسانه‌ها نیز گزارش دادند که اسراییلی‌ها، ۳۰ کیلومتر به عمق خاک سوریه نفوذ کرده‌اند. در عین حال الجزیره گزارش داد که منابع امنیتی تل‌آویو مدعی نابودی کامل ارتش سوریه شدند تا به ادعای این مقامات کشتی‌های جنگی و تاسیسات استراتژیک سوریه به دست مخالفان نیفتد.
الجزیره در ادامه مدعی شد در نزدیکی شهر بندری لاذقیه، اسراییل یک تاسیسات پدافند هوایی را هدف قرار داد و به کشتی‌های نیروی دریایی سوریه و همچنین انبار‌های نظامی آسیب رساند. رسانه‌های عبری این حملات را بزرگ‌ترین عملیات هوایی انجام شده توسط نیروی هوایی اسراییل در تاریخ خود توصیف کردند. این در حالی است که این حملات هیچ واکنش فوری از سوی دولت نجات آینده سوریه که محمد قاضی الجلالی، نخست وزیر اسد روز دوشنبه با واگذاری قدرت به آن موافقت کرد، نشان نداد.
برکناری ناگهانی بشار اسد، سوری‌ها، کشور‌های منطقه و همچنین قدرت‌های جهانی را نگران کرده است، زیرا ائتلاف شورشیان نخستین گام‌های خود را در انتقال دولت برداشته‌اند. مخالفان سوری در تلاشند تا دولتی تشکیل دهند و پس از برکناری اسد، نظم را برقرار کنند. با وجود اینکه جو در دمشق هنوز ملتهب و هیجانی است، محمد جلالی نخست وزیر بشار اسد روز دوشنبه با انتقال قدرت به دولت نجات تحت رهبری شورشیان که دولتی مستقر در مناطق تحت کنترل شورشیان در شمال غرب سوریه است، موافقت کرد.
الجولانی، فرمانده اصلی شورشیان با جلالی دیدار کرد تا درباره دولت انتقالی بحث کنند. این در حالی است که به گزارش الجزیره مسوول دولت انتقالی محمد البشیر خواهد بود که پیش از این ریاست دولت نجات را بر عهده داشت. اما در عین حال ائتلاف مخالفان همچنان برنامه‌ای برای آینده سوریه اعلام نکرده و در این منطقه پرتنش، هیچ الگویی برای چنین انتقالی وجود ندارد. تحلیلگران مدعی‌اند همچنان نگرانی‌هایی درباره آینده سوریه وجود دارد.
بر اساس گزارشات نشریات غربی فعل و انفعالات مخالفان در راستای تشکیل دولت انتقالی در حالی انجام می‌شود که همزمان امریکا و اسراییل و ترکیه در بازه زمانی کمی از سقوط دولت مواضعی را در سوریه هدف حملات خود قرار داده‌اند. به گزارش گاردین در حالی که شورشیان به رهبری تحریرالشام مشغول آزاد کردن زندانیان زندان مخوفی موسوم به صیدنایا هستند، اسراییل، ترکیه و امریکا عملیات نظامی خود را آغاز کرده‌اند. به ادعای ناظران روسیه و ایران نیز به عنوان بازیگر مهم تحولات آینده سوریه برای شکل دادن به آینده این کشور وارد عمل شدند. همزمان با حملات هوایی اسراییل، ایالات متحده نیز اهداف مرتبط با داعش را در مرکز سوریه هدف قرار داده، در حالی که ترکیه نیز نیرو‌های کرد تحت حمایت امریکا را مورد حمله قرار داده است.
در عین حال پیش از این اسراییل نیز تایید کرد که نیرو‌های خود را به منطقه حائل فراتر از بلندی‌های جولان اشغالی و مواضع نظامی سابق سوریه در کوه حرمون اعزام کرده است. این در حالی است که تل‌آویو این اقدام را به عنوان یک اقدام موقت توصیف و اعلام کرد که حملات هوایی خود به سایت‌های سابق دولت سوریه مرتبط با موشک‌ها و سلاح‌های شیمیایی را ادامه خواهد داد.
در ادامه گزارش گاردین آمده است که ترکیه و اسراییل خطوط قرمز خود را درباره سوریه با وجود اهدافی شدیدا متضاد مشخص کرده‌اند. در این راستا ترکیه اعلام کرده است که اجازه نخواهد داد حزب کارگران کردستان (PKK) و همچنین داعش از شرایط جدید بهره‌مند شوند، همزمان وعده داده که به بازگشت مهاجران سوری مقیم ترکیه نیز کمک کند.
