فرارو- یک کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به شکل گیری ائتلاف اسلامی ضد تروریسم از سوی عربستان گفت: «به نظر می رسد این ائتلاف بیشتر دفاعی است و قصدی برای مداخله ندارد چرا که سران کشورهای عربی و به خصوص عربستان نگران حملات تررویست ها به کشورهای خود هستند.»
سی و چهار کشور مسلمان جهان با صدور بیانیه مشترکی در ریاض، پایتخت عربستان، اعلام کردند که تصمیم گرفته‌اند با تشکیل ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی، با تروریسم و فساد و آشوب در کشورهای مسلمان مبارزه کنند.
محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان گفت این ائتلاف از ائتلاف عربی در یمن مجزاست و قصد دارد در دیگر کشورها عملیات انجام دهد. محمد بن سلمان گفت این ائتلاف در عراق و سوریه با هماهنگی «جامعه بین الملل» و به صورت «مشروع» عملیات خواهد کرد.
این ائتلاف در حالی شکل گرفته است که هفته گذشته نشستی با حضور مخالفین دولت سوریه و برخی از گروههای تروریستی در ریاض برگزار شد.
هدف عربستان از آغاز این بازی دوگانه چیست؟ ائتلاف اسلامی ضد تروریسم چه اهدافی دارد؟
جعفر قنادباشی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر می رسد ائتلافی که عربستان رهبری آن را بر عهده گرفته به دو دلیل مختلف ایجاد شده است. عامل اول به شرایط ویژه عربستان مربوط می شود که به دنبال خروج از نوعی انفعال و سرپوش گذاشتن بر شکست ها و ناکامی های خود در عرصه سیاست خارجی است.»
وی ادامه داد: «اکنون عربستان در سه جبهه شکست خورده است: جبهه اول جنگ علیه یمن است که امروز اخباری مبنی بر اعلام آتش بس مخابره شد که نشان می دهد عربستان در یمن به اهداف خود نرسیده است. جبهه دوم سوریه است که با حضور روسیه و اجماع جهانی مبنی بر توقف حرکت های تروریستی از گزاره «کنار گذاشتن اسد» ناامید شده اند و جبهه سوم هم شکست اقتصادی عربستان است که اگرچه تا امروز دلارهای نفتی اهرمی بود که عربستان از آن استفاده می کرد اما اکنون دستش خالی شده است.»
وی افزود: «این شرایط وخیم و ناکارآمدی هایی که موجب شکل گیری نارضایتی و اعتراضاتی در داخل عربستان نسبت به بی لیاقتی حکومت ریاض شده و همچنین شکست هایی که به آن اشاره شد برای عربستان زیبنده نیست. لذا رهبران عربستان راهکاری تدوین کردند که این انفعال را به حالت تهاجمی تبدیل کنند و با تاکتیک هایی همچون ایجاد رابطه با ایران بر شکست های اخیر خود سرپوش بگذارند.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: «سران عربستان اکنون ناگزیرند حرف های بزرگتری بزنند چرا که اگر سکوت کنند نشان دهنده شکست آنها است.»
وی ادامه داد: «اندیشه های تروریستی منطبق با دیدگاههای عربستان است. به عبارتی از زاویه ایدئولوژیک تروریست ها همان حرف هایی را می زنند که در ریاض زده می شود. لذا باید گفت مبارزه با تروریسم فقط نظامی گری نیست؛ بلکه تروریسم بستر عقیده ای و اندیشه ای دارد که متاسفانه عربستان بانی آن است و در واقع باید این ریشه خشکانده شود.»
قنادباشی اظهار کرد: «اما عامل دوم موثر در ایجاد ائتلاف ضد تروریسم توسط عربستان، مربوط به نقش انگلیس و آمریکا در سیاست خارجی عربستان است. به عبارت دیگر تصمیم گیر های مربوط به سیاست خارجی منطقه ای عربستان در ریاض گرفته نمی شود؛ بلکه در لندن و واشنگتن تصمیم گیری می شود.»
وی ادامه داد: «لذا باید گفت اقدام اخیر نیز بدون مشورت این دو کشور صورت نگرفته و می توان گفت شکل گیری این ائتلاف طرحی انگلیسی – آمریکایی است و در باب چرایی این اقدام باید گفت مدت ها است که انگلیسی ها و آمریکایی ها در صدد ایجاد یک ائتلاف در برابر ایران و جبهه مقاومت هستند.»
وی افزود: «لذا می توان گفت این ائتلاف شبیه شورای همکاری خلیج فارس است که چند ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و نه در برابر استعمار بلکه در مقابل جمهوری اسلامی شکل گرفت. همچنین می توان این ائتلاف را مدلی بزرگ تر از مدل ائتلاف علیه تروریسم که سال گذشته به رهبری آمریکا شکل گرفت دانست؛ چراکه به نظر می رسد خواست امریکا این است که کشورهای منطقه با سلاح و هزینه خود به مقابله با تروریسم بپردازند و آمریکا خیلی خود را درگیر این موضوع نکند.»
قنادباشی اظهار کرد: «همچنین می توان این ائتلاف را نمونه بزرگتر ائتلاف جنگ علیه یمن دانست که از سوی عربستان با حضور 9 کشور شکل گرفت که البته در نهایت فقط 2 کشور وارد این جنگ شدند. لذا می توان سرنوشت این ائتلاف را نیز همچون سرنوشت سه ائتلافی که عنوان شد تحلیل کرد. یعنی این ائتلاف همچون شورای همکاری خلیج فارس دستاوردی نخواهد داشت و همچون ائتلاف ضد داعش امریکا کارایی نخواهد داشت و همچون ائتلاف جنگ علیه یمن موفق نخواهد بود.»
وی افزود: «بنابراین به نظر می رسد این ائتلاف بیشتر دفاعی است و قصدی برای مداخله ندارد چرا که سران کشورهای عربی و به خصوص عربستان نگران حملات تررویست ها به کشورهای خود هستند.»
قنادباشی در پاسخ به این سوال که این ائتلاف چگونه می خواهد در عراق و سوریه عملیات نظامی انجام دهد؟، گفت: «همانطور که گفته شد به نظر نمی رسد این ائتلاف قصد مداخله داشته باشد اما اگر بخواهند چنین کاری کنند می توانند توجیهاتی بسازند و مداخله کنند. به طور مثال عنوان می کنند بخشی از خاک عربی (سوریه) اشغال شده و سپس توجیهاتی قانونی هم درست کنند و اقدام به مداخله کنند.»
قنادباشی با بیان اینکه عربستان در موضعی دفاعی است گفت: «تعجب اصلی از کشورهایی است که اگرچه شرایط عربستان در وقایعی همچون جنگ یمن و بحران سوریه را می بینند اما بازهم در این ائتلاف شرکت کردند که همانطور که گفته شد به نظر می رسد شکل گیری این ائتلاف از لندن و واشنگتن دیکته شده است.»
