قلعه تاریخی

قلعه سردار اسعد بختیاری، قلعه‌ای تاریخی در شهر جونقان از توابع استان چهارمحال و بختیاری است که به دستور سردار اسعد بختیاری ساخته شد. این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۵۴۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این قلعه، شهرت خود را مدیون مشروطیت و شروع قیام بختیاری‌ها در این قلعه و سپس فتح اصفهان و فتح تهران است. معماری قلعه سردار اسعد یا قلعه جونقان از معماری کاخ‌های اروپایی قرن ۱۹ به ویژه کاخ‌های فرانسوی الهام گرفته شده است و این بنا در دو طبقه و در اواخره دوره قاجار ساخته شد.

قلعه عقاب‌ها کنگلو در سوادکو   کنگلو به عنوان یکی از قلعه‌های تاریخی ایران در شهرستان سوادکوه در ۳۹ کیلومتری شهر پل سفید در روستای کنگلو روی صخره‌ای عظیم قرار دارد. این قلعه به عقاب مازندران شهرت دارد. ارتفاع قلعه از سطح دریا ۱۸۱۱ متر است. نمای خارجی قلعه را یک بازوی عظیم سنگی تشکیل می‌دهد که در قسمت میانی و طرفین آن  برج‌های دیده بانی تعبیه شده است. فضای داخلی این قلعه با توجه به بقایای آن مدور و در دو طبقه ساخته شده بود که قسمت عمده آن از میان رفته و در حال ویرانی است. عمده مصالحی که در ساختمان قلعه به کار رفته عبارتند از: سنگ لاشه با ملات آهک و سنگ ریزه.

ارگ تاریخی راین دارای شانزده برج دیدبانی و مربوط به دوره ساسانی است که در استان کرمان، شهرستان راین جای دارد.

تصاویر پهپادی از قلعه قرون‌وسطایی هو-کنینگزبورگ در شرق فرانسه، آن را در روزی مه‌آلود به شکلی نشان می‌دهد که گویی بر فراز ابر‌ها شناور است. این قلعه که در قرن دوازدهم توسط خانواده‌ای امپراتوری آلمانی ساخته شد، به عنوان یک دژ کوهستانی مستحکم بنا شد و بعد‌ها مورد محاصره و غارت قرار گرفت. پس از تخلیه در سال ۱۶۳۳، قلعه هو-کنینگزبورگ بازسازی شد تا به عنوان یک دژ قرون‌وسطایی نقش‌آفرینی کند. در اوایل دهه ۱۹۰۰، این بنا برای نمایش قدرت سلسله نوپای امپراتوری هوهن‌تسولرن مورد استفاده قرار گرفت.

قلعه تاریخی مورچه‌خورت یکی از شگفت‌انگیزترین بنا‌های تاریخی استان اصفهان و تنها ارگ خشتی نخورده جهان است. این قلعه با مساحتی حدود ۳۳ هزار متر مربع، هشت برج نگهبانی، دو دروازه اصلی و مجموعه بنا‌هایی مانند حمام، مسجد، امام‌زاده، پادگان و خانه‌های مسکونی بزرگ‌ترین بنای خشتی جهان پس از ارگ بم شناخته می‌شود.

یکی از آثار کشف‌شده روی یکی از بنا‌های قلعه مورچه‌خورت نشان می‌دهد این ارگ تاریخی شاهد پیروزی نادرشاه افشار بر اشرف افغان در سال ۱۱۴۲ هجری قمری بوده است که در نهایت منجر به فرار افغان‌ها از اصفهان می‌شود.

قلعه سریزد واقع در شهرستان مهریز روستای سریزد، نخستین بانک ایران بوده که در دوران ساسانی ساخته شده و به دلیل واقع‌شدن در مسیر جاده ابریشم، بسیار اهمیت داشته است. این ساختمان به‌عنوان بزرگ‌ترین و معروف‌ترین صندوق امانات بانکی ایران شناخته می‌شد. قلعه دارای یک چاه در خیابان اصلی است. وقتی که قلعه به‌وسیله دشمنان احاطه می‌شد، از چاه به‌عنوان پناهگاه برای زنان و کودکان استفاده می‌شد. همچنین از آب درون چاه برای شستشو استفاده می‌کردند. در داخل قلعه اتاق‌های بسیاری وجود داشت که هر یک دارای درب و کلید جداگانه بودند و مردم از آن‌ها برای نگهداری و ذخیره‌کردن اشیای باارزششان مانند طلا، پول، جواهرات و حتی غلات استفاده می‌کردند.