این در حالی است که گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه اسراییل در توجیه آخرین حملات اسراییل به سایت‌هایی در سوریه مدعی شد این حملات با هدف جلوگیری از افتادن سایت‌های مشکوک به سلاح‌های شیمیایی و موشک‌های دوربرد به دست بازیگران دشمن انجام شده است! همزمان خبرگزاری روسی اینترفکس با استناد به اظهارات یک قانونگذار هشدار داد که مسکو به هر حمله‌ای به پایگاه‌های نظامی خود در سوریه به شدت پاسخ خواهد داد.
به ادعای ناظران با پیشروی برق آسای ائتلافی از شبه نظامیان به رهبری تحریرالشام که پیش‌تر وابسته به القاعده بود و سقوط دولت سوریه یکی از پایگاه‌های کلیدی روسیه برای اعمال نفوذ در جهان عرب از میان رفته است. به ادعای نشریات خارجی اسراییل نیز همچنین بنادری در طرطوس و لاذقیه که مقر پایگاه‌های روسیه در سوریه هستند را هدف حملات خود قرار داده است. این در حالی است که پیش از این نیز ادعا شده بود مخالفان تضمین داده‌اند تعرضی به پایگاه‌های روسی که در این دو بندر مهم قرار دارند، صورت نگیرد. به ادعای ناظران، اما همچنان مشخص نیست معارضین چگونه قصد دارند تحولات و حملات خارجی به سوریه بعد از سقوط دولت را کنترل کنند، چراکه همزمان با آغاز حملات مداوم امریکا و اسراییل و ترکیه انفجار‌های مکرری نیز در اطراف حرم حضرت زینب (س) صورت گرفت که این شرایط به مراتب مدیریت سوریه تحت حاکمیت معارضین را دشوارتر خواهد کرد. شورشیان اکنون با وظیفه‌ای عظیم برای بازسازی و اداره کشور پس از جنگی که صد‌ها هزار کشته برجای گذاشت، شهر‌ها را به ویرانه تبدیل کردند وبا اقتصادی که با تحریم‌های جهانی نابود شده، روبه‌رو هستند. سوریه برای بازسازی به میلیارد‌ها دلار کمک نیاز خواهد داشت.
همزمان با تغییر معادلات امنیتی در شام، تحلیل‌ها در باب آینده خاورمیانه و فعل و انفعال‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در رسانه‌های غربی برجسته‌تر شده است. گروهی در باب چشم‌انداز روابط روسیه و ایران با سوریه پسا اسد می‌نویسند و گروهی دیگر به نقش‌آفرینی ترکیه و دیگر بازیگران در میدان شام می‌پردازند. در ادامه به تحلیل برخی نشریه‌ها اشاره شده است.
وال استریت ژورنال طی گزارشی در باب بازیگرانی که تحت تاثیر تحولات اخیر سوریه قرار گرفته‌اند، آورده است با آغاز جنگ داخلی در سوریه در سال ۲۰۱۱ قدرت‌های خارجی سوریه را به میدانی برای رویارویی نیابتی جهت نیل به اهداف خود تبدیل کردند. اما در دور جدید درگیری‌ها هنگامی که دولت بشار اسد طی عملیات‌های برق‌آسا سقوط کرد، هیچ قدرتی برای دفاع از دولت سوریه مشارکتی نکرد و سوری‌ها توانستند به حکومت اسد پایان دهند. نتیجه این تحولات قطعا تاثیر عمیقی بر خاورمیانه و تعادل قدرت جهانی خواهد داشت. به ادعای ناظران، اما آنچه واضح به نظر می‌رسد، این است که برندگان و بازندگان از هم‌اکنون ظاهر شده‌اند. در این میان ترکیه بازیگری است که دست بالا را دارد، چراکه بنا بر ادعای آنها با رفتن بشار اسد، آنکارا به وضوح نفوذ بسیار بیشتری بر همسایه جنوبی خود و کل منطقه شام خواهد داشت که این امر به آرزو‌های ادعایی نئوعثمانی رجب طیب اردوغان قوت می‌بخشد.
