جراحی اقتصادی

دولت حسن روحانی و شهید سید ابراهیم رئیسی بار‌ها سعی کردند تا راهکار‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت برای حل این معضل ارائه دهند به این ترتیب، در کنار نرخ دلار آزاد، نرخ ارز ترجیحی، بازار متشکل ارزی، دلار توافقی، دلار نیمایی، دلار مبادله‌ای و… شکل گرفت. هدف از تعیین این نرخ‌های مختلف، کنترل تورم، حمایت از کالا‌های اساسی و تسهیل واردات برخی محصولات بود.  

درحالی‌که زمزمه‌های افزایش قیمت بنزین به گوش می‌رسید، اظهارنظر‌های حمید امانی‌همدانی، معاونت هماهنگی برنامه و بودجه و نظارت سازمان برنامه و بودجه کشور بحث افزایش قیمت بنزین را دوباره نقل محافل کرد و نگرانی‌ها از آن را افزایش داد. او درباره قیمت بنزین تاکید کرد: «در واقع اتخاذ چنین تصمیمی نیازمند تصمیم سران قواست و باید تمام قوا با هم سر این موضوع تصمیم‌گیری کنند؛ بنابراین سازمان برنامه و بودجه نمی‌تواند برای این موضوع به‌تنهایی تصمیم‌گیری کند.» برخی از کارشناسان و نمایندگان بر این عقیده‌اند، با افزایش قیمت انرژی به‌ویژه بنزین، جامعه ملتهب خواهد شد.

بانک مرکزی به عنوان سیاستگذار ارزی، اما توضیح نمی‌دهد آیا تغییر سیاست‌ها به معنای بازگشت به سیاستی است که دولت سیزدهم منتقد آن بوده است؟ به نظر می‌رسد جراحی اقتصادی دولت تنها معطوف به شوک‌درمانی و افزایش قابل توجه نرخ ارز بوده است چرا که در شرایط کنونی همچنان ارز ترجیحی و ارز بازار ازاد موجودیت دارد.

ایده اجرایی سازی جراحی اقتصادی ، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تخصیص کالابرگ الکترونیک و در نهایت، کشف مناطق جدید و تازه در حوزه تجارت خارجی ایران، ۳ ایده اساسی و محوری بوده که با گذشت زمان و وقوع تحولات جدید به ویژه در عرصه نظام بین الملل و مسائل منطقه‌ای، سرنوشتی مبهم به خود گرفته اند.

«چشم انداز آتی اقتصاد ایران، همراه با رشدِ بسیار کُند و آرام خواهد بود. همین مساله موجب می‌شود تا مردم، تاثیرات این رشد را حس نکنند. ما باید رشد اقتصادی را با سرعت بیشتری تجربه کنیم. در این رابطه، بهره‌گیری ایران از ظرفیت‌های اقتصادی منطقه اوراسیا بسیار مهم است. اعمال قاعده تعرفه صفر وارداتی و صادراتی در رابطه با این منطقه، بایستی مورد توجه باشد. این مساله خود جدای از برخی مزایای اقتصادی برای ایران، میزان قابل توجهی از بوروکراسی داخلی زائد و پیچیده کشورمان را نیز از دور خارج می‌کند.»

حجت الاسلام والمسلمین طائب با اشاره به جراحی بزرگ اقتصادی دولت رئیسی تصریح کرد: ارز 4200 تومانی مواد مخدری بود که دولت قبل به مملکت ما تزریق کرده بود اما آیت الله رئیسی در صدد اصلاح این روند برآمد و همه باید در این مسیر به ایشان و دولت کمک کنند.

قطعاً با توجه به گرانی‌ها و تورم شدیدی که سیاست جراحی اقتصادی دولت ایجاد کرده، سفره بازنشستگان با افزایش رقمی در حدود 10 درصد که مدنظر دولت است، خالی‌تر از قبل خواهد شد.

رئیس کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ خاطر نشان کرد: مشکلات مردم باعث شد که کمیسیون تلفیق با حذف ارز ترجیحی موافقت نکند. البته امیدواریم در صورت وجود گشایشی برای دولت، مجلس کمک کند که مسیر دیگری طی شود.