فرارو- یک نماینده سابق مجلس گفت: «صدا و سیما با مختصاتی که به خصوص در سال های اخیر پیدا کرده است، از یک رسانه ملی به یک جمعه بازار برای اجاره مکان (برنامه ها) به کسانی که بساط خود را پهن کرده اند تا پول درآورند تبدیل شده است.»
پس از اظهار نگرانی رهبر انقلاب درباره فرهنگ که در جمع اعضای مجلس خبرگان بیان شد، رئیس جمهور در اختتامیه بیستمین جشنواره مطبوعات گفت: چرا ما نتوانستیم بعد از 35 سال کاری کنیم که بزرگان ما از شرایط فرهنگی جامعه ما رضایت داشته باشند؟ اشکال از کجاست؟
روحانی ادامه داد: امروز فرهنگ در اختیار کیست؟ چه مقدار بودجه فرهنگی در اختیار بخش های فرهنگی دولتی است؟ چند برابر بودجه ای که دراختیار دولت به معنی قوه مجریه در زمینه فرهنگ است، دراختیار نهادهای دیگر است؟ در اختیار مراکز دیگری است که از بودجه عمومی بهره برداری و استفاده می کنند.
صدا و سیما چه نقشی در فرهنگ سازی جامعه دارد؟ چه مقدار از اظهار نگرانی ها درباره فرهنگ متوجه صدا و سیما می شود؟
احمد پورنجاتی قائم مقام پیشین رئیس سازمان صدا و سیما
در گفتگو با فرارو گفت: «ارزیابی وضعیت فرهنگی جامعه در هر برهه ای باید با توجه به تاثیر دو عامل درونی و بیرونی صورت بگیرد؛ چراکه در خلاء نمی توان به ارزیابی و سنجش دقیق و همه جانبه ای رسید.»
وی ادامه داد: «عامل درونی مربوط به توانمندی ها و کاستی های فرهنگی جامعه است و عامل بیرونی به خصوص در جهان معاصر و عرصه پر ارتباطی که میان جوامع وجود دارد کالاهای فرهنگ جهانی است.»
وی افزود: «به نظر من خود فریبی و دیگر فریبی است که گمان کنیم وضعیت فرهنگی جامعه ما صرفا در محدوده اختیارات و اقدامات یک دستگاه همچون وزارت ارشاد یا حتی کل دولت است.»
این نماینده پیشین مجلس خاطرنشان کرد: «با وجود ویژگی انحصاری صدا و سیما در کشور ما که نمونه منحصر به فردی در کل جهان است و در هیچ کجا چنین تک تازی و انحصاری وجود ندارد که تمام امکان رسانه ای دیداری و شنیداری یک ملت منحصر به یک دستگاه شود، اما باز هم بنده معتقد نیستم تمام بار فرهنگی جامعه بر عهده صدا و سیما است.»
وی افزود: «البته بنده قصد ندارم صدا و سیما را تبرئه کنم اما قصد هم ندارم در اظهارنظر گزافه گویی کنم؛ چراکه عوامل زیادی و به خصوص بسیاری از تربیون ها و گروههای مرجع اجتماعی جامعه (چه گروههایی که با توده ها ارتباط دارند و چه گروههایی که با نخبگان و روشنفکران ارتباط دارند) در این موضوع نقش دارند.»
پورنجاتی گفت: «اما اگر قرار باشد اولویت بندی کنیم به نظر بنده نقش اصلی در فرهنگ سازی جامعه را (خواه فرهنگ ارزشمند مقبول یا فرهنگ نازل و بی فرهنگی) گفتار، کردار و رفتار متولیان رسمی کشور و شخصیت ها و گروههای مرجع بر عهده دارند.»
وی ادامه داد: «بخش مهمی از ناهنجاری های فرهنگی جامعه ما از موضع کنشگرانه مردم نیست؛ بلکه بیشتر رفتار واکنشی و نوعی مقاومت در برابر بی عملی ها، دوگانه برخورد کردن ها، یک بام و دو هوا رفتار کردن ها و به خصوص دیدگاههای بی قاعده و تنگ نظرانه ای است که توسط تریبون های رسمی و ارگان های مختلف جامعه بیان می شود و در رسانه فراگیر صدا و سیما هم بازتاب پیدا می کند.»