این در حالی است که به گزارش وال استریت ژورنال مقامات آنکارا نیز همانند تقریبا همه پایتخت‌های دیگر از پیشروی‌های سریع شورشیان سوریه شگفت زده شدند. سینان اولگن، دیپلمات سابق ترکیه و مدیر اندیشکده ایدام در استانبول گفت: «از منظر ترکیه، عنصر جدید خطر و تهدید، فروپاشی دولت سوریه است. تکه تکه شدن وحدت سیاسی سوریه می‌تواند به ظهور یک دولت نیمه مستقل کرد‌ها منجر شود که احتمالا از حمایت ایالات متحده و اسراییل برخوردار خواهد بود.»
وال استریت ژورنال در ادامه گزارش خود در راستای اثرگذاری تحولات اخیر سوریه بر خاورمیانه و اعراب منطقه و بالاخص دو کشور عربستان و قطر که زمانی از شورشیان سوریه حمایت مالی می‌کردند، اشاره کرده است. به ادعای این نشریه دو کشور در حال بررسی چگونگی اطمینان از این موضوع هستند که سقوط دولت سوریه موجب بروز موج جدیدی از بی ثباتی علیه حاکمان منطقه و ظهور دوباره جنبش‌های افراطی مانند داعش همان‌گونه پس از بهار عربی در ۲۰۱۱ رخ داد، نشود. مجید الانصاری، مشاور ارشد نخست‌وزیر قطر در این رابطه گفت: «در منطقه تهدید‌های زیادی وجود دارد. خبر‌های خوب به سرعت به خبر‌های بد تبدیل می‌شوند.» او افزود: «ما نمی‌خواهیم آنچه در کشور‌های دیگر پس از بهار عربی اتفاق افتاد، در سوریه نیز رخ دهد. ما دوست داریم شاهد گذار به یک دولت پایدار باشیم که به مردم خدمت کند.»
عراق نیز نگرانی‌های مشابهی دارد، به‌طوری که مقامات این کشور همچنان نگرانند که حوادث سوریه منجر به بازگشت گروه‌های تروریستی در داخل کشور شود، چراکه الجولانی در سال ۲۰۰۳ به عنوان یک شورشی تروریست در عراق نخستین‌بار اسلحه به دست گرفت. او طی هفته گذشته در پیامی ویدیویی خطاب به محمد السودانی، نخست‌وزیر عراق گفت که سعی کند مانع ورود مقاومت عراق به تحولات سوریه شود. در ادامه گزارش ادعایی وال استریت ژورنال به نقل از سید امامیان، بنیانگذار اندیشکده حکمرانی و سیاست در تهران آمده است که جلوگیری از گسترش درگیری‌های سوریه به عراق می‌تواند بار دیگر به اولویتی برای ایران تبدیل شود. او در ادامه گفت: «برای ایران، بسیار مهم است که نه تنها از متحدان خود در محور مقاومت حمایت کند، بلکه امنیت عراق نیز اهمیت دارد، چراکه اگر تحولات مخربی در عراق اتفاق بیفتد، مرز‌های ایران بسیار آسیب‌پذیر خواهد بود و این مساله امنیت ملی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.»
به گزارش وال استریت ژورنال، اما ایالات متحده که نیرو‌هایی در منطقه کردنشین سوریه و یک منطقه بیابانی در مرز اردن مستقر کرده در هنگام فروپاشی دولت در سوریه فقط نظاره‌گر بود. دونالد ترامپ، رییس‌جمهور منتخب در پیامی در شبکه اجتماعی نوشت: ایالات متحده نباید هیچ ارتباطی با تحولات اخیر سوریه داشته باشد. این در حالی است که در شبکه‌های اجتماعی روسی، سقوط دمشق به عنوان یک فاجعه ژئوپلیتیکی مورد توجه قرار گرفت، به‌طوری که الکساندر دوگی، ایدئولوگ ناسیونالیست افراطی آن را یک رویداد غم‌انگیز توصیف کرد. الکساندر گابوئف، مدیر مرکز کارنگی روسیه اوراسیا گفت: «آنچه اتفاق افتاد ضربه بزرگی به نفوذ و اعتبار منطقه‌ای روسیه وارد کرد. حمایت از بشار اسد و ورود به جنگ داخلی سوریه در ۲۰۱۵ در کنار ایران، یکی از بزرگ‌ترین نمایش‌های توانایی روسیه فراتر از وزن خود بود.» به گزارش وال استریت ژورنال پایگاه‌های روسیه در سواحل مدیترانه سوریه در طرطوس که روسیه در سال ۲۰۱۷ برای ۴۹ سال اجاره کرد و همچنین فرودگاه حمیمیم، همگی برای توانایی روسیه در اعمال قدرت در خاورمیانه و آفریقا بسیار حیاتی هستند.
