فیاض زاهد گفت: با عنایت به اعتماد و ارتباط مناسب میان رئیس جمهور و مقامات عالی رتبه کشور، ارزیابی من این است که چراغ سبزی داده شده و آقای پزشکیان به دنبال پیدا کردن راه آبرومندی برای تحقق نوعی توافق جدید با دولت دونالد ترامپ است.
این روز‌ها احتمالات بر سر مذاکرات میان ایران و آمریکا جدی‌تر مطرح می‌شود، از یک سو، رئیس جمهوری از آمادگی ایران برای مذاکره گفته و از سوی دیگر، مخالفان مذاکره ایران و آمریکا، از هر تریبونی به نهی مذاکره با واشنگتن می‌پردازند.
به گزارش خبرآنلاین، در همین راستا، فیاض زاهد، فعال سیاسی اصلاح طلب بیان کرد: «از نظر سیاسی آقای پزشکیان، با دو شعار رفع تحریم و برداشته شدن فشار‌ها و محدودیت‌ها در ایام تبلیغات رأی آورد. با عنایت به اعتماد و ارتباط مناسب میان رئیس جمهور و مقامات عالی رتبه کشور، ارزیابی من این است که چراغ سبزی داده شده و آقای پزشکیان به دنبال پیدا کردن راه آبرومندی برای تحقق نوعی توافق جدید با دولت دونالد ترامپ است.»
وی تاکید می‌کند؛ «یکی از دلایل پیروزی آقای پزشکیان در رقابت ها، حل کردن تعارضاتی است که به نقاط بحرانی رسیده بود. ایران نیازمند تجدید قوا و تجدید تنفس است. باید دقت کنیم هر گونه مذاکراتی به این معنا باشد که دست طرف مقابل را بالا بردیم. ما کارت‌های جدیدی داریم و می‌توانیم در طرح امنیتی جدید یک بازی معقول را طراحی کنیم.»
مشروح گفت و گوی فیاض زاهد، فعال سیاسی اصلاح طلب را در ادامه می‌خوانید؛
***********
* آقای زاهد! دولت چهاردهم آمادگی خود برای مذاکره با غرب و مشخصا آمریکا را اعلام کرده است، سیگنال‌هایی نیز از سوی مقامات آمریکایی می‌بینیم، ارزیابی و پیش بینی شما چیست؟
فکر می‌کنم بیش از آنکه دولت آقای پزشکیان و ایران پالس‌هایی را به سمت آمریکا ارائه کرده باشد، آمریکایی‌ها خواهان گفت‌و‌گو‌های مجدد، بازبینی سطح اختلافات و دستیابی به یک وضعیت باثبات در منطقه هستند. زیرا استراتژی دولت دونالد ترامپ پرهیز از هرگونه جنگ و تنش در منطقه خاورمیانه و دیگر نقاط جهان است. آنچه به عنوان جنگ در ساختار جدید دولت آمریکا مطرح می‌شود، جنگ تجاری، رقابت اقتصادی و مهار کار‌های امنیتی است.
ایران در وضعیتی به سر می‌برد که در خاورمیانه، تغییرات شگرفی رخ داده است، در جبهه مقاومت اتفاقاتی افتاده، در سوریه دولتی که همواره متحد ایران بود سقوط کرد و یک دولت غیر دوست روی کار آمده است. قدرت بازیگری ترکیه افزایش پیدا کرده و کشور‌های منطقه خلیج فارس، به دنبال بازسازی و بازبینی نقش خودشان، تمرکز بر وحدت سیاسی و ارتقای سطح اقتصادی خودشان به رهبری عربستان سعودی هستند. هر چند میان کشور‌های قطر، امارات و عربستان در کنار عمان رقابت‌های پیدا و پنهانی وجود دارد.
با همه این ها، مجموعه مشکلاتی که در داخل کشور قابل ارزیابی است، همه علاقه‌مندان به کشور را به این نتیجه رسانده که نیازمند بازبینی اساسی در راهبرد‌های سیاست خارجی خودمان هستیم که مهم‌ترین آن کشور ایالت متحده آمریکا است. لذا، جمع بندی در سطوح بالای حاکمیت این است که ضمن حفظ پرستیژ ملی، اقتدار سرزمینی و هویت مرزی ایران، وقت آن رسیده که به جای گفت‌و‌گو از طریق واسطه‌ها و سپردن اختیار منافع و دلبستگی‌های خودمان به دولت‌هایی که چندان قابل اطمینان نیستند، بهتر است، مستقیما از سر عزت و حکمت مذاکره کنیم.
چنانچه بشود طرفین با حفظ چارچوب ها، اولویت‌های امنیتی و بین المللی خودشان راهکاری در جهت حداقل بی اعتمادی پیدا کنند، به نفع خود، منطقه و ثبات بین المللی خواهد بود.
* پیش بینی می‌کنید مجوز مذاکره مستقیم با آمریکا به دولت داده شود؟
در حوزه فعالیت اقتصادی، از نشانه‌هایی که می‌شود ارزیابی کرد، این است که زمانی محدودیت با شرکت‌های آمریکایی وجود داشت، اما این ممنوعیت برداشته شده و مجوز چنین فعالیت‌هایی به شرکت‌های آمریکایی داده شده است. منعی وجود ندارد.
از نظر سیاسی هم آقای پزشکیان، با دو شعار رفع تحریم و برداشته شدن فشار‌ها و محدودیت‌ها در ایام تبلیغات رأی آورد. با عنایت به اعتماد و ارتباط مناسب میان رئیس جمهور و مقامات عالی رتبه کشور، ارزیابی من این است که چراغ سبزی داده شده و آقای پزشکیان به دنبال پیدا کردن راه آبرومندی برای تحقق نوعی توافق جدید با دولت دونالد ترامپ است.
اگر چنین اتفاقی رخ بدهد، بسیار موقعیت منحصر به فردی در اختیار ایران قرار می‌دهد، زیرا اگر به وضعیت رابطه آمریکا و چین نگاهی کنید یا وضعیت نفوذ دولت ترکیه در شامات و انباشت سرمایه‌های صندوق‌های کشور‌های عربی، رشد منفی اقتصادی کشور‌های اروپایی از جمله انگلستان، آلمان و فرانسه. حل مناضعات بین المللی و مشکلات بین المللی با دولت ایران، فرصت بسیاری استثنایی برای سرمایه گذاری را در اختیار شرکت‌های اروپایی می‌دهد.
ایران بهشت سرمایه گذاری است، حداقل این است که ایران ظرفیت جذب هزارمیلیارد دلار سرمایه گذاری را دارد و اگر به این نقطه برسیم که بشود تصمیمات لازم را برای یک معامله منطقی و منصفانه و بدون خیال پردازی گرفت، همچنین ظرفیت‌ها و کمبود‌های خودمان را به درستی ارزیابی کنیم، جامعه جهانی نیز به این روند علاقه‌مند است.
باقی آن به تکنیک ها، روش‌ها و امتیازاتی که می‌توان در مذاکره به کار برده و اخذ کنیم، باز می‌گردد. هر گونه مذاکره با آمریکا از موضع تامین منافع ملی کشور، اصلی است که دکتر پزشکیان به آن پایبندی جدی دارد.
* مذاکره با ترامپ شدنی است؟ بهرحال ترامپ زمانی می‌گفت ظرف یک هفته با ایران به توافق می‌رسد و از سوی دیگر، او بود که توافق را بهم زد و از برجام خارج شد؟
اساسا با هرکسی می‌شود مذاکره کرد، اگر به تاریخ روابط ایران و آمریکا در طول ۴۰ سال گذشته نگاه کنید، ایران علی رغم شعار‌های انقلابی، علاقه خودش را به حل و فصل منازعه با دولت آمریکا نشان داده است، اما این آمریکا بوده که هیچ گاه به عهد و پیمانی که در ظاهر بیان می‌کرد، وفادار نماند.
به طور مثال خدمتی که ایران در آستانه مبارزه آمریکا با طالبان کرد ولی پاسخ ما را به خوبی ندادند. در دولت آقای روحانی هم دولت آمریکا بود که نقض عهد کرد. اما برخی از شرایط تغییر کرده و دولت آمریکا بر ایجاد ثبات امنیتی بر منطقه تاکید دارد و به اولویت اول خود یعنی چین تمرکز کند و اهمیت آینده انرژی در خاورمیانه برای آمریکا کمتر می‌شود، این وضعیت شبیه وضعیتی است که دولت انگلستان در اوایل قرن بیستم داشت. به نظر می‌آید ترامپ علاقه‌مند است بارسنگینی را که دولت آمریکا بر دوش خود احساس می‌کند را بردارد. اظهاراتی که درباره مسئولیت پذیری کشور‌های خاورمیانه و ناتو مطرح می‌شود، ناشی از شرایط اقتصادی است.
ترامپ شخصیتی جاه طلب است که رقیب خودش را زیر فشار شدید قرار می‌دهد، اگر احساس کند می‌تواند امتیاز بیشتری بگیرد، به سمت مذاکره می‌رود. در هفته گذشته، در روزنامه گاردین مطلبی منتشر شد که الگوی رفتاری ترامپ را نشان می‌دهد؛ تهدید، فشار و کسب امتیاز و تعیین کننده مذاکرات جدید.
ایران بعد از حوادث هفتم اکتبر به این سمت در معرض تهدید‌های بزرگی قرار گرفته است. یکی از دلایل پیروزی آقای پزشکیان در رقابت ها، حل کردن تعارضاتی است که به نقاط بحرانی رسیده بود. ایران نیازمند تجدید قوا و تجدید تنفس است. باید دقت کنیم هر گونه مذاکراتی به این معنا باشد که دست طرف مقابل را بالا بردیم. ما کارت‌های جدیدی داریم و می‌توانیم در طرح امنیتی جدید یک بازی معقول را طراحی کنیم.
* چقدر تندرو‌ها و مخالفان مذاکره با آمریکا ممکن است کارشکنی کنند؟
آقای جلیلی و تیم او، هویت مستقلی ندارند. یک جریان کاریکاتوری و بادکنکی هستند. آقای جلیلی در هیچ انتخاباتی مورد اقبال مردم واقع نشده است و در تعارض با جریان اصلاح طلب، حاکمیت این جریان را برای بالانس کردن دولت‌های میانه رو خلق کرد. اگر سوزن این پمپ باد که در پشت بادکنک قرار دارد، برداشته شود، آقای جلیلی و دوستانش مچاله خواهند شد.
اگر حاکمیت به این نتیجه برسد که باید با آمریکا مذاکره کنیم، آنان را مهار خواهد کرد. نکته دوم رقابت کشور‌هایی است، که حل منازع میان ایران و آمریکا به نفع آنان نیست، مانند طرافداران روسیه در ایران. در کنار روسیه که خواهان رفع تنش و ایجاد رابطه مستقیم و همه جانبه و عادی سازی روابط ایران و آمریکاست، کشور‌های منطقه خلیج فارس هم دشمن بهبود روابط ایران و آمریکا هستند. به این لیست باید ترکیه را هم اضافه نمود.
