در مناظرات انتخاباتی سال 88، تکیه بیش از حد یکی از نامزدهای مطرح به یک کلمه، تا آنجا پیش رفت که یکی از همراهان و اعضای ارشد ستاد این نامزد انتخاباتی در خاطرات روزانه خود نوشت که درباره تکیه کلام «چیز» بر ما ایراد می گیرند. او در توضیح نوشت که این نامزد انتخاباتی انسان حرافی نیست و به مجادله لفظی با کسي نمي پردازد، اما عميق و با برنامه است. مردم شريف نيز اتکايشان به جوهره افراد است نه لفظ و لفاظي.
سعید جلیلی می گوید «ظرفیت»، قالیباف از «به هر حال» زیاد استفاده می کند، محسن رضایی در ابتدای هر جمله اش «من» را نگوید کلامش منعقد نمی شود، حداد عادل از «تدبیر» می گوید، غرضی سنش را به رخ نامزدهای دیگر می کشد و روایت تاریخ می کند، گلایه دارد که نامزدها به گذشته برنگردند و برنامه دهند و از قیمت دلار در دوران رضا شاه پهلوی سخن به میان می آورد، عارف از کلمه بحث زیاد استفاده می کند و از دانشجویان ستاره دار می گوید و ولایتی هم مدام پای امیرکبیر، باقرخان و ستارخان را به مناظرات می کشاند.
استفاده بیش از حد سعید جلیلی از کلمه ظرفیت و تهدید در اولین مناظره انتخاباتی که مناظره اقتصادی نامزدها هم بود، خودی نشان داد. چنان شد که یکی از سایت های خبری در مناظره دوم به شمارش میزان استفاده سعید جلیلی از کلمه ظرفیت روی آورد و در پایان مناظره نوشت که جلیلی در این مناظره 52 بار ظرفیت را به زبان آورده است.
سعید جلیلی البته در همایش و نشست های تبلیغاتی خودش هم همین کلمه را کم استفاده نمی کند. او البته در همایش ها و نشست های تبلیغاتی خود هم از این کلمه زیاد استفاده می کند، آنجا که در جریان یکی از سفرهای تبلیغاتی اش یکی از مخاطبان از او سوال می کند که تیم برای اداره دولت ندارد او جواب می دهد که مگر در جبهه ها چگونه ظرفیت ایجاد شد؟ سعید جلیلی از کلمه فرصت هم کم استفاده نمی کند. در مناظره فرهنگی که مناظره دوم نامزدها بود، جلیلی بارها از ترکیب تهدید و فرصت استفاده کرد.
محمد غرضی کلیدواژه های مختلف دارد. مشخص نیست محمد غرضی با این همه اطلاعات تاریخی چرا در یک مقطع وزیر نفت شده و در مقطع دیگر هم وزیر مخابرات کشور. او در سه مناظره اخیر بیش از 15 بار روایت تاریخی نقل کرد. در مناظره اقتصادی گفت که «ما در 100 سال گذشته تولید نداشتیم و اشتغال وقتی سامان پیدا می کند که تولید سامان پیدا کند و اشتغال بعد از اینکه محکم جلوی تورم بایستیم تولید می شود».
یا در مناظره فرهنگی اشاره می کند که «سید علی همدانی در زمان حمله تیمور به کشمیر می رود با صومعه مباحثه می کند و تمام شرق خاورمیانه را مسلمان می کند این توسط دولت انجام نشده من بزرگان را می بینم این که توانایی های دولت و مسئولیت های دولت چیست»، در مناظره سیاسی هم نامزدهای دیگر را رها کرد و خطاب به حیدری مجری برنامه گفت که «آقای حیدری سال 1328 هنگامی که سازمان ملل تاسیس شد در مسجد نو اصفهان، مرحوم حاج میرزا رضا شیرازی به منبر رفت و قانون شورای امنیت را با نامه حضرت امیر به مالک مقایسه کرد و گفت ببینید مردم این منشور سازمان ملل است و این هم مکاتبه حضرت امیر».
غرضی البته روی سن خود و 16 سالی که در این کشور وزارت داشته هم کم تاکید نمی کند. او در مناظره سیاسی گفت که در طول این دوره 16 ساله‌ای که ما در دولت بودیم، این کلمه را یاد گرفتیم که سیاست خارجی انعکاس استعداد داخلی است. وی در این مناظره 23 بار از کلمه استعداد داخلی در مناظره سیاسی استفاده کرد.