کاخ قلعه دزک که به دست هنرمندان ایرانی معماری و تزئین شده دارای اتاق‌هایی با درب‌هایی ارزشمند از چوب گردو بوده که در آن نقش و نگار‌های زیبایی به کار برده شده است.

خانه ستوده چالشتری یا همان قلعه چالشتر در سال ۱۳۲۳ بوسیله خدارحم چالشتری به وسعت ۱۲۰۰۰ ‎متر مربع بنا نهاده شد. این قلعه از معماری کم‌نظیر یعنی تلفیقی از هنر ایرانی و اروپایی بهره برده است.

قلعه تاریخی چالشتر در منطقه‌ای به همین نام و در پنج کیلومتری شهرستان شهرکرد واقع شده است؛ این قلعه خانی به همت خدارحم خان در دوره قاجار و در سال ۱۳۲۳ هجری قمری در محلی که در دوران صفویه محل حکمرانی حکمرانان چهارمحالی بوده بنا شده است. ساختمان قلعه دارای تزئینات نقاشی تلفیقی ایرانی- غربی با موضوعات افسانه‌ای و اسطوره‌ای، زندگی روزمره، گل و گیاه، گل و مرغ و نقوش فرشته و شامل بخش‌های سر در، هشتی، اندرونی و بیرونی، حمام، اصطبل و انبار است. قلعه تاریخی چالشتر دارای دو حیاط مزین به ایوان‌هایی با ستون‌ها و در هر حیاط یک حوض سنگی است. این بنا در سال ۱۳۷۷ به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده و اکنون شامل موزه‌های کار و زندگی، سنگ و مردم شناسی است و بخش‌هایی از قلعه به تولید و فروش صنایع دستی چهارمحال و بختیاری نظیر نمدمالی و گلیم‌بافی اختصاص داده شده است.

دژ‌ها و قلعه‌های ستاره‌ای، نوعی استحکامات هستند که برای اولین بار بیش از ۵۰۰ سال پیش در پاسخ به قدرت روزافزون توپ‌ها در میدان نبرد، با دیوار‌های شیب‌دار و سنگر‌های زاویه‌دار پدید آمدند که به مدافعان امکان پوشش بهتر از هر مهاجمی را می‌دادند. این سازه‌های دفاعی چند ضلعی یا ستاره‌ای شکل در مکان‌هایی در سراسر جهان توسط پادشاهی ها، انقلابیون، نیرو‌های استعماری، نهاد‌های تجاری و ... ساخته شده اند. اگرچه بسیاری از آن‌ها عمر مفید نظامی خود را پشت سر گذاشته‌اند، ده‌ها مورد از این قلعه‌ها هنوز باقی مانده‌اند و اکنون به عنوان موزه، جاذبه‌های توریستی، هتل‌ها یا پارک‌های شهری بازسازی شده‌اند.

اگر بگوییم که قلعه دراکولا بر فراز یک صخره شیب‌دار در ترانسیلوانیا مکانی کاملا دراماتیک است، اغراق نکرده‌ایم. نام واقعی آن «قلعه بران» است، اما زمانی که «برام استوکر» از این بنا در رمان معروف خود تحت عنوان «خون آشام» استفاده کرد، این قلعه نام مستعار و موقعیت افسانه‌ای تازه خود را به دست آورد. برام استوکر ایرلندی هرگز برای دیدن این بنا به کشور رومانی سفر نکرد و این قلعه را صرفا با دیدن یک عکس به عنوان بهترین لوکیشن برای محل زندگی شخصیت دراکولا انتخاب کرد. برای همین است که راهرو‌های زیرزمینی این قلعه، راه‌پله‌های پیچ در پیچ باریک و تونل‌های مخفی آن مکان مناسبی برای یکی از بزرگترین جشن‌های اروپا، هالووین است. اگرچه در‌های این قلعه در طول روز به روی همه گردشگران باز است، ولی در این مراسم خاص، تنها بزرگسالان می‌توانند با پرداخت ۵۰ یورو شب‌های هالووین را تا در آنجا سحر کنند.

