حمید روحانی ریاست بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی را عهده دارد؛ چهره‌ای که به مدد برنامه‌های متعدد تلویزیونی در صدا و سیما شناخته شد. برنامه‌هایی که در آن تاریخ انقلاب اسلامی بازگو می‌شد. حال وی در گفتگوی مفصلی با فارس در واکنش به فایل صوتی منتشر شده از آیت الله منتظری به بیان مسائل مختلفی پرداخته است که در ادامه بخشی از آن را می‌خوانید.
وی در گفتگوی خود درباره مسائلی نظیر اعدام‌های ده شصت، ضرورت محاکمه منتظری در دادگاه انقلاب، عهده داری امور عفو از سوی منتظری، تشخیص توابین توسط حمید روحانی و... پرداخته است.
مجریان اعدام‌های دهه شصت چه کسانی بودند؟
حمید روحانی در خلال مصاحبه مفصل خود با فارس، مجریان اعدام‌های سال‌های 60 را که این روزها در پی انتشار فایل صوتی از آیت الله منتظری بر سرزبان‌ها افتاده است، حجج الاسلام نیری، رئیسی، پورمحمدی و اشراقی می‌داند و درباره آن می‌گوید: «وقتی کسانی که مجری حکم اعدام بودند مانند حجج الاسلام نیری، رئیسی، پورمحمدی و اشراقی، عقل اقتضا می‌کرد که منتظری از آنها بخواهد بگویند براساس چه مدرک و ملاکی منافقین را محکوم به اعدام کرده‌اند. یعنی اگر پایبند شرع هم نباشد و عقل داشته باشد باید اول از افراد توضیح بخواهد که چقدر از موارد آن متناقض و متغایر است.»
منتظری باید در دادگاه انقلاب محاکمه می‌شد
حمید روحانی درباره تقابل منتظری با سپاه می‌گوید: «منافقین از سپاه ضربه‌های سنگینی خورده بودند و به همین دلیل آنها سپاه را سدی در مقابل خود می‌دیدند، در آنجا آقای منتظری سپاه را متهم می‌کند به عنوان کسی که هر جا خواسته خانه های مردم را تصرف کرده است، آیا برای این حرف حجت شرعی دارد، ایشان باید در دادگاه انقلاب محاکمه می‌شد، باید توضیح می‌دادند چگونه مدعی شدند سپاه هر مکانی را که می‌خواسته تصرف می‌کرده است. »
امام(ره) کمیته عفو را بر عهده منتظری گذاشت
وی درباره ماجرای پیگیری عفوهای از سوی منتظری افزود: «امام وقتی دیدند ایشان دوست دارد که در همه کارها دخالت داشته باشد این مسئله را به عهده آقای منتظری گذاشت و گفتند که این مسئله عفو را هم شما پیگیری کنید. اما ما دیدیم که آقای منتظری در پرونده عفو هم نه تنها به وظیفه خود عمل نکرد بلکه عملکرد ایشان خیلی فراز و نشیب داشت.»
منتظری در سایه ربانی شیرازی انقلابی شد
ریاست موسسه تاریخ پژوهشی انقلاب اسلامی می‌گوید: « اصولا انقلابی‌بودن آقای منتظری ریشه در همین ارتباط ایشان با آقای ربانی شیرازی دارد و خودش ذاتا روحیه انقلابی نداشت و دلیلش این است که قبل از آغاز نهضت امام کسانی که در بین روحانیون صاحب اندیشه بودند با نظام شاهنشاهی سر ناسازگاری داشتند و اگر مبارزه هم نمی‌کردند حداقل با رژیم شاه همکاری هم نمی‌کردند. وقتی شاه به شهرستانی می‌رفت روحانیون آن شهر به بهانه زیارت یا کسالت از شهر بیرون می‌رفتند تا نخواهند با شاه ملاقات کنند اما آقای منتظری در خاطراتش نوشته وقتی نخست وزیر به نجف آباد آمد من به استقبالش رفتم و در کنار او ایستادم. این نشان می‌دهد ایشان روحیه انقلابی که نداشته بماند بلکه روحیه سازش‌کاری نیز داشته است. اما در سایه ارتباط با آقای ربانی شیرازی به سمت انقلاب کشیده شد.»