در پشت صحنه مناظرات هم وقتی از او پرسیده می شود که ایا برای مناظره سیاسی آماده اید تاکید می کند که 72 سال سن دارد و 16 سال در این کشور وزارت داشته است مگر می شود آماده نباشد.
محور قرار دادن محسن رضایی، خود را، در مناظره سوم باعث نیش و کنایه دو تن از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری جمهوری هم شد. آنجا که محسن رضایی از مردم صحبت کرد و از نامزدهای دیگر هم خواست که گذشته را رها کنند و به مردم توجه کنند و این سخن حداد عادل را به گلایه واداشت که آقای رضایی طوری صحبت می کنند که فقط ایشان به فکر مردم هستند. در جایی که حسن روحانی به رضایی گفت که آقای رضایی با لحنی صحبت می کنند که فقط نظرات ایشان درست بوده و اجرا نشده است. محسن رضایی در مناظره سوم در بیش از 30 مورد از ضمیر «من» استفاده کرد.
او هم در مناظره دوم و هم در مناظره سوم، پس از آنکه نقطه نظرات خود را بیان کرد و دیدگاههای دیگران را شنید، پاسخ داد که خوشحالم دیدگاههای من باعث شکل گرفتن این بحث ها شده است. پس از پایان مناظره دوم، وقتی خبرنگاران از تک تک نامزدها درباره اینکه نتیجه مناظرات به نفع چه کسی بود سوال می کرد، جملگی اظهار کردند که مردم باید قضاوت کنند. تنها کسی که جمله متفاوتی را بیان کرد رضایی بود که گفت من هیچ کدام از این دوستان را رقیب خود نمی دانم، رقیب من گرانی است.
محسن رضایی را می‌توان تنها نامزدی دانست که از اقوام مختلف ایران در سخنانش یاد می کند.
برای چهره‌ای دانشگاهی مثل محمدرضا عارف طبیعی است که کلیدواژه‌های «دانشجو» در صحبت‌هایش موج بزند. اما «نگاه امنیتی» هم به جملات او زیاد راه پیدا می‌کند. او رئیس دانشگاه تهران بوده و در تمام مناظراتش از دغدغه دانشجویان صحبت می‌کند و خاطرات دانشگاهی اش را به رخ می کشد. معمولا کمی هم عصبانیت در لحن عارف دیده می شود که این عصبانیت باعث تپق زدن های مکررش می شود.
مدیریت «خسته و بسته» از کلید واژه های محمدباقر قالیباف است که در مناظرات هم استفاده کرد. اگرچه او بیشتر این اصلاح را در سفرهای استانی اش به کار می برد. در شیراز گفت: آمده‌ام که به« مدیریت خسته و بسته» پایان دهم و خون جدیدی را در رگ‌های کشور جریان دهیم.
درزنجان گفت که تحقق حماسه سياسي با مردم است تا به اين دور «خسته و بسته مديريت » در كشور پايان دهند. در گفت وگوی ویژه خبری هم گفت که برای ادای دین آمدم برای پایان دادن به همین بحث‌هاست که «مدیریت یکنواخت خسته و بسته» که در کشور بوده باید تمام شود.
قالیباف البته از تکیه کلام «به هر حال» هم زیاد استفاده می کند.در مناظره سوم وقتی که درباره اتفاقات سال 82 کوی دانشگاه با حسن روحانی بحث می کرد، پس از هر 4 یا 5 کلمه یک بار «به هر حال» را به کار می برد.
استفاده از واژه تدبیر در سخنان حداد زیاد است. او یک چهره فرهنگی است. مددجویی او از شاعران و امثال و حکم در مناظرات در نوع خود جالب است. کاری که علی اکبر ولایتی هم هر از گاهی انجام می داد و یا نهایتا از روایت های تاریخ معاصر استمداد می کرد. تاکید حسن روحانی به "کلید" و اینکه حقوقدان است و درس حقوق خوانده است در مناظرات و گفت وگوهای خبری اش کمی زیاد است.
مثکه ساعت4، آقای دکتر عارف در ورزشگاه کارگران میدون فردوسی مشهد سخنرانی داره. بریم کمی از خودمون اصلاحات در کنیم.