واشنگتن‌پست با انتشار گزارشی در راستای چگونگی تاثیرپذیری اعراب از تحولات اخیر سوریه آورده است که با فروپاشی ناگهانی دولت سوریه، پر کردن خلأ قدرت ناشی از این تحولات در سراسر خاورمیانه با حکمرانی پایدار، چالشی فوری و پیچیده خواهد بود. بیش از یک‌سال پیش بود که اسراییل به واسطه عملیات ۷ اکتبر که ترکش‌هایش از دیوار مرزی غزه عبور کرد، وحشت‌زده بود. اکنون، اما این ادعا مطرح است که شرایط در منطقه برای تل‌آویو تغییرات معناداری داشته، اما ممکن است حاوی سمّی از بی ثباتی و آشوب منطقه‌ای باشد. در ادامه گزارش واشنگتن‌پست آمده است که قدرت‌های عربی منطقه در تلاشند تا انتقال قدرت را تثبیت کنند.
درباره امارات این ادعا در رسانه‌های عربی مطرح شد که رهبران این شیخ‌نشین برای ماه‌ها در تلاش بودند تا بشار اسد را قانع کنند که از ایران جدا شود و دوباره به جمع کشور‌های عربی بپیوندد. قطر نیز که مدت‌ها حامی پنهان تحریرالشام بوده است، به نظر می‌رسید که رهبری تلاش‌های عربی برای ایجاد یک دولت موقت تحت نظارت سازمان ملل را بر عهده دارد. روز یکشنبه بیانیه‌ای از سوی قطر منتشر شد که بر «ضرورت حفظ نهاد‌های ملی و وحدت دولت برای جلوگیری از فروپاشی آن به هرج و مرج» تاکید کرد.
قطری‌ها اجرای قطعنامه‌های قدیمی شورای امنیت سازمان ملل را که خواستار تشکیل یک دولت جدید سوریه شامل اعضای دولت سابق و مخالفان است، به شدت توصیه کردند. اما واقعیت این است که در حال حاضر، سوریه شامل قطعات موزاییک است که تعرفشان کنار هم می‌تواند به تنش‌ها دامن بزند، با گروه‌های تحت حمایت ترکیه که بخش‌های غربی سوریه تا دمشق را کنترل می‌کنند، گروه‌های کرد تحت حمایت ایالات متحده که شمال شرقی سوریه را در دست دارد و گروه‌های تحت حمایت اردن که در جنوب تسلط دارند؛ شرایط شام پیچیده‌تر از هر زمانی است.
در این وضعیت، ایالات متحده و روسیه بدون شک نقش دیپلماتیک در شکل دهی به آینده سوریه ایفا خواهند کرد، اما به نظر می‌رسد این بازیگران منطقه‌ای هستند که نقش تعیین‌کننده‌ای در این رابطه خواهند داشت، چراکه زمانی بود قدرت‌های بزرگ آینده را تعیین می‌کردند. اما چه خوب یا چه بد دیگر این‌گونه نیست و اکنون این موضوع به اسراییل، ترکیه، سعودی‌ها، امارات و اردن بستگی دارد. این ادعا را یک مقام سابق سیا مطرح کرده است. به گزارش این نشریه تحولات اخیر سوریه با دو رویداد دیگر تشابهات دارد؛ نخست، سقوط سریع بشار اسد یادآور سقوط دولت تحت حمایت امریکا در افغانستان است. سقوط کابل نیز تنها نه روز پس از سقوط دومینوار ولسوالی‌ها به طالبان رخ داد. وقتی ارتش احساس دلسردی کند؛ همان‌طور که در افغانستان با خروج امریکا و در سوریه نیز این دلسردی مشاهده شد آن دولت به سرعت سقوط آزاد خواهد کرد. دوم، آشفتگی پس از تغییر نظام در عراق: سقوط صدام در بغداد در سال ۲۰۰۳ باعث بروز تنش‌های قومی و منطقه‌ای شد که همچنان نیز ادامه دارد.
