از حادثه تصادف دیپلمات عربستانی در بلوار ارتش، دو ماه گذشته است؛ خبرهای رسمی گویای پیگیری پرونده توسط وزارت خارجه و قوه‌قضاییه است اما از جزییات پیگیری‌ها خبری منتشر نشده است.
سفارت عربستان 45 روز پس از بروز حادثه چند نفر را به بهانه عرض تسلیت راهی خانه مقتول کرده، عرض تسلیتی که در انتهای نشست به تلاش برای راضی‌کردن خانواده مقتول به رضایت‌دادن رسید. اما خانواده مقتول خواستار مجازات مجرم هستند همان حرفی که از اولین روز بعد از حادثه زده‌اند.
شاید حافظه‌تان یاری نکند، یک‌بار با هم حادثه را مرور می‌کنیم: ساعت پنج صبح روز 24 اسفند 1391، در بلوار ارتش تصادف سختی به وقوع پیوست، تصادفی که موجب فوت آنی راننده و مجروح‌شدن یک عابر شد و خودرو پرایدی که از صندوق عقب تا صندلی راننده جمع شد. راننده خودرو مقصر تصادف، یکی از کارمندان سفارت عربستان به‌نام «یاسر علی القرایی» بود و راننده پراید شهروند تهرانی که برای کوهنوردی عازم پارک جمشیدیه بود. عابر نیز سربازی بود که به محل خدمتش می‌رفت و با این تصادف از دست و پا دچار شکستگی شد.
اما این، همه ماجرا نیست؛ دیپلمات عربستانی به گفته سخنگوی سابق وزارت خارجه ایران «تعادل» نداشت. برادر مقتول از ماموران اورژانس که در لحظه حادثه حضور داشتند، نقل می‌کند، دیپلمات عربستانی آنقدر مست بوده که نمی‌توانست روی پای خود بایستد و حرف بزند.
گزارش اورژانس بیمارستان نیز حاکی از وجود الکل در خون دیپلمات بود. براساس قوانین بین‌الملل، دیپلمات‌ها در کشوری که خدمت می‌کنند دارای مصونیت دیپلماتیک هستند و برمبنای این مصونیت در صورت وقوع جرم، در کشور متبوعشان مجازات می‌شوند. اما در حادثه تصادف دیپلمات عربستانی با شهروند تهرانی، علاوه‌بر تصادف منجر به قتل یک شهروند و مجروح‌شدن شهروند دیگر، مصرف مشروبات الکلی و رانندگی با سرعت غیرمجاز در حالت مستی نیز وجود دارد.
برادر مقتول می‌گوید: پرونده قتل برادرم در تصادف با دیپلمات عربستانی در شعبه دو دادگستری استان تهران تشکیل شده و وزارت خارجه و پلیس دیپلماتیک پیگیر ماجراست. اما آخرین اطلاعاتی که از پیگیری‌های قضایی پرونده دارم این است که حکم دادگاه صادر شده ولی وکیل سفارت عربستان می‌خواهد رضایت خانواده مقتول را بگیرد تا بتوانند این دیپلمات را از کشور خارج کنند.
ديپلمات ممنوع‌الخروج خبر تصادف دیپلمات عربستانی با شهروند تهرانی پیش از تعطیلات عید در هیاهوی روزهای قبل از عید بازتاب کمی یافت. مردم از تعطیلات عید به تازگی برگشته بودند که با انتشار گسترده خبر ممنوع‌الخروج‌شدن دیپلمات عربستانی مواجه شدند، «علاءالدین بروجردی» ۱۸ فروردین، با اعلام اینکه ایرانی کشته شده در تصادف اواخر اسفندماه «بسیجی» بوده و دیپلمات سفارت عربستان مشروبات الکلی مصرف کرده است، گفت تا تعیین تکلیف و استیفای حقوق خانواده فرد فوت شده، «از خروج از کشور این دیپلمات ممانعت شده است.»برادر مقتول در همین زمینه می‌گوید: «حکم ممنوع‌الخروج بودن این دیپلمات زمانی صادر شد که او قصد داشت از فرودگاه امام خمینی از کشور خارج شود.»
