فرارو- یک استاد دانشگاه می‌گوید: «اینکه جان کری با وزیر خارجه عربستان دیدار و مذاکره می کند به این دلیل
است که به عربستان بقبولاند که بدون نقش ایران نمی توان بحران را حل کرد.
لذا نمی توان تردید کرد که این امر پذیرفته شده لاینفک توافقات اخیر است که
ایران نه تنها باید در حل بحران سوریه حضور داشته باشد؛ بلکه تمام کارهایی
که تاکنون انجام داده نیز درست بوده و حق با آن بوده است.»
بعد از پیشنهاد کمک و همکاری روسیه به ارتش آزاد سوریه برای مقابله با داعش، سخنگوی "ارتش آزاد سوریه" با تکذیب سخنان دو فرمانده این ارتش مبنی بر رد پیشنهاد همکاری روسیه گفت که "اگر روس‌ها در پیشنهاد خود جدی هستند اول باید حمله به مواضع این ارتش و اهداف غیرنظامی را متوقف کنند". لاوروف وزیر خارجه روسیه چند روز پیش گفته بود: نیروی هوایی روسیه که حملات هوایی به مواضع داعش در سوریه را آغاز کرده، اگر بداند که مخالفان سوری کجا هستند آماده است تا به آنها برای مقابله با تروریست‌ها کمک کند.» قبلا هم ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، خواهان اتحاد همه نیروهای مخالف در سوریه با رژیم اسد و دولت عراق شد تا به گفته او، "جبهه‌ای گسترده برای مقابله با تروریسم شکل بگیرد".
حالا ارتش آزاد با بیان اینکه پیشنهاد روسیه را رد نکرده است به نوعی به روس ها چراغ سبز نشان داده است.
از سوی دیگر در تحولات جدید سیاسی درباره بحران سوریه مقام‌های آمریکایی اعلام کردند از ایران جهت حضور در گفت‌وگوهای بین‌المللی سوریه دعوت به عمل آمده است. گفته می شود حسین امیرعبدالهیان معاون وزیر خارجه در این مذاکرات حضور پیدا خواهد کرد.
تحولات سیاسی حول بحران سوریه به کجا پیش می رود؟ علت پیشنهاد کمک روسیه به یکی از گروههای مخالف اسد (ارتش آزاد سوریه) برای مبارزه علیه داعش چیست؟
دکتر پیروز مجتهدزاده استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «علت پیشنهاد کمک روسیه به ارتش آزاد سوریه کاملا واضح است و برمی گردد به این شرط آمریکا و هم پیمانانش که در صورتی با ائتلاف 4 گانه برای مبارزه با داعش همکاری می کنند که ارتش آزاد سوریه و سایر مخالفان اسد آسیب نبینند.»
وی ادامه داد: «لذا این پیشنهاد در راستای خواسته آمریکا جهت همکاری دو ائتلاف 4 گانه رقیب در مبارزه علیه داعش است.»
وی افزود: «اما مشکل این پیشنهاد در این است که ارتش آزاد سوریه حاضر نیست با وجود بشار اسد در این همکاری حضور داشته باشد که البته این مشکل آمریکا است و اگر پیشنهاد روسیه که با استقبال همه مواجه شده است از سوی ارتش آزاد با دست انداز مواجه شود حل و فصل آن بر عهده آمریکا است.»
مجتهدزاده در پاسخ به این سوال که آیا حملات هوایی روسیه به مواضع داعش در سوریه جان تازه ای به تحولات دیپلماتیک مربوط به بحران سوریه داده است؟، گفت: «بله؛ دقیقا همینطور است و اساسا هدف از این حملات این بود که آن دور تسلسل باطل از بین برود و از نو همه کارها شروع بشود.»
وی ادامه داد: «اغلب ناظران ایرانی که به طور سنتی متمایل به راست گرایی هستند به این موضوع توجه ندارند که پوتین قبل از هر اقدامی با آقای اوباما هماهنگی ایجاد می کند تا در ایجاد این تحول مزاحم عمده ای نداشته باشد. اوباما هم از پیشنهاد روسیه استقبال کرد چرا که این درک را داشت که تنها راه شکستن دور باطل، اقدامات نوع جدید از سوی یک قدرتی است که در این کشمکش ها در حاشیه قرار داشت و لذا اقدامات صورت گرفته در هماهنگی با سایر رقبا است.»
