ساخت و ساز غیر مجاز و زمین‌خواری از اتفاقاتی است که اخیرا بیش از قبل مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است، توجهی که بخش عمده‌ای از آن مرهون موقع‌شناسی و ورود به موقع رهبر معظم انقلاب به این موضوع است. اواخر سال جاری رهبر انقلاب در بیاناتی صریح به این موضوع پرداختند و همه دستگاه‌ها را (از حوزه علمیه گرفته تا نهادهای نظامی) از این اقدامات بر حذر داشتند.
به گزارش فردا، ماجرای برج‌سازی در محوطه تاریخی پادگان عشرت آباد (ولی‌عصر) است. پادگان عشرت آباد و عمارت کلاه فرنگی که واقع در آن است؛ بنایی که متعلق به دوره قاجار است و در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ به شماره ۶۴۸ به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
محدوده مورد اشاره جزو پهنه‌های ۳۲۱G محسوب می‌شود، پهنه‌هایی که شامل حفاظت فرهنگی و تاریخی است و عملیات اجرایی در آن توسط سپاه و بدون اخذ هرگونه مجوزی از سوی سپاه و در زمینی به مساحت ۱۰ هزار متر در حال ساخت است.
هرگونه ساخت و سازی در مجاورت بناهای واجد ارزش تاریخی نیاز به اخذ مجوز از کمسیون ماده پنج شهرداری دارد و بدون کسب مجوز از این کمسیون غیرقانونی محسوب می‌شود. این قاعده شامل تمامی زمین‌های شهر است و میان قرار گرفتن آنها در ملک شخصی و سازمانی و عمومی تفاوتی وجود ندارد.
این در حالی است که ساخت این بنا نه تنها مورد تایید مراجع بالادستی ساخت‌وساز در شهر نیست بلکه مدت ها قبل توسط شورای عالی شهرسازی و معماری هر گونه ساخت و ساز و عملیات ساختمانی در محدوده عمارت کلاه فرنگی ممنوع اعلام شده و این مصوبه برای اقدام به استانداری، شهرداری، و شورای شهر تهران ابلاغ شده است. دستوری که با بی‌توجهی نهاد ذیربط بی اثر مانده و ساخت این ساختمان ها همچنان ادامه دارد.
دفاع تمام قد قناعتی از ساخت‌وسازهای غیرقانونیابوالفضل قناعتی از اعضای هیئت رئیسه شورای شهر تهران از حامیان این ساخت‌وساز است و می‌گوید: نیروهای مسلح می‌توانند در محدوده خود بدون مجوز نهادهای دیگر تغییرات فیزیکی ایجاد کنند.
قناعتی با تاکید بر اینکه ساخت و سازهای بخش جنوبی عشرت آباد غیرقانونی نیست، گفت: این زمین‌ها سابقا محل پارک خودروهای سنگین بوده و مسئولان آنجا قصد دارند آن را تبدیل به فضای اداری کنند.
وی ادامه داد: بر اساس قانون، در داخل مجموعه‌های نیروهای مسلح تغییرات فیزیکی نیاز به مجوز ندارد و احتمالا این نهاد به همین قانون رجوع کرده است.
البته قناعتی اذعان دارد که برای بلند مرتبه‌سازی دریافت مجوز از شورای عالی شهرسازی و معماری ضرورت دارد. او می‌گوید: البته برای بلندمرتبه‌سازی باید از شورای عالی معماری و شهرسازی اجازه دریافت کنند که فکر می‌کنم در حال انجام کار‌ها هستند. در خصوص آثار تاریخی عشرت‌آباد نیز باید گفت، این ساختوسازها با آثار تاریخی فاصله دارند».
تشکیل جلسات باحضور نهادهای ذیربطدر این بین سازمان میراث فرهنگی که به ادعای معاون خود تا به حال در زمینه اقدامات نهادهای نظامی جسارت ورود به موضوعات را نداشته است،بعد از پیگیری شهردار تهران به موضوع ورود کرده است. و عجیب است که حالا پیکان حمله را به سوی شهرداری گرفته است!
تایید حرف این معاون سازمان میراث فرهنگی، فرسایش و تخریب بنای عمارت کلاه فرنگی در طول این سال‌ها و عدم جسارت اقدام یا بی‌توجهی به اقدام برای مرمت این بنای مهم تاریخی شهر تهران است.
طالبیان معاون سازمان میراث فرهنگی که اقدامات سارمان متبوع خود را صرفا انفعالی و پس از اتفاق می‌داند در مصاحبه با ایسنا به این نکته تصریح می‌کند که رویه میراث فرهنگی این است که معمولا باید منتظر باشند تا کسی در جایی برای تخریب میراث فرهنگی اقدامی کند تا بعد با شکایت به مراجع قانونی، نوشدارو برسانند.
بدیهی است انتظار از نهاد های انقلابی برای اجرای فرامین رهبری بیش از باقی بخش ها و دستگاه های کشور است و این در حالی است اقداماتی از قبیل این نوع ساخت و ساز در پادگان عشرت آباد نشان از بی توجهی این افراد و سازمان ها به دستورات صریح رهبر انقلاب دارد.
پیگیری‌های شهردار تهران جواب داداز ابتدای امر و سبز شدن سازه‌های بدترکیب فلزی، اقدامات برای جلوگیری از این رفتار غیرقانونی آغاز شد. و شهردار شخصا به پرونده ورود کرد.
