بازگشت تعادل به بازار ارز

به نظر می‌رسد قیمت ارز با گذر از یک شوک نزولي قیمتی دوباره مسیر تعادلی را در پیش گرفته است. پس از افت قیمت به مرز 2900 تومان در روز یکشنبه، نرخ دلار دیروز دوباره تا محدوده 3240 تومان افزایش یافت. کارشناسان بالا ماندن قیمت دلار تا سطوح قبلی را به‌دليل آثار روانی و تورمی آن برای اقتصاد نامطلوب می‌دانند، اما در عین حال از آنجا که ریزش شدید قیمت نیز با واقعیت‌ها و متغیرهای واقعی اقتصاد تناسب ندارد، کاهش به زیر 3000 تومان برای دلار را نیز زیان‌بار ارزیابی مي‌كنند. فراگیر شدن فضای خوش‌بینی در جامعه و فضای اقتصادی را نمی‌توان انکار کرد، اما به نظر می‌رسد اقتصاد کشور در شرایط فعلی با دلار 3100 تومانی با نوسان حداکثر 100 تومان در میان‌مدت بتواند آرامش بازار را تامین کند.

بانك مركزي دخالت در بازار را تكذيب كرد؟
روز گذشته پس از مشخص شدن ابعاد چرایی افت قیمت ارز و سکه در بازار، قیمت‌ها مسیر افزایشی را برای رسیدن به تعادل از سر گرفتند. در واقع ریزش مصنوعی قیمت‌ها که به گفته کارشناسان با واقعیت‌های اقتصادی فاصله منطقی زیادی دارد، توانست بازار را کماکان به خوشبینی‌های انتخاباتی محدود کند.

رییس کل بانک مرکزی نیز که در اظهارات پیشین خود از برنامه‌ریزی و پیگیری بانک مرکزی برای افت قیمت دلار سخن گفته بود، دیروز اعلام کرد که «ریزش 600 تومانی قیمت دلار کار بانک مرکزی نبوده است.» او البته ریزش‌های اخیر قیمت را «یک کار سیاسی» عنوان کرد که از اراده و اختیار بانک مرکزی خارج بوده است.

در بازار با اینکه تا غروب روز یکشنبه، قیمت دلار تا مرز 3200 تومان هم رشد کرده بود، اما نوسان و تفاوت اعلام قیمت‌ها در بازار همچنان وجود داشت؛ به طوری که در این روز صرافان با قیمت‌های مختلفی روز کاری خود را به پایان بردند. تفاوت قیمت بسته شده در بین برخی مناطق تا 100 تومان نیز می‌رسید.

اما دیروز قیمت دلار در چهار راه استانبول با 3070 تومان بر تابلوها باز شد و در ادامه به سرعت و در کمتر از 3 ساعت تا 3200 تومان بالا رفت. تا ساعت 15 نیز قیمت دلار به 3240 تومان رسید. شنیده‌ها حاکی از آن است که تزریق دلارهایی که باید طی 6 ماه گذشته به بازار می‌آمد، مقرر شده بود تا 2 هفته‌ای بازار را دگرگون سازد. روشن‌تر شدن ابعاد این تحرکات در بازار که بی‌سابقه است، نگرانی تازه‌ای در بین شرکت‌های تولیدی و صادراتی به وجود آورده است.

دیروز بازار سهام همچنان متاثر از ریزش ناگهانی دلار شاهد افت قیمت سهام شرکت‌های صادراتی بود و سهام شرکت‌های پتروسیمی و معدنی در بورس، همچنان کاهش قیمت دارد. برآیند این وضعیت موجب شد تا شاخص کل بورس دیروز تنها 2 واحد بالا برود.در میان کارشناسان، افت سریع قیمت دلار اگرچه زمانی آرزو بود، اما امروز به دلیل تطابق تدریجی صنعت و تجارت با دلار 3000 تومانی، مطلوب ارزیابی نمی‌شود. با این حال خوش‌بین‌ها در بازار همچنان برخی را برای فروش وسوسه می‌کند. البته روز گذشته، افراد زیادی برای خرید دلار به بازار مراجعه کردند. برخی نیز برای فروش آمده بودند. تعداد خریدارها البته نسبت به فروشنده‌ها دو برابر بود.