سرپرست فصل هفتم کاوش درباره بقایای نقاره‌خانه‌ای که به جا مانده اظهار می‌کند: هنگامی که دشمن حمله می‌کرده از آن قسمت به ارگ اطلاع می‌دادند و از طریق تونل‌های زیرزمینی وارد قلعه می‌شدند، حتی یک‌سری تونل‌های زیرزمینی در این محدوده پیدا کردیم که به کوه‌ها راه پیدا می‌کند و سازه‌های عظیمی به همراه گچ‌بری در آن وجود دارد.

قلعه تاریخی خرانق با بیش از ۱۰ هزار متر مربع وسعت در روستای خرانق و در مجاورت کاروانسرای شاه عباسی قرار گرفته و با قدمتی ۴۵۰۰ ساله در زمره آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. روستای خرانق به زبان محلی‌های شهر یزد به خورانق مطرح است که به معنای زادگاه خورشید از آن تعبیر می‌شود. این روستا در قدیم مورد حمله راهزن‌ها و دزدان بسیاری قرار می‌گرفت که همین امر نیز باعث شد تا اهالی قلعه خرانق را بسازند و به‌مدت طولانی در آن زندگی کنند. این قلعه تاریخی ، ۸۰ خانه، ۶ برج نگهبانی و چهار دروازه دارد و یکی از معدود قلعه‌های جهان محسوب می‌شود که در آن خانه‌های دو و سه طبقه جای گرفته‌اند. این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳، با شماره ۱۱۵۰۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قلعه تاریخی یاوری در ورودی شهر طالخونچه در استان اصفهان واقع شده است و مساحت آن حدود ۷۰۰۰ متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران قاجار می‌باشد ودر مهرماه۱۴۰۰ به ثبت ملی رسیده است. این قلعه شامل سه خانه ودارای دو برج کبوتر و هفت برج نگهبانی است. قسمت زیادی ازاین اثر تاریخی به مرور زمان تخریب شده است که نیازمند توجه مسئولان به این بنای تاریخی میباشد. شهر طالخونچه از شهر‌های شهرستان مبارکه و در ۷۰ کیلومتری جنوب غربی اصفهان واقع شده است.

علیقلی خان سردار اسعد در زمانی که زمامداری ایل بختیاری را بر عهده داشت، این قلعه را در دو طبقه با خشت و نمای آجر، ملات گچ و خاک و هنر‌های حجاری گچبری، آیینه کاری و نقاشی احداث کرد.

در فاصله ۳۰ کیلومتری شمال شهرستان میامی در استان سمنان و در مسیر گرمه به شاهرود، قلعه گمنامی قرار دارد که «مهروشن» نامیده می‌شود. قلعه مهروشن یکی از آثار ملی ثبت شده ایران در کنار روستای کوچکی به نام پویه است که قدمت آن را به قرون میانه اسلامی مربوط می‌دانند. این بنای تاریخی ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. وجود عوامل طبیعی و انسانی و بی‌توجهی به این بنای تاریخی در طول سال‌های گذشته، باعث از بین رفتن بیشتر استحکامات قلعه شده است.

روستای تاریخی اِرنان که سنگ نوشته‌های آن شهرت بسیاری دارد، قلعه‌ای باشکوه از خشت و گل را در خود جای داده که گوشه گوشه آن راوی تاریخی پر فراز و نشیب است.

درگیری‌های جاری در سوریه باعث شده است که گردشگران خارجی تمایلی به بازدید از سوریه نداشته باشند. گرانی شرایط زندگی و کمبود سوخت، مشکلات مضاعفی را بر مردم محلی تحمیل کرده و گردشگری را به یکی از آخرین اولویت‌های آن‌ها تبدیل کرده است.

قلعه جعبر، که مشرف بر بزرگترین زندان داعش بود، نقطه استراتژیکی بود که داعش برای انجام حملات و نظارت بر تحرکات اطراف بازداشتگاه از آن استفاده می‌کرد.