نشست‌هایی با فرماندهان ارشد نظامی برگزار شد و شرایط و تخلفات صورت گرفته به اطلاع آنها رسید و اعلام شد که بایستی جلوی این اقدامات غیر قانونی گرفته شود که مسئولین ارشد نظامی کشور با توجه به اطلاع از حساسیت های رهبری و ضرورت رعایت قانون با هر اقدامی در جهت اعمال قوانین موافقت کردند.
رای نهایی: تعدیل ۶ طبقهمحمدمهدی تندگویان ۴ خرداد امسال درباره پیگیری‌های شورای شهر و شهرداری در خصوص حفظ حریم بافت تاریخی تهران و کاخ عشرت آباد توضیح داده است: رای نهایی سازه واقع در میدان سپاه امروز در کمیسیون ماده پنج صادر شد و باید پیچ و مهره‌های سازه آهنی باز شده و ارتفاع آن به سقف ۱۶ متر برسد.
دوشنبه ۱۷ فروردین امسال نیز «مصوبه شورایعالی برای ساخت و ساز در اراضی شمال میدان سپاه» اعلام و «توقف عملیات ساختمانی در محدوده عمارت عشرت‌آباد» تصویب شد.
بر این اساس، شورایعالی شهرسازی و معماری ایران با تاکید بر اینکه عمارت تاریخی عشرت آباد برای استفاده عموم مهیا می‌شود، مصوب کرده بود: عملیات ساختمانی در محدوده عمارت متوقف و نقشه‌ها مجدد با توجه به ضوابط پهنه و ضوابط میراث فرهنگی بازنگری و اصلاح شود.
موضوع نخستین جلسه سال ۹۴ این شورا در تاریخ ۱۷ فروردین ماه ساخت و ساز در اراضی شمال میدان سپاه تهران بود که بر اساس آن علاوه بر تائید برای رعایت حریم قانونی عمارت و باغ ثبت شده ملی عشرت آباد به شماره ثبت ۶۴۸ مورخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ باید حتما انجام می‌شد، بلکه رعایت مصوبات طرح جامع تهران در پهنه مذکور (۳۲۱G ) برای محدوده فوق نیز الزامی اعلام شد.
در این مصوبه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز نسبت به هماهنگی با هدف رعایت موازین قانونی همه‌جانبه نسبت به گردش کار احداثات در داخل محدوده‌ی پادگان‌های کشور و شهر تهران اقدام کرده و موظف به گرفتن پروانه براساس طرح‌های توسعه و عمران برای احداثات عظیم در زمین‌های با کاربری نظامی، انتظامی شد.
همچنین کارگروه ویژه‌ای برای بررسی موضوع وهماهنگی‌های لازم با محوریت وزارتخانه‌های دفاع و کشور، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و دبیرخانه شورایعالی تشکیل و علاوه‌بر هماهنگی و رعایت دستورالعمل‌های ابلاغی فرماندهی کل قوا دستورالعملی را برای رعایت موضوع در کل کشور ظرف مدت سه ماه به شورایعالی شهرسازی و معماری ایران ارائه کنند.
عدم توقف ساخت و ساز حتی با حکم کمیسیون ماده ۵!با آنکه رای نهایی صادر شده است، اما مشاهدات خبرنگار ما حاکی از آن است که هنوز کارگران در طبقات بالایی این سازه در حال کار و تکمیل پروژه هستند. انگار نه انگار که رای شورایعالی معماری و شهرسازی و نیز رای کمیسیون ماده ۵ اعلام شده است!
بی‌توجهی دوباره به فرمان صریح رهبریتاسفبارترین نکته این ماجرا عدم توجه مسئولین به دستورات صریح رهبر معظم انقلاب در باب ساختوسازها و حفظ حریم شهروندان است ماجرایی که در جریان ساخت و تملک بوستان یاس نیز شاهد آن بوده‌ایم. رهبر معظم انقلاب درباره این موضوع به صراحت می‌فرمایند: «طرف شرق تهران... یک زمینی است متعلّق به ارتش. بنده گاهی اوقات در این مسیرهای صبحگاهی در بعضی از روز‌ها از آنجا می‌رویم...؛ من هروقت آنجا می‌روم، دلم می‌لرزد! چون می‌دانم ده‌ها چشم طمع‌کار متوجّه اینجا است. کارهایی هم شروع کردند، ما جلویش را گرفتیم، یک تشری زدیم، دعوایی کردیم؛ می‌دانم موقّتاً دست برداشتند، امّا منتظرند یک غفلتی صورت بگیرد؛ یا این حقیر نباشم، یا غفلتی پیش بیاید، بالاخره بروند اینجا را تصرّف کنند... یک بوستان بزرگِ شاید چند صد هکتاری که اصلش هم ظاهراً متعلّق به ارتش بوده لکن الان مورد استفاده ارتش نیست... به نظر من اینجا مال مردم است؛ اینجا باید به‌صورت یک گردشگاه عمومی مردمی در بیاید. مکرّر هم من این را پیغام دادم به مسئولین گوناگون، شهرداری باید برود اینجا را تصرّف کند، در اختیار مردم بگذارد... اگر کوتاهی بشود، آنجا هم مثل بعضی جاهای دیگر [خواهد شد] که متأسّفانه کوتاهی شد و یک‌وقت دیدیم که ساختمان‌ها آنجا سر بلند کردند و مدّعی پیدا شد»
اگر موقعیت مکانی بوستان یاس و مسائل فیزیکی و محیطی را با ویژگی های مجموعه عشرت آباد جابجا کنیم، عینا هیچ تفاوتی در ماجرا نمی‌کند؛ با این تفاوت که اینجا مساله به مراتب ناگوار تر است و هم حریم شهری مورد تعرض است و هم حریم میراث فرهنگی.
