«بعضا گزارش‌هایی به ما می‌رسد که برخی از مدارس مانع حضور کارشناسان بهداشت می‌شوند. این قطعا یک تخلف قانونی است و قانون صراحتا تاکید دارد که هر زمان کارشناسان وزارت بهداشت بخواهند وارد مدارس شوند، مدارس مکلف به همکاری هستند؛ لذا بازدیدهای سرزده و منظم کارشناسان در دستور کار وزارت بهداشت قرار دارد و ما نیز مکلف به همکاری هستیم.»
معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش برنامه‌هایی که در جهت ارتقای بهداشت و سلامت دانش آموزان در دستور کار قرار دارد را تشریح کرد.
به گزارش ایلنا، «صادق ستاری‌فرد» معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش، در پاسخ به این سوال که پیش‌تر عنوان کرده‌اید که ردیف بودجه مجزا برای بهداشت مدارس در نظر گرفته شده است، با این اوصاف چه برنامه‌ای برای ارتقای بهداشت و سلامت دانش آموزان در دستور کار قرار دارد؟ گفت: در بودجه سال جاری ردیف مستقل برای موضوع بهداشت و سلامت دانش‌آموزان پیش‌بینی شده است. همچنین در بودجه سال ۱۴۰۴ نیز خوشبختانه از عوارض کالاهای آسیب‌رسان ۲۰ درصد منابع به موضوع بهداشت دانش‌آموزان اختصاص داده شد.
وی ادامه داد: باید گفت که برنامه‌های ما در دو محور کلی دارد، یکی موضوع بهداشت فردی دانش‌آموز و دیگری بهداشت محیط مدرسه است. برنامه‌هایی که برای بهداشت فردی دانش‌آموز وجود دارد در چند سطح اجرا می‌شود. مهم‌ترین سطح بحث سواد سلامت و بهداشت دانش‌آموز است. یعنی دانش‌آموز باید در مورد بهداشت فردی خود و پیامدهای مثبت و منفی توجه یا کم توجهی به بهداشت فردی آگاهی پیدا کند.
او با اشاره به مسئله نظارت بر بهداشت فردی افزود: مسئله دوم، رسیدگی و نظارت بر رعایت بهداشت فردی است، یعنی کنترل و توجه به رفتار بهداشتی دانش‌آموزان که این موضوع توسط مراقبین بهداشت ما انجام می‌شود. حدود ۵۹۰۰ مراقب بهداشت داریم. در حال حاضر، این تعداد مراقب بهداشت عمدتا کارشان در همین دو سطح است؛ یعنی انتقال مفاهیم و افزایش سواد سلامت دانش‌آموزان و دوم مراقبت از رفتار بهداشتی دانش‌آموزان، بهداشت فردی، بهداشت محیط مدرسه و ثبت داده‌ها و وقایعی که در محیط مدرسه ممکن است برای دانش‌آموزان رخ دهد.
ستاری فرد متذکر شد: تکمیل شناسنامه سلامت دانش‌آموزان نیز از جمله اقداماتی است که انجام می‌شود تا هم دانش‌آموز و هم مراقب بهداشت از وضعیت او آگاه باشند و همچنین روند وضعیت سلامتی و بهداشتی دانش‌آموزان در قالب شناسنامه سلامت ثبت شود و در اختیار والدین قرار گیرد. جلسات و گفت‌وگوهایی که با والدین برگزار می‌شود، از دیگر فعالیت‌هایی است که توسط مراقبین بهداشت انجام می‌شود. همچنین بحث بهداشت محیط نیز مطرح است، یعنی توجه به زیرساخت‌های بهداشتی مانند سرویس‌های بهداشتی، پایگاه تغذیه سالم یا بوفه‌ها، بهداشت محیط کلاسی، تهویه مناسب و فضای محوطه مدرسه تحت نظارت، پیگیری و حمایت مراقبین بهداشت دنبال می‌شود.
معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این سوال که با توجه به این که مراقب بهداشت در تمام مدارس وجود ندارد، عدم حضور مراقب بهداشت در بسیاری از مدارس چگونه جبران می‌شود؟ گفت: برای رفع کمبود مراقبین بهداشت از دو ظرفیت استفاده می‌کنیم. یکی از ظرفیت‌ها خود دانش‌آموزان تحت عنوان گروه سفیران سلامت هستند که در واقع این گروه شامل تعدادی از دانش‌آموزان است که علاقه‌مند هستند و این پذیرش را دارند که به عنوان نیروی مراقب بهداشت یا سفیر سلامت برای انتقال مفاهیم بهداشتی، سواد سلامت و مراقبت از همسالان خود عمل کنند. ظرفیت دیگری که از آن استفاده می‌کنیم، معلم بهداشت یار است. یعنی آموزگار پایه یا دبیران دیگری که آمادگی دارند، داوطلب می‌شوند تا در موضوعات بهداشتی مدرسه و سلامت دانش‌آموز همکاری کنند.
ستاری فرد در پاسخ به این سوال که برای پایش دوره‌ای وضعیت بهداشت و سلامت دانش آموزان در مناطق محروم آیا نیرو اعزام می‌شود؟ عنوان کرد: این امر بر عهده وزارت بهداشت است. به‌طور کلی، در مناطق روستایی به صورت کامل موضوع بهداشت مدارس بر اساس آئین نامه هیئت وزیران به بهورزان محول شده است. یعنی بهورزهای روستایی مکلف به حضور مستمر و نظارت بر مدارس هستند.
همچنین در مدارس شهری، کارشناسان بهداشت مراکز جامع خدمات بهداشتی موظف به بازدیدهای سرزده از مدارس هستند. مدارس نیز در ارزیابی و بازدید کارشناسان مراکز بهداشتی مکلف به همکاری هستند و هیچ مدرسه‌ای نمی‌تواند مانع حضور کارشناسان بهداشت وزارت بهداشت شود و هرگونه ممانعت نوعی تخلف محسوب می‌شود.
او یادآور شد: بعضا گزارش‌هایی به ما می‌رسد که برخی از مدارس مانع حضور کارشناسان بهداشت می‌شوند. این قطعا یک تخلف قانونی است و قانون صراحتا تاکید دارد که هر زمان کارشناسان وزارت بهداشت بخواهند وارد مدارس شوند، مدارس مکلف به همکاری هستند. لذا بازدیدهای سرزده و منظم کارشناسان در دستور کار وزارت بهداشت قرار دارد و ما نیز مکلف به همکاری هستیم.
معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اقداماتی که در راستای جذب مراقب بهداشت صورت گرفته است، اظهار کرد: دو اقدام خاص برای جذب مراقبین بهداشت و جبران کسری نیروی انسانی در این مدت انجام شده است. یک اینکه از ظرفیت کنکور سراسری استفاده کردیم و رشته مراقب بهداشت مدارس را در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایجاد کرده ایم. افرادی که در کنکور سراسری این رشته را انتخاب کنند، استخدام آموزش و پرورش هستند.
او ادامه داد: این رشته را در دفترچه کنکور سراسری سال ۱۴۰۱ پیش‌بینی کردیم. از سال ۸۴ این موضوع یک تکلیف قانونی بود که باید انجام می‌شد و این تکلیف پس از ۱۷ سال وقفه در سال ۱۴۰۱ رفع شده است و خوشبختانه اجرائی شد. اکنون در ۱۷ دانشگاه علوم پزشکی مراقب بهداشت مدارس جذب می‌کنیم. این افراد بورسیه آموزش و پرورش هستند و بعد از فراغت از تحصیل وارد مدارس ما می‌شوند.
او تصریح کرد: اقدام دوم هم آزمون استخدامی بود که در تابستان امسال برگزار شد و حدود ۲۰۰۰ مراقب بهداشت در رشته‌های پیراپزشکی، رشته‌های گروه بهداشت و دیگر رشته‌های مرتبط مانند رشته‌های تغذیه و پرستاری، وارد مدارس ما شدند و از ماه گذشته این افراد ساماندهی شدند. این ۲۰۰۰ نفر و حدود ۱۵۰۰ دانشجوی مراقب بهداشت مدارس که در دانشگاه‌های علوم پزشکی در حال تحصیل هستند، می‌تواند ظرفیت بسیار خوبی را برای جبران کسری نیروی انسانی ما ایجاد کند.
