«اینکه در شب یکم دی، افزایش روز و روشنایی بیشتر می‌شود را، زایش نور و روشنایی گفته‌اند که درست هم می‌باشد، در اساس معنی یلدا هم همین است. باید توجه داشت که ایرانیان در عهد کهن یعنی چند هزار سال پیش، با دقت تمام از حرکت زمین به دور خورشید و وضعیت آن آگاهی داشته‌اند که این شب را «یلدا» یعنی شب زایش نور و خورشید نامیده‌اند.»
یک تاریخ‌دان گفت: قطعا ایرانیان در عهد کهن، با دقت تمام از حرکت زمین به دور خورشید و وضعیت آن آگاهی داشته‌اند، که شب یکم دی را «یلدا» یعنی شب زایش نور و خورشید نامیده‌اند.
به گزارش ایلنا به نقل از موسسه فرهنگی و مطالعاتی بزرگمهر حکیم، محمد رسولی شاهنامه‌شناس با اشاره به این نکته که جشن‌های ایران در عهد کهن، همه ریشه و دلیل و حکمت علمی داشته‌اند، اظهار داشت: این دلایل نشان از دانش ژرف و عمیق ایرانیان در آن دوردست‌های تاریخ دارد، به راستی که دانش بسیار زیادی برای تعیین دقیق زمان این جشن‌ها لازم بوده است و نشان می‌دهد که ایرانیان چنان دانش و آگاهی زیادی داشته‌اند که آدمی به شگفت می‌آید.
این تاریخ‌دان افزود: منظور آن است که زمان‌گذاری این جشن‌ها، به طور قراردادی و وضعی نبوده است، بلکه کشفی بوده است!
وی ادامه داد: یعنی ایرانیان در چند هزار سال پیش، از حرکت اجرام آسمانی و وضعیت قرار گرفتن خورشید نسبت به زمین، به طور دقیق آگاه بوده‌اند که می‌توانستند مقاطع خاص این وضعیت را بدانند و متناسب با تغییراتی که در زمان زمین داده می‌شد، مناسبت‌های ویژه و خاص نجومی را معین و تعیین کنند، که یکی از آن‌ها «یلدا» است!
این تاریخ‌دان گفت: در نیم کره شمالی زمین، که ایران بزرگ هم در آن قرار دارد، بر اساس گردش زمین به دور خورشید، دو تعادل و دو انقلاب داریم!
رسولی بیان داشت: این دو تعادل در جشن نوروزگان یعنی اول فروردین و در جشن مهرگان یعنی اول مهر ماه است.
وی در ادامه گفت: اما از اول مهر، دوباره به تدریج شروع به کاهش طول روز و افزایش طول شب می‌شود. هر روز مقداری به طول شب اضافه می‌شود که اوج آن در ۳۰ آذر است. از روز یکم دی به تدریج به طول روز افزوده می‌شود و از مدت شب کاسته می‌شود.
این نویسنده کتاب «چهارشنبه سوری و یلدا» توضیح داد: اینکه در شب یکم دی، افزایش روز و روشنایی بیشتر می‌شود را، زایش نور و روشنایی گفته‌اند که درست هم می‌باشد، در اساس معنی یلدا هم همین است.
رسولی گفت: باید توجه داشت که ایرانیان در عهد کهن یعنی چند هزار سال پیش، با دقت تمام از حرکت زمین به دور خورشید و وضعیت آن آگاهی داشته‌اند که این شب را «یلدا» یعنی شب زایش نور و خورشید نامیده‌اند.