مجتهدزاده در پاسخ به این سوال که آیا با تحولات اخیر و اینکه آمریکا عنوان می کند اسد می تواند در فرایند گذار حضور داشته باشد، می توان گفت وضعیت بشار اسد بهبود یافته است؟، گفت: «خیر؛ اینکه آمریکا عنوان می کند بشار اسد می تواند در فرایند گذار حضور داشته باشد موضوع جدیدی نیست و قبلا در مذاکرات مختلف از جمله نشست ژنو نیز این موضوع را مطرح کرده بود.»
وی ادامه داد: «به عبارتی 3 یا 4 سال پیش چنین تصمیمی گرفته شد که بشار اسد تا وقتی که قرار باشد فرد جدیدی جانشین وی شود امور را در اختیار داشته باشد تا زمانی که بحران ریشه کن شود؛ آنگاه ملت سوریه در مرحله انتقال قدرت به صورت صلح آمیز و دموکراتیک قرار خواهد گرفت و بعد از انتقال قدرت اسد دیگر مسئولیتی نخواهد داشت.»
این استاد دانشگاه افزود: «اکنون نیز همین موضوع مطرح است و عنوان می شود تا زمانی که صلح و امنیت لازم برای انتقال قدرت فراهم نشده است، اسد مسئولیت داشته باشد؛ لذا موضوع جدیدی مطرح نشده است.»
مجتهدزاده در پاسخ به این سوال که اما آمریکا تا چند ماه پیش عنوان می کرد اسد باید برود و جایی برای وی حتی در فرایند انتقال قدرت وجود ندارد؛ گفت: «برای آنکه آن موقع دور تسلسل باطل ادامه داشت اما اکنون که با تحولات جدید این دور شکسته شده است دوباره تصمیمات عمده سیاسی همان خواهد بود که از ابتدا اتخاذ شده بود.»
وی افزود: «لذا بشار اسد تا زمان انتقال دموکراتیک قدرت در مسئولیت خود باقی خواهد ماند؛ اما در فردای انتقال اسد دیگر مسئولیتی نخواهد داشت و حتی در تشکیل سیستم جدید نیز حضور نخواهد داشت.»
مجتهدزاده در پاسخ به این سوال که آیا با تحولات اخیر نقش ایران در بحران سوریه پررنگ تر شده است؟، گفت: «ایران نقش پررنگ تری در بحران سوریه داشت و آمریکا به این نقش پررنگ ایران کاملا واقف است و اکنون در عمل به تمام دنیا نشان داد که طرفدار این نقش پررنگ ایران است و تمایل دارد این نقش در آینده شکل پذیرفته تری داشته باشد.»
وی ادامه داد: «اینکه جان کری با وزیر خارجه عربستان دیدار و مذاکره می کند به این دلیل است که به عربستان بقبولاند که بدون نقش ایران نمی توان بحران را حل کرد. لذا نمی توان تردید کرد که این امر پذیرفته شده لاینفک توافقات اخیر است که ایران نه تنها باید در حل بحران سوریه حضور داشته باشد؛ بلکه تمام کارهایی که تاکنون انجام داده نیز درست بوده و حق با آن بوده است.»
وی افزود: «در سیاست یکسری مفاهیم گفته شده و یکسری مفاهیم گفته نشده وجود دارد. اکنون آمریکا در مفاهیم گفته شده تایید می کند که تمام مفاهیم گفته نشده درباره موضع ایران درباره سوریه بر حق بوده است.»
وی افزود: «امروز هم در بحران سوریه و هم در روابط اعراب و اسرائیل و هم دیگر موضوعات خاورمیانه، آمریکا با حصول توافق با ایران در بحران هسته ای در حال اعلام این موضوع به دنیا است که در مورد مبارزه با تروریست ها تاکنون ایران درست می گفته و ما هم متمایل به سیاست های ایران شده ایم.»
پوتین ایران رو دور زده و ایران در مذاکرات تعیین «مسیر مذاکرات آتی» حضور نداشت.