بودجه دولت

دیوان محاسبات کشور دو گزارش مهم خود را به تازگی منتشر کرده است. این نهاد گزارش تفریغ بودجه در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ را که به بررسی جزئیات عملکرد بودجه‌ای دولت در این سال‌ها می‌پردازد، منتشر کرد. آمارهای این گزارش حاکی از آن است که کسری بودجه دولت در سال۱۴۰۱ برابر با ۴۳۷هزار میلیارد تومان و در سال۱۴۰۲ برابر با ۵۹۳ هزارمیلیارد تومان بوده است.

در ایران، منبع اصل درامدها، یا درامد‌های مالیاتی و گمرکی است یا حاصل واگذاری درامد‌های سرمایه‌ای از جمله فروش نفت است یا واگذاری دارایی‌های مالی است که شامل مواردی از جمله چاپ اوراق بهادار است. در بودجه ۱۴۰۴ دولت درامد‌های مالیاتی و گمرکی یا مجموع درامد‌های غیرنفتی خود را ۲ هزار و دویست و هفتاد و پنج همت تعیین کرده است. همچنین واکذاری درامد‌های سرمایه‌ای خود را ۲ هزار و سیصد و سی و دو همت قرار داده است. همچنین واگذاری دارایی‌های مالی را هزار و سیصد و هشتاد همت گذاشته است که مجموع این‌ها ۵ هزار و نهصد و هشتاد و هفت همت می‌شود.

سخنگوی اقتصادی دولت، گفت: در ده ماهه نخست سال‌جاری ۱۳۹ هزار میلیارد تومان مصارف و هزینه کرد بودجه دولت ، بوده که تا پایان دی دولت، هیچ استقراضی از بانک مرکزی تحت عنوان تنخواه گردان نداشته است.

داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: با تغییراتی که مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه اعمال کرده است بودجه صداوسیما و قوه قضائیه نسبت به سال جاری ۵۸ درصد افزایش یافته است در حالی که رشد بودجه سایر دستگاه‌ها در سال آینده حدود ۱۲ درصد است.

پنهان‌کردن کسری بودجه در ردیف‌های درآمدی، دولت را دچار مشکلات ناگهانی کرده و مشکل کسری بودجه را مضاعف خواهد کرد.

بودجه دولت به دنبال کاهش وابستگی به نفت و افزایش منابع پایدار درآمدی است؛ درآمد‌های مالیاتی از ثبات بالاتری نسبت به درآمد‌های نفتی برخوردارند و به تحولات جهانی وابسته نیستند.

یک اقتصاددان، گفت: آن‌گونه که رییس سازمان برنامه و بودجه از عدم تحقق بودجه و بیش‌برآورد‌ها از انتظارات درآمد‏های نفتی عنوان کرده، نشان می‌دهد که یک فاصله معناداری میان درآمد‌ها و هزینه‌های دولت وجود دارد.

بررسی ریز‌تر بودجه، ولی تناقضاتی را نشان می‌دهد افزایش مالیات ها، رشد بهره مالکانه معادن، افزایش قیمت سوخت صنایع (در شرایطی که پیش بینی‌ها از قیمت جهانی سوخت برای سال ۲۰۲۳ کمتر از سال ۲۰۲۲ است) و رشد نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نشان دهنده یک بام و دو هوایی دولت در تعیین تکلیف بودجه است، زیرا دولت در شرایطی فشار بر صنایع و شرکت‌ها را برای تامین بودجه افزایش داده است که در تعیین سقف بودجه دست و دلبازی کرده و فشار تورمی بودجه انبساطی در شرایط تحریمی را کمرنگ دیده است.

جهانگیری: برخی با نفوذی که در ریاست جمهوری، سازمان برنامه و بودجه یا مجلس در گذشته داشتند، امروز تبدیل به عضوی از بودجه کشور شده اند، به طوری که بودجه آنان اگر در ابتدا یک میلیارد بود، بعد به پنج میلیارد و در حال حاضر تا ۲۰ میلیارد افزایش پیدا کرده است و این در حالی است که قرار نبود آن‌ها از دولت بودجه بگیرند، هرچند اشکالی هم وجود ندارد، ولی اقدام آنان اراده دولت و نظام نبوده است.

در همین حال یک مقام مسئول با بیان اینکه بر اساس لایحه تنظیمی دولت، عملا واردات خودرو ممنوع خواهد بود، گفت: در صورتی که در مجلس تغییر در این باره ایجاد شود احتمال رفع ممنوعیت واردات خودرو وجود دارد.

احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره صندوق بازنشستگی گفت: اگر فکری برای صندوق های بازنشستگی نشود در آینده نزدیک با وضعیتی بحرانی روبه رو می شویم مشابه با وضعیتی که برای موسسه های مالی غیرمجاز به وجود آمد.

نگاهی به جزییات لایحه بودجه 97 نشان می‌دهد دولت برای هر ایرانی رقمی نزدیک به 4 میلیون 800 هزار تومان در نظر گرفته است که معادل ماهیانه آن حدود 408 هزار تومان میباشد.