توافق موقت

کشور‌های مختلف از جمله کشور‌های عرب منطقه، چین و روسیه، لزوما، منافع ملی یکسان ندارند. مسائل اوکراین به نوعی روی نگرش روسیه نسبت به مناقشات بین‌المللی ایران موثر خواهد بود، همانطور که برای اروپایی‌ها مهم است، به دلیل بحران‌های انرژی و جنگ اوکراین، بحران جدیدی شکل نگیرد و چه بسا ترجیح اروپا، حل و فصل مناقشات ایران است. درواقع هر اندازه بحران‌های منطقه‌ای و بحران در خاورمیانه افزایش پیدا کند، احتمال فشار بر اروپا و هزینه زایی نیز افزایش پیدا می‌کند. بر همین اساس است که اروپایی‌ها به دنبال توقف هر نوع برنامه هسته‌ای در ایران و حل اختلافات بین‌المللی هستند.

دولت بایدن (به دلیل نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری)، بسیار محتاط حرکت می‌کند و مراقب است هیچگونه امتیاز بیش از حدی به ایران ندهند، حزب دموکرات در انتخابات میان دوره‌ای مجلس تعدادی از کرسی‌های خود را از دست داده و در نتیجه مجلس نمایندگان را نیز از دست داد، هر چند که هنوز ریاست مجلس سنا را در دست دارد؛ بنابراین شرایط رفتار با ایران برای بایدن بسیار حساس است. در نتیجه، کاملا بعید است، دولت آمریکا، محتوای گفتگو‌های پنهانی که با ایران دارد، به راحتی افشا کند. حداقل انتظار می‌رود نتایج گفتگوها، پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده اعلام شود. هر حرکت دولت بایدن زیر ذره بین جمهوری خواهان است و او نمی‌خواهد به جمهوری خواهان امتیازی بدهد.

وزیر امور خارجه آمریکا در تداوم ادعا‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران گفت: ما مصمم به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای هستیم و همچنان معتقدیم بهترین روش برای رسیدن به این هدف از طریق دیپلماسی است.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که شایعات اخیر درباره توافق موقت با ایران اشتباه و گمراه کننده بوده و موضوع بازداشت شدگان آمریکایی در ایران، برای واشنگتن در اولویت قرار دارد.

علی مطهری: ریزش قیمت ارز بیش از هر چیز ناشی از مذاکراتی است که بین ایران و آمریکا برای یک توافق موقت جریان دارد

بلینکن گفت: «ما هنوز بر این باوریم که دیپلماسی به طور کلی بهترین راه اطمینان‌یابی پایدار، قابل راستی‌آزمایی و موثر از این است که ایران هیچ گاه به یک سلاح اتمی دست پیدا نکند. بنابراین، ما پذیرای دیپلماسی هستیم و (دیپلماسی) به وضوح، بهترین مسیر است.» همزمان با این تحولات، سی‌وپنج قانون گذار مجلس نمایندگان آمریکا در نامه‌ای به رهبران کشور‌های انگلیس، فرانسه و آلمان (تروئیکای اروپا)، سه عضو اروپایی توافق هسته‌ای (برجام) خواستند مکانیسم ماشه را ذیل برجام علیه ایران فعال کنند.

نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در پی انتشار برخی گزارش‌ها مبنی بر نزدیک شدن ایران و آمریکا به توافق موقت اعلام کرد: هیچ توافق موقت ی به جایگزینی برجام در دستور کار نیست.

مجموع پالس‌های مخابره شده در چند وقت اخیر و واقعیات میدانی بیش از هر گزینه دیگری نویددهنده گام برداشتن طرفین در مسیر « توافق موقت » است. این سناریو، با توجه به نزدیک زمان انتخابات آمریکا، مطلوب‌ترین سناریو برای کاخ سفید خواهد بود؛ چرا که دموکرات‌ها می‌توانند از آن به عنوان دستاوردی در عرصه سیاست خارجی خود یاد کنند. در حالی‌که این سناریو برای ایران مطلوب‌ترین گزینه نیست، می‌تواند در دسترس‌ترین گزینه باشد

پایگاه آکسیوس نوشت: ده منبع مطلع می‌گویند دولت بایدن گفتگو در خصوص این رویکرد جدید را در ماه ژانویه آغاز کرد و در ماه فوریه مقام‌های اسراییلی و سه کشور اروپایی را در جریان آن قرار داد. طرح کاخ سفید شامل برداشتن برخی تحریم‌های ضد ایرانی در ازای توقف برخی فعالیت‌های هسته‌ای ایران به ویژه توقف غنی‌سازی ۶۰ درصدی است. یک مقام اسراییلی و یک دیپلمات غربی به آکسیوس گفت ایرانی‌ها از رایزنی‌های امریکا در خصوص این طرح مطلع هستند، اما تاکنون این ایده را رد کرده‌اند.

آکسیوس به نقل از چهار تن از مقامات اسرائیلی، دیپلمات‌های غربی و کارشناسان آمریکایی نوشت که پیشنهاد موردنظر شامل رفع برخی از تحریم‌ها در مقابل توقف بخشی از فعالیت هسته ای ایران عمدتاً غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد می شود.

رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: اولین مطرح کننده پیشنهاد توافق موقت ، آمریکایی‌ها بودند. ایران به دنبال توافق موقت نیست بلکه به دنبال توافق دائم است. توافق موقت از روی میز وین برداشته شده است.

یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده گفت: بحث توافق موقت در کار نیست و این گمانه‌زنی کمک به طرف غربی برای افزایش فشار به ایران است.

در ایران برخی طرح بحث توافق موقت را "تله" دانسته‌اند و برخی دیگر آن را "فرصت" تازه‌ای برای دولت جدید ارزیابی کرده‌اند.

در داخل ایران هنوز واکنش رسمی به این طرح وجود ندارد اما برخی رسانه‌های اصولگرا با موضع محتاطانه به استقبال آن رفته‌اند.

خبرگزاری رویترز به نقل از منابعی گزارش داده است که حصول توافق هسته‌ای تا روز سوم آذر بعید است و طرفین احتمالا توافق موقت جدیدی مشابه توافق ژنو امضا می‌کنند.

ایران سود اقتصادی کمتری نسبت به آنچه در توافق هسته ای موقت وعده داده شده بود، دریافت می کند و یکی از دلایل آن شرکت ها و بانک های خارجی هستند که تمایلی ندارند با مبنایی کوتاه مدت خطر همکاری مجدد با جمهوری اسلامی را تجربه کنند.