بهمنی: کار ما نبود
بازار ارز و سکه در حالی با تحولات جدید روبه‌رو شده است که ريیس‌کل بانک مرکزی در تازه‌ترین اظهارنظر پیرامون تحولات بازار گفته است: نوسانات اخیر نرخ ارز نشان داد عوامل مختلفی در تعیین قیمت دخالت دارند که مدیریت برخی از آنان از اختیار و توانایی بانک مرکزی خارج است. او افزود: کاهش ۶۰۰ تومانی دلار کار بانک مرکزی نبوده است. محمود بهمنی در گفت‌وگو با «فارس، با اشاره به نوسانات اخیر بازار ارز اظهار کرد: همگان دیدند که قیمت دلار تنها ظرف چند روز حدود 600 تومان کاهش یافت؛ در حالی که بانک مرکز طی این مدت غیر از رویه معمول خود طی ماه‌های اخیر، اقدام خاص دیگری برای کاهش قیمت دلار انجام نداده بود. وی افزود: بنابراین، کاهش حدود 600 تومانی نرخ ارز تحت‌تاثیر عوامل سیاسی بوده، همان‌گونه که افزایش قیمت در سال‌های اخیر نیز عمدتا ناشی از همین عوامل بوده است.

بهمنی تاکید کرد: صراحتا می‌گویم همان‌گونه که بانک مرکزی در کاهش چشمگیر نرخ ارز طی چند روز اخیر نقشی نداشته، در افزایش قابل‌ملاحظه آن طی سال‌های اخیر نیز نقشی نداشته و عوامل سیاسی باعث افزایش قیمت دلار شده است.

ريیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به برخی گزارش‌ها که غیرمنصفانه بانک مرکزی را در افزایش قیمت ارز مقصر قلمداد کرده‌اند، گفت: بانک مرکزی طی سال‌های اخیر از تمام امکانات و توانایی‌های خود برای حفظ ارزش پول ملی و جلوگیری از کاهش آن استفاده کرده است. وی تصریح کرد: اگر افزایشی در نرخ ارز رخ داده، عمدتا ناشی از عوامل سیاسی بوده که خارج از حدود اختیارات و نقش‌آفرینی بانک مرکزی بوده؛ بنابراین در ریشه‌یابی افزایش قیمت ارز طی سال‌های اخیر باید منصفانه به نقش بانک مرکزی پرداخت.

قیمت‌های داخلی
دیروز بهای سایر ارزها غیر از دلار نیز نوسان قابل‌توجهی داشت. از آن جایی که قیمت‌های جدول ارزهای بازار آزاد بر اساس قیمت‌های نهایی روز یکشنبه تنظیم شده بود، از این رو نرخ دیروز نسبت به قیمت روز یکشنبه که تا نزديك 3200 تومان بالا رفته بود، با 45 تومان افزایش تا ساعت 15 به 3240 تومان رسید. برخی انتظار بالارفتن بیشتر قیمت آن را داشتند. یورو تا 4270 تومان بالا رفت و 20 تومان گران شد. درهم امارات با 10 تومان افزایش تا 880 تومان بالا رفت.در بازار سکه، قیمت‌ها به غیر از سکه طرح جدید، نیم سکه و ربع سکه افزایش قابل‌توجهی داشتند. دیروز سکه طرح جدید بدون تغییر 1 میلیون و 120 هزار تومان فروخته شد. در عوض قيمت نیم سکه 15 هزار تومان و ربع سکه 10 هزار تومان افزایش داشته و به ترتیب585 هزار تومان و 375 هزار تومان بر تابلوها نقش بست. تا ساعت 15 قیمت هر گرم طلای 18 عیار در محدوده همان 102 هزار تومان باقی ماند.

طلا در بازارهای جهانی
در بازارهای جهانی قیمت طلا البته با وجود پیش‌بینی برای کاهش بیشتر طلا، تغییر زیادی نداشت. دیروز بهای جهانی طلا با تغییر اندکی تا ساعت 15 (به وقت تهران) به 1283 دلار رسید. برنامه کنار گذاشته شدن طرح تسهیل مقداری فدرال رزرو همچنان پیامدهایی را به دنبال دارد که عمدتا انتظارات کاهش قیمت را تقویت کرده است.