این فعال سیاسی اصلاح طلب اظهار کرد: «به نظر من صدا و سیما با مختصاتی که به خصوص در سال های اخیر پیدا کرده است، از یک رسانه ملی به یک جمعه بازار برای اجاره مکان (برنامه ها) به کسانی که بساط خود را پهن کرده اند تا پول درآورند تبدیل شده است.»
قائم مقام پیشین رئیس سازمان صدا و سیما ادامه داد: «من معتقدم صدا و سیما در سال های اخیر نزول کرده و مدیریت صدا و سیما مانند فردی است که ناگزیر است به هر نحو ممکن برای حفظ موجودیت خود با تبلیغ هر کالای از رده خارج، بنجل وگاه مسموم کننده و مخرب فرهنگ آنتن را پُر کند.»
وی افزود: «اکنون تعبیری در میان دوستانی که در صدا و سیما مسئولیت داشتند وجود دارد مبنی بر اینکه امروز صدا و سیما مرکز واگذاری و فروش آنتن است و متاسفانه این آنتن فروشی هم جنبه اقتصادی و هم انگیزه های سیاسی دارد.»
پورنجاتی گفت: «هرجا فرهنگ دستمایه و به تعبیر دقیق تر دستمالی اراده سیاسی گرایش خاصی شود دچار همین آسیبی می شود که امروز با آن مواجه هستیم.»
وی ادامه داد: «به همین دلیل است که صدا و سیما همچون یک پاندول گاه به شکل بسیار اغراق یافته هم در شکل و هم در محتوا به سمت رسانه های زردگونه لس آنجلسی می رود و در طراحی دکور، اجرا و ... تقلیدهای خیلی کلیشه ای از تلویزیون های نو پدید در خارج از کشور می کند و گاه به یک محفل مذهبی از نوع روضه خوانی داخل منزل تبدیل می شود.»
وی افزود: «این حرکت پاندولی محصول نابرخورداری از یک راهبرد و استراتژی ملی متکی بر یک چشم انداز کارشناسانه و مستقل از اراده و گرایش سیاسی خاص است.»
این نماینده سابق مجلس تصریح کرد: «لذا اگر قرار است صدا و سیما تاثیر فرهنگی مثبت داشته باشد و از دغدغه های فرهنگی موجود رفع نگرانی کند، می بایست پالایش بی رو دربایستی از نیروهایی که به عنوان مدیر در رده های این سازمان لانه گزینی کردند و بیشتر آنها در پی تغییر و تحولات سیاسی وارد این سازمان شدند و پیشینه رسانه ای و فرهنگی خاصی ندارند صورت بگیرد.»
پورنجاتی در پاسخ به این سوال که آیا خروجی صدا و سیما نشان دهنده وجود استراتژی فرهنگی مشخص در این سازمان است؟، گفت: «مدیران این سازمان مدعی هستند چنین استراتژی را دارند اما خروجی عملکرد آنها نشان می دهد استراتژی فرهنگی خاصی ندارند و بیشتر به صورت روز مره و برای گذران امور و "از این ستون به آن ستون فرج است" حرکت می کنند.»
پورنجاتی درباره ارتباط مردم با صدا و سیما گفت: «متاسفانه به جز دهه اول انقلاب و دوران جنگ که بیشترین همت صدا و سیما همسویی با سیاست های کلان انقلاب و نظام بود و مورد اعتماد بخش گسترده ای از مردم بود، امروز به استناد نظرسنجی های خود مراکز صدا و سیما اعتماد عمومی نسبت به بخش های خبری و سیاسی صدا و سیما و حتی بخش های تولیدی و نمایشی روند کاهشی دارد و هر روز از اعتبار این سازمان نزد افکار عمومی کاسته می شود.»
وی افزود: «این موضوع نشان می دهد این همه هزینه ای که در مقیاس های چند هزار میلیاردی به کار گرفته می شود متاسفانه به شکل آماس‌گونه یک سازمان چابک را به یک دستگاه عریض و طویل پرمصرف کم فایده تبدیل کرده است.»
جل الخالق