از مصونیت انصراف دهید برادر مقتول در ادامه تشریح روند پرونده به نامه‌ای اشاره می‌کند که از سوی سرپرست امور بین‌الملل قوه‌قضاییه صادر شده است. در این نامه از مدیرکل تشریفات وزارت خارجه خواسته شده درصورتی‌که مقصر حادثه تصادف، مشمول مصونیت دیپلماتیک است گزارش ماوقع به دولت عربستان سعودی اعلام شود تا دولت متبوع از مصونیت یا محاکمه این فرد اعلام انصراف کند.
درحالی‌که این اداره کل در قوه‌قضاییه منتظر پاسخ دولت عربستان به وزارت خارجه و دریافت پاسخ نامه‌اش از سوی دستگاه دیپلماسی است، شنیده‌های برادر مقتول از وکیل سفارت عربستان حاکی از این است که قاضی پرونده حکم را صادر کرده و تلاش سفارت برای جلب رضایت خانواده مقتول ادامه دارد.
او اضافه می‌کند: 45روز بعد از حادثه چند نفر از سفارت عربستان به خانه ما آمدند که به بهانه عرض تسلیت آمده بودند اما از ما تقاضای رضایت داشتند. اما ما به آنها گفتیم که شما که ادعای مسلمانی دارید، اگر در کشور خودتان این اتفاق رخ دهد، چه مجازاتی قایل می‌شدید؟برادر مقتول اضافه می‌کند که وقتی از آنها پرسیدم که شما قبول دارید که دیپلمات کشورتان مست بود؟ آنها جواب دادند که فقط قرآن و قانون را قبول دارند. این عضو خانواده مقتول تاکید دارد که همه اعضا خانواده مقتول می‌خواهند که این دیپلمات در ایران مجازات شود تا اتفاق مشابهی از سوی دیپلمات‌هایی که در کشور ما کار می‌کنند، تکرار نشود.
ماجرای بطری‌های مشکوک برادر مقتول این حادثه می‌گوید: فرستاده سفارت عربستان در ساعات اولیه حادثه به محل آمد و مشروبات الکلی موجود در خودرو را به سفارت‌خانه برد، به همین دلیل در متن شکایت اولیه، وجود مشروبات الکلی در خودروی دیپلمات عربستانی ذکر نشده بود که با اعتراض دختر مقتول، اضافه شده است.
«مهدی دواتگری»، نماینده مجلس که از روزهای ابتدایی حادثه پیگیر ماجرا بود، در این مورد می‌گوید: در همان بررسی‌های اولیه، تعداد پنج بطری مشروبات الکلی از خودروی سیاسی پیدا شد که یک بطری بر اثر ضربه وارده، شکسته و یک بطری خالی و سه بطری هم پلمپ‌شده و سالم کشف شد و با توجه به وجود مشروبات الکلی در این خودرو سه ساعت پس از آن یعنی ساعت هشت صبح در بیمارستان امام حسین(ع) از راننده این خودروی سیاسی تست الکل صورت گرفت و با توجه به این تست‌های انجام‌شده، 87/2درصد الکل در خون این دیپلمات وجود داشت.»
وجود الکل در خون این دیپلمات موجب شد که این گمانه‌زنی قوت پیدا کند که او از میهمانی شبانه بازمی‌گشت. «دواتگری»، عضو کمیته مطالبات ملی مجلس در این زمینه می‌گوید: «تردد نامبرده درساعت 5 صبح، قابل‌تامل است همچنین حدود 87/2درصد که سه ساعت پس از تصادف در تست الکل وی مشاهده شد این مساله را به ذهن متبادر می‌کند که وی از میهمانی شبانه بازمی‌گشت.»
این دیپلمات علاوه بر دو دفعه بستری‌شدن در بیمارستان به دلیل مصرف بیش از حد مشروبات الکلی، در گذشته نیز یک‌بار به‌دلیل شدت مصرف نوشیدنی الکلی، برای مداوا با پرواز اختصاصی راهی کشورش شده است. خودروی هیوندای سیاسی وابسته به سفارت عربستان در تصادف صدمه زیادی ندیده است و از زمان حادثه در مقابل خانه سفیر عربستان در خیابان دولت پارک شده است. از خودروی پراید مقتول، تنها یک چرخ سالم مانده که نمایندگان سفارت عربستان قصد داشتند، خسارت خودرو را پرداخت کنند اما خانواده مقتول آن را نپذیرفته‌اند.
سکوت سفارت سفارت عربستان در تهران، خوش‌نشین است، سه‌راه فرمانیه و همسایه دیواربه‌دیوار سفارت سوئد. دو کشور با مایل‌ها فاصله جغرافیایی و فرهنگی از هم، حالا نبش دو کوچه نسترن و نیلوفر، به هم رسیده‌اند.
ساختمان ویلایی قدیمی با نمای سفید، تابلوی «سفارت مملکه عربستان سعودی» را بر دوش گرفته و دیواری بلند با چند ردیف سیم‌خاردار که برای محافظت از کارکنانش کافی به نظر می‌رسد، حتی اگر مرتکب تصادفی در حال مستی شده باشند.
نگهبان همه مراجعان را با برگه شماره تلفن‌های سفارت، از پشت در آهنی راهی می‌کند، خبرنگار هم مستثنا نیست، با این پاسخ، «رایزن مطبوعاتی و فرهنگی نداریم. با دفتر سفیر تماس بگیرید» شماره تلفن‌ها پاسخ نمی‌دهد، تنها اپراتوری است که بی‌وقفه اطلاعات ضبط‌شده‌اش را تکرار می‌کند.
درخواست کتبی مصاحبه نیز بعد از یک‌ماه بی‌‌پاسخ می‌ماند. وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از بروز این حادثه، مراتب اعتراض ایران را نسبت به این حادثه به سفارت عربستان اعلام کرد. اما این اعتراض شدید‌الحن یک هفته بعد از بروز حادثه، با واکنش عجیب وزارت‌خارجه عربستان سعودی مواجه شد: آنها مدعی شدند که دیپلمات ما مست نبود! اگرچه در اظهارات رییس بخش اطلاع‌رسانی وزارت خارجه عربستان‌سعودی تاکید شده بود که «این حادثه را پیگیری می‌کنند» اما از یاد نبرده بودند که اضافه کنند «اتفاق اخیر یک حادثه رانندگی معمولی و تاسف‌برانگیز میان یک دیپلمات و یک شهروند ایرانی بود که متاسفانه شهروند ایرانی درگذشت و فرد دیپلمات زخمی شد.»
مهدی سنایی، عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس می‌گوید: «دستگاه دیپلماسی کشور باید از حقوق شهروندان دفاع کند و به‌هیچ‌وجه اجازه مسامحه در حق شهروندان ندهد.»
این نماینده مجلس اضافه می‌کند: «این دیپلمات همان‌طور که براساس قواعد بین‌الملل مصونیت سیاسی دارد، باید عرف و ارزش‌های کشور را نیز رعایت کند.» سنایی تاکید کرد: «در عین حفظ مصونیت دیپلماتیک این فرد، نباید کوتاهی در بررسی قضایی این پرونده صورت گیرد.»
--------------------------------
مقتول: مجید خوش‌دونی فراهانی، متولد 1345- عضو گروه کوهنوردی- طلافروش در بازار و بسیجی- پدر یک دختر 15ساله و یک پسر 9ساله- ساکن تهران‌پارس
دیپلمات عربستانی: «یاسر علی القرایی»- 29ساله - کارشناس علوم سیاسی- از دی‌ماه ۸۹ وارد ایران شده و زبان فارسی و انگلیسی را در دانشگاه بین‌المللی قزوین يادگرفته، ساکن فرمانیه