بنده به زندان اوین رفتم در ملاقات‌ها مشخص می‌شد، کدامیک از آنها توبه کردند
حمید روحانی درباره تجربه ملاقاتش با منافقین زندانی آن سال‌ها می‌گوید در آن دیدار برایش مشخص شده است چه افرادی توبه کردند و چه افرادی فریبکارند: «آنها در زندان به ظاهر توبه و اظهار ندامت کردند، کسانی که فقط در حد همبستگی با سازمان همکاری کرده و اقدام مسلحانه انجام نداده بودند آزاد شدند اما آنهایی که مرتکب جرم شده بودند، به زندان‌های 5 و یا 10 ساله محکوم شدند. بنده خودم برای ملاقات با آنها به زندان اوین رفتم در آن ملاقات‌ها مشخص می‌شد که کدام یک از آنها توبه کردند و برخی از آنها نیز سر تا پا چشم می‌شدند تا از زبان ما چیزی بشنوند و بیرون بکشند، یکی از آنها خانم «آیت‌اللهی» بود که توبه هم کرده بود اما جالب است وقتی که منافقین به ایران حمله کرده و وارد کشور شدند آنها در زندان‌ها آشوب و شورش کردند لذا او کسانی را که به معنی واقعی کلمه تواب بودند می‌شناخت. آنها نه تنها زندان را به آتش کشیدند بلکه به توابین واقعی نیز حمله کردند»
اعدام‌ها پشتوانه فقهی داشت
وی درباره محورهای فقهی اعدام آن سال‌ها می‌گوید: «امام اولا بحث عدم اعتقاد به اسلام، اهل نفاق بودن، اهل ارتداد و محارب بودن و نکته چهارم که بسیار مهم بوده و قتل و اعدام به همراه دارد راه انداختن جنگ کلاسیک در غرب و جنوب کشور و کمک به بعثی‌هاست. ارتباط با استکبار جهانی و ضربات ناجوانمردانه به انقلاب 8 موردی بود که حضرت امام مطرح فرمودند؛ البته عدم اعتقاد به اسلام و اهل نفاق و حیله و مرتد بودن مسائل عقیدتی محسوب می‌شود و باعث اعدام نیست اما آنچه باعث می‌شود که حکم شرعی درباره منافقین مبنی بر اعدام اجرا شود، راه انداختن جنگ و جاسوسی برای رژیم بعث و ارتباط با استکبار جهانی علیه کشور است.»
روزی که امام دستور داد برای منافقین هیچ دادگاهی تشکیل و حکمی صادر نشود
سید حمید روحانی از روزی سخن می‌گوید که امام دستور لغو تمامی دادگاه‌ها و صدور احکام در آن روز را داده است. وی در همین باره می‌گوید: « در روز 7 تیرماه 1360 وقتی که بیش از 72 تن از بهترین شخصیت‌های کشور به خاک و خون کشیده شدند [...] صبح سید احمد آقا به ما زنگ زد و تاکید کرد که امام فرموده امروز هیچ دادگاهی برای سازمان مجاهدین خلق تشکیل نشود و کسی را محاکمه نکرده و رای صادر نشود. یعنی امام می‌دانست که بزرگان کشور به دست منافقین به شهادت رسیده‌اند و مسلما یک قاضی هر چقدر هم خویشتن‌دار و عدالتخواه باشد نمی‌تواند جنایت را در وقت رای دادن و حکم صادر کردن در نظر نگیرد لذا فرمودند هیچ دادگاهی تشکیل نشود، حال امام درباره منافقین فرمود که آنها محارب هستند و کسی که ناامنی ایجاد کرده فرقی نمی‌کند که در زندان باشد یا در سطح کشور، ماهیت براندازی نظام و ایجاد ناامنی دارند.»
علت افزایش حکم از زندان به اعدام
وی در ادامه گفتگوی خود می‌گوید: «آقای منتظری خود را به تجاهل زده و گرنه خودش به خوبی می‌فهمد که چرا آنهایی که به 6 یا 7 سال محکوم بودند حکمشان اعدام شد. واقعیت این است که اگر شما فردی را به جرم کاری که امروز انجام داده محکوم می‌کنید و اظهار ندامت می‌کند و شما نیز براساس اظهار ندامت رای می‌دهید، لذا رای شما بر مبنای این بود که این فرد از یک وابستگی اظهار ندامت کرده است و طبق ندامت او حکم صادر شده بود اما بعدا معلوم می‌شود که این منافقین سر موضع خود هستند و دروغ گفته‌اند که توبه کرده‌اند بنابراین مشخص است که در این شرایط حکم فرق می‌کند.»
