جبهه پایداری در آستانه انحلال؟

روزنامه آرمان نوشت: «آقایان مصباح یزدی و محمدی عراقی آمدند. گزارش سفر به آمریکا و کانادا برای شرکت در سمینار فلسفه را دادند اظهار رضایت و توفیق نمودند و کمک بیشتری خواستند.» (خاطرات هاشمی رفسنجانی).

بدون شک هاشمی رفسنجانی در روزگاری که به روحانیون موسسه باقرالعلوم برای سفر به آمریکا کمک مالی می‌کرد، هرگز تصور نمی‌کرد که این افراد دو دهه بعد بدل به بزرگترین مخالفان سیاسی وی شوند و حیات سیاسی خود را ذیل هجمه به هاشمی و یاران او تعریف کنند. افرادی چون «مرتضی آقاتهرانی» و «محمد ناصر سقای بی‌ریا» و «بیژن نوباوه» پس از بازگشت از آمریکا، کار تشکیلاتی را ادامه دادند و بدل به یکی از جریانات سیاسی اثرگذار در تاریخ انقلاب شدند.

گرچه مصباح یزدی، پدر معنوی این جریان فکری رابطه خوبی با مفهوم حزب ندارد « ایشان(مصباح یزدی) در عرصه سیاسی حزب را قبول ندارند و معتقدند در کشور ما حزب یک تجربه شکست خورده و ارمغان غرب است.» (جلالی- رئیس دفتر مصباح) با این حال وقتی چارچوب‌های کلی جبهه پایداری اعلام شد، تفاوتی میان این «جبهه» و دیگر «احزاب» فعال در کشور دیده نمی‌شد.

پیش به سوی قانونی شدن

با اینکه در دولت گذشته «صولت مرتضوی» معاون وزارت کشور دولت دهم خبر از غیرقانونی بودن جبهه پایداری داده بود، اما این دولت جدید بود که جبهه پایداری را با چالش جدیدی برای ثبت در وزارت کشور مواجه کرد. آقاتهرانی درباره ثبت این تشکیلات به خبرگزاری فارس‌می‌گوید: وزارت کشور ضوابط خود را دارد و باید تحقیقات خود را درباره هیأت موسس و هیأت امنا انجام دهد و ما نیز از همه این سازوکارها برخوردار هستیم و می‌دانیم که می‌خواهیم چه کاری انجام دهیم. فاطمه آلیا نیز در گفت‌وگو با همین خبرگزاری گفت: «جبهه پایداری یک جبهه گفتمان محور و مبتنی بر قانون است و از این رو باید سازوکار قانونی را نیز طی کند. جبهه پایداری در این زمینه مذاکراتی با مسئولان وزارت کشور داشته است و اگر نیاز باشد مجوز خواهد گرفت. اگر قرار باشد تشکل‌های دینی سیاسی در چارچوب احزاب تعریف شوند باید این فرآیند قانونی طی شود و در غیر اینصورت فعالیت آنها سازوکار دیگری دارد.»

اخراجی‌ها متحد نمی‌شوند

افرادی که کارتون فوتبالیست‌ها را در ابتدای دهه 70 تماشا می‌کردند، به یاد دارند که در آن مجموعه تلویزیونی ژاپنی یکی از رقبای تیم شاهین، یک تیم فوتبال متشکل از اخراجی‌های تیم‌های دیگر بود که در میانه بازی اختلاف میان آنها افزایش یافت و منجر به شکست آنها شد. داستان امروز جبهه پایداری اما بی‌شباهت به داستان آن تیم فوتبال نیست. جبهه پایداری در واقع از نزدیکان به تفکر آقای مصباح بودند در کنار اخراجی‌های دولت‌ نهم؛ اخراجی‌هایی که به فراخور اتفاقات سیاسی به این جبهه نزدیک یا دور می‌شدند. یک روز غلامحسین الهام به پست سابق خود بازمی‌گشت و از جبهه پایداری استعفا می‌داد و یک روز دیگر «باقر لنکرانی» برای پوشیدن ردای ریاست جمهوری به این حزب می‌پیوست. «حمید رسایی» و «مهدی کوچک‌زاده» نمایندگان حامی دولت قبل در مجلس نیز از دیگر افرادی بودند که به دلایلی که تاکنون رسانه‌ای نشده است از عضویت در جبهه پایداری استعفا داده‌اند. «امیرحسین قاضی‌زاده» نیز چند ماه قبل از سخنگویی این تشکیلات سیاسی استعفا داده بود. شاید به همین دلیل است که برگزاری همایش این جبهه به صورت مکرر به تعویق می‌افتد. آخرین بار قرار بود همایش این تشکیلات در دهه فجر برگزار شود که به دلایل نامشخصی به تعویق افتاد.

ناامید از انتخابات پیش رو

اما شاید یکی از مهم‌ترین دلایل تعویق برگزاری کنگره، از بین رفتن پایگاه مردمی این تشکیلات باشد. انتخابات اخیر ریاست جمهوری نشان داد کاندیدای جبهه پایداری در هیچ استانی رای اول را به دست نیاورده و در هیچ شهری حتی مشهد و قم موفق به کسب رای بالای 50درصد نشده است. از سویی دیگر متهم بودن چند چهره رسانه‌ای نزدیک به این جریان در ماجرای اخلال در ماجرای سخنرانی رئیس مجلس در قم به وجهه این تشکیلات آسیب جدی زده و گفتمان درون تشکیلاتی جبهه پایداری را با مشکلات زیادی مواجه کرده است. غرویان، شاگرد سابق مصباح یزدی درباره تفکرات این گروه می‌گوید: «چیزی که مسلم است اینکه آن‌ها همچنان گرایش به تفکر افراطی 8سال گذشته را دارند و در ظاهر می‌گویند که ما از مشی گذشته خود برگشتیم اما باطنا اینطور نیست. این گروه همان کسانی بودند که برای رئیس دولت‌های نهم و دهم کتاب چاپ کردند و بعد همان آقا خوب پاسخشان را داد. امیدی ندارم که ملت به این افراطیون و تفکرشان در مجلس آینده رای بدهند. گرچه ممکن است با ترفندهایی که می‌زنند چند نفری را در مجلس داشته باشند اما باز هم در اقلیت خواهند بود. اصولگرایان نیز اگر اتحاد و وحدت گذشته را داشته باشند می‌توانند موفقیت‌هایی را به طور نسبی به دست بیاورند اما به نظر من پیروزی از آن اعتدالیون است.»

کنفرانس خبری در پایان ماه

با این حال روز گذشته خبرگزاری فارس خبر داد که کنفرانس خبری سقای بی‌ریا، سومین سخنگوی جبهه پایداری (بعد از استعفای لنکرانی و قاضی‌زاده) اواخر فروردین ماه برگزار خواهد شد. گرچه عموما در این کنفرانس‌ها خبر جدیدی از فعالیت‌های این تشکیلات منتشر نمی‌شود و این برنامه‌ها بیشتر ماهیت تبلیغی دارند تا ماهیت خبری. چنان که آقاتهرانی نیز در پاسخ به سوالی در باره تعویق مکرر کنگره جبهه پایداری به جای پاسخ دادن به مخالفان خود تاخته است: «برخی در برچسب زدن به پایداری تبحری دیدنی دارند و نمی‌دانم چرا این‌قدر از پایداری هراس دارند که گویا توفیق خود را در تهمت و دروغ می‌بینند، با این حال ان‌شاءا... در آینده نه چندان دور جلسات خود را مدیریت خواهیم کرد و زمان آن پس از تصویب مرامنامه خواهد بود.»