اما به ادعای این نشریه یک نکته نگران کننده و متمایزکننده در رابطه با سوریه این است که از آغاز بحران‌ها در این کشور از سال ۲۰۱۱، گروه‌های تروریستی به عنوان قدرتمندترین نیروی نظامی در میان اپوزیسیون‌ها عمل کرده‌اند. یکی از اعضای اپوزیسیون که ظاهرا طرفدار غرب است، گفت: در روزی که من به حلب رسیدم تحریرالشام مشغول مبارزه با ارتش سوریه بود. در حالی که گلوله‌های توپ در چند صد متری ما اصابت می‌کرد، از یکی از رهبران سکولار پرسیدم که آیا شاخه القاعده، یعنی جبهه النصره، در کنار نیرو‌های او می‌جنگد. او با اشاره به مقر آنها در یک بلوک دورتر گفت: «بله، آنها بهترین مبارزان هستند.» فراموش نکنیم تحریرالشام که در حال حاضر رهبری نبردی را بر عهده داشت که منجر به سرنگونی دولت سوریه شده است، به عنوان یک گروه خطرناک و تهدیدآمیز شناخته می‌شود. این گروه با ۱۲ سال پیش متفاوت شده و مدعی تغییراتی نیز است. یک مقام ارشد دولت ایالات متحده در این رابطه مدعی است که با وجود رضایتی که از تحولات اخیر سوریه وجود دارد، اما باید در نظر داشته باشیم که «ما با یک مشکل تروریستی روبه‌رو هستیم». بنابراین در خاورمیانه هیچ گونه خوش‌بینی وجود ندارد، وضعیت کنونی در منطقه پیچیده و نگران‌کننده است و امید‌ها به راحتی تحت تاثیر مشکلات به ناامیدی تبدیل می‌شوند.
نشریه گاردین با انتشار گزارشی در راستای رویکرد احتمالی روسیه در قبال تحولات اخیر سوریه و مشخصا گروه‌های حاکم بر این کشور آورده است که مسکو در تلاش است تا آینده پایگاه‌های نظامی کلیدی خود در سوریه را تامین کند و در عین حال در شرایطی که پس از سقوط ناگهانی دولت سوریه تهدیداتی برای کاهش نفوذ این کشور در خاورمیانه وجود دارد، سعی دارد با رهبری جدید شورشیان این کشور ارتباط برقرار کند، روسیه از زمان مداخله نظامی اش که به بشار اسد کمک کرد تا سوریه را پس از اعتراضات سراسری که از سال ۲۰۱۱ آغاز شد، بازپس گیرد، این کشور یک پایگاه هوایی بزرگ خود در شمال غرب سوریه و یک تاسیسات دریایی در بندر مدیترانه‌ای طرطوس را حفظ کرده است.
پس از سقوط بشار اسد یعنی نزدیک‌ترین متحد کرملین در خاورمیانه، به نظر می‌رسد روسیه به دیپلماسی روی آورده تا نفوذ خود را در سوریه حفظ کند و در فعالیت‌های زیادی با شورشیانی که تنها چند روز پیش آنها را تروریست نامیده بود، درگیر نشود. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت که مقامات روسیه تمام گام‌های لازم را برای برقراری تماس در سوریه با کسانی که قادر به تامین امنیت پایگاه‌های نظامی هستند، برمی‌دارند. این در حالی است که پیش از این نیز یک منبع در کرملین به رسانه‌های دولتی روسیه گفته بود که رهبران اپوزیسیون سوریه توافق کرده‌اند تا امنیت پایگاه‌های نظامی و نهاد‌های دیپلماتیک روسیه در سوریه را تضمین کنند.
گاردین در ادامه گزارش خود در باب چرایی اهمیت این دو پایگاه برای روسیه آورده است که تاسیسات طرطوس به ولادیمیر پوتین دسترسی به بنادر آب گرم می‌دهد، در حالی که مسکو از پایگاه هوایی حمیمیم به عنوان یک پایگاه موقت برای جابه‌جایی پیمانکاران نظامی خود به داخل و خارج از آفریقا استفاده کرده است. اکنون، اما سوال کلیدی این است که آیا روسیه موفق به رسیدن به توافقی با رهبران جدید سوریه برای حفظ پایگاه هایش خواهد شد یا خیر. درا ماسیکوت، پژوهشگر ارشد در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی در این رابطه گفت: احتمالا روسیه می‌خواهد پایگاه‌ها را در صورتی که بتواند، از طریق مذاکرات حفظ کند.
او در ادامه افزود: منابعی که می‌توانند ارایه دهند شامل: پول، مبادله، نفت و گاز و مزدوران محدود است. اما آنچه اهمیت دارد، این است که آیا ائتلاف سوریه این موارد را خواهد پذیرفت یا خیر! ماسیکوت همچنین در گفت‌وگوی خود با گاردین گفت که تا روز دوشنبه، بیشتر دارایی‌های نظامی روسیه در دو پایگاه باقی مانده است. اگر تخلیه‌ای انجام شود، این موضوع آشکار خواهد شد. این گمانه‌زنی‌ها در حالی منتشر شده که کرملین اطلاعات کمی درباره آینده پایگاه‌ها ارایه داده و همچنین اعلام کرده که هنوز برای تصمیم‌گیری در راستای تعیین وضعیت حضور نظامی‌اش در سوریه زود است. با این حال به نظر می‌رسد مقامات روسی یک کمپین ارتباطی را با رهبرانی که دولت سوریه را سرنگون کردند، آغاز کرده‌اند. به ادعای گادین در ۲۴ ساعت گذشته، مسکو و رسانه‌های دولتی‌اش به‌طور قابل توجهی لحن خود را نسبت به تحریرالشام که شورش‌ها در سوریه را رهبری کرد، نرم کرده‌اند.
خبرگزاری‌های ریانووستی و تاس، دو خبرگزاری پیشرو روسی، از نامیدن تحریرالشام به عنوان تروریست صرف‌نظر کرده‌اند و به عبارت «اپوزیسیون مسلح» تغییر موضع داده‌اند. این تضاد در صورتی آشکار شده که تنها چند روز پیش، در یک کنفرانس مطبوعاتی در دوحه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه با عصبانیت تاکید کرد که تحریرالشام یک سازمان تروریستی تحت حمایت غرب است که نباید به آن اجازه داده شود زمین‌هایی در سوریه را تصرف کند.
آنتون مرداسوف، تحلیلگر مستقر در مسکو با تمرکز بر خاورمیانه، با اشاره به جنگ روسیه در اوکراین گفت: «درگیری ما در آنجا هزینه داشت. هزینه آن سوریه بود.» تا روز یکشنبه، اعتبار روسیه از پادشاه تصمیم‌ساز به بازیگری نظاره‌گر کاهش یافت. وزارت خارجه این کشور بیانیه‌ای با تعریف دو عبارت «نگرانی شدید» درباره «رویداد‌های دراماتیک» صادر و اعلام کرد که اسد کشور را ترک کرده است. دیمیتری اس. پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرگزاری‌های روسی گفت که چیزی برای اضافه کردن ندارد. خود آقای پوتین در هفته‌های اخیر چیزی در مورد سوریه نگفته است. میزان پیامد‌های برکناری اسد برای مسکو هنوز مشخص نیست.
به گفته تحلیلگران، سوال کلیدی این است که آیا روسیه موفق می‌شود با دولت جدید سوریه به توافق برسد تا پایگاه دریایی طرطوس و پایگاه هوایی حمیمیم خود را حفظ کند، جایی که پوتین سخنرانی پیروزی را در سال ۲۰۱۷ ایراد کرد. مرداسوف می‌گوید که مطمئن نیست روسیه بتواند چنین توافقی را انجام دهد، با توجه به اینکه مسکو پس از مداخله کرملین در جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۵ از این پایگاه‌ها برای حملات هوایی گسترده علیه مخالفان سوریه استفاده کرد. جاه طلبی‌های پوتین برای بازگرداندن روسیه به عنوان یک قدرت جهانی و تلاشش برای مداخله در غرب آفریقا چنین هزینه‌هایی را به این کشور تحمیل کرده است.
یوجین رومر، مدیر برنامه روسیه و اوراسیا در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی در واشنگتن گفت: «سوریه تنها پایگاه واقعی روسیه در خاورمیانه و مدیترانه است.»
او گفت که پیروزی شورشیان «بخشی از بهایی است که روس‌ها برای جنگ در اوکراین می‌پردازند».
کرملین همچنین احتمالا هزینه بیشتری برای تصویر خودساخته‌اش متحمل خواهد شد. رومر در ادامه گفت: در مناقشه گسترده آقای پوتین با غرب، او تلاش کرده روسیه را به عنوان یک رهبر قاطع و قابل اعتماد برای ائتلاف جهانی در برابر آنچه او هژمونی امریکا می‌خواند، قرار دهد. با این همه تحلیلگران می‌گویند: روسیه به عنوان یک شریک چه سودی دارد اگر نتواند قدیمی‌ترین متحد خود در خاورمیانه را از دست گروهی شبه‌نظامی نجات